խուժան

Armenian

Etymology

ّLearned borrowing from Old Armenian խուժան (xužan).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χuˈʒɑn/, [χuʒɑ́n]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χuˈʒɑn/, [χuʒɑ́n]

Noun

խուժան • (xužan)

1. mob, rabble, a disorderly and violent crowd
2. (dated, derogatory) the vulgar, the common people
3. (collective) beggars, the poor
4. (dated) street urchin, a homeless child or youth who lives by stealing
5. (colloquial) ruffian, vulgarian, hooligan, disorderly person

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խուժան (xužan)	խուժաններ (xužanner)
dative	խուժանի (xužani)	խուժանների (xužanneri)
ablative	խուժանից (xužanicʻ)	խուժաններից (xužannericʻ)
instrumental	խուժանով (xužanov)	խուժաններով (xužannerov)
locative	խուժանում (xužanum)	խուժաններում (xužannerum)
	definite forms
nominative	խուժանը/խուժանն (xužanə/xužann)	խուժանները/խուժաններն (xužannerə/xužannern)
dative	խուժանին (xužanin)	խուժաններին (xužannerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խուժանս (xužans)	խուժաններս (xužanners)
dative	խուժանիս (xužanis)	խուժաններիս (xužanneris)
ablative	խուժանիցս (xužanicʻs)	խուժաններիցս (xužannericʻs)
instrumental	խուժանովս (xužanovs)	խուժաններովս (xužannerovs)
locative	խուժանումս (xužanums)	խուժաններումս (xužannerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խուժանդ (xužand)	խուժաններդ (xužannerd)
dative	խուժանիդ (xužanid)	խուժաններիդ (xužannerid)
ablative	խուժանիցդ (xužanicʻd)	խուժաններիցդ (xužannericʻd)
instrumental	խուժանովդ (xužanovd)	խուժաններովդ (xužannerovd)
locative	խուժանումդ (xužanumd)	խուժաններումդ (xužannerumd)

Derived terms

• խուժանախումբ (xužanaxumb)
• խուժանական (xužanakan)
• խուժանամատույց (xužanamatuycʻ)
• խուժանային (xužanayin)
• խուժանանալ (xužananal)
• խուժանապետ (xužanapet)
• խուժանավար (xužanavar)
• խուժանություն (xužanutʻyun)

 

Adjective

խուժան • (xužan) (superlative ամենախուժան)

1. engaging in disorderly behavior, hooliganish
2. (slang) obscene, indecent, racy
   • 2015 May 25, soloaper, Twitter‎^[2], archived from the original on 2023-01-22:

     Հին մաքուր ճապոնական վիդեոյով բայեվիկ նայելու ու խուժան պահերին աչքերը փակելու եղանակ ա

     Hin makʻur čaponakan videoyov bayevik nayelu u xužan paherin ačʻkʻerə pʻakelu eġanak a

     It's a good season for watching a pure old Japanese action movie on VHS and shutting your eyes during the racy moments

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խուժան (xužan)	խուժաններ (xužanner)
dative	խուժանի (xužani)	խուժանների (xužanneri)
ablative	խուժանից (xužanicʻ)	խուժաններից (xužannericʻ)
instrumental	խուժանով (xužanov)	խուժաններով (xužannerov)
locative	խուժանում (xužanum)	խուժաններում (xužannerum)
	definite forms
nominative	խուժանը/խուժանն (xužanə/xužann)	խուժանները/խուժաններն (xužannerə/xužannern)
dative	խուժանին (xužanin)	խուժաններին (xužannerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խուժանս (xužans)	խուժաններս (xužanners)
dative	խուժանիս (xužanis)	խուժաններիս (xužanneris)
ablative	խուժանիցս (xužanicʻs)	խուժաններիցս (xužannericʻs)
instrumental	խուժանովս (xužanovs)	խուժաններովս (xužannerovs)
locative	խուժանումս (xužanums)	խուժաններումս (xužannerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խուժանդ (xužand)	խուժաններդ (xužannerd)
dative	խուժանիդ (xužanid)	խուժաններիդ (xužannerid)
ablative	խուժանիցդ (xužanicʻd)	խուժաններիցդ (xužannericʻd)
instrumental	խուժանովդ (xužanovd)	խուժաններովդ (xužannerovd)
locative	խուժանումդ (xužanumd)	խուժաններումդ (xužannerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• խուճան (xučan)

Etymology

Borrowed from a Middle Iranian word equivalent to խուժ (xuž, “wild, savage”) +‎ -ան (-an, collective suffix).

Noun

խուժան • (xužan)

1. mob, throng, multitude, crowd, especially an agitated one
   • 5th century, Bible, 4 Kings 25.11:

     Եւ զաւելորդս ժողովրդեանն՝ զմնացեալս ի քաղաքին, եւ զանկեալսն յարքայն Բաբելացւոց, եւ զայլ եւս խուժան ժողովրդեանն, խաղացոյց Նաբուզարդան դահճապետ:

     Ew zawelords žołovrdeann, zmnacʻeals i kʻałakʻin, ew zankealsn yarkʻayn Babelacʻwocʻ, ew zayl ews xužan žołovrdeann, xałacʻoycʻ Nabuzardan dahčapet:

     • Translation by Brenton Septuagint Translation

       And Nabuzardan the captain of the guard removed the rest of the people that were left in the city, and the men who had deserted to the king of Babylon, and the rest of the multitude.

2. agitation, disorder

Declension

i-type

	singular (uncountable)
nominative	խուժան (xužan)
genitive	խուժանի (xužani)
dative	խուժանի (xužani)
accusative	խուժան (xužan)
ablative	խուժանէ (xužanē)
instrumental	խուժանիւ (xužaniw)
locative	խուժանի (xužani)

Descendants

• → Armenian: խուժան (xužan) (learned)

Further reading

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խուժան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խուժ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խուժան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy