ծակ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian ծակ (cak).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [t͡sɑk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [d͡zɑɡ]
Audio (Eastern Armenian) (file) Audio (Western Armenian) (file)
Noun edit
ծակ • (cak)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծակ (cak) | ծակեր (caker) | ||
| dative | ծակի (caki) | ծակերի (cakeri) | ||
| ablative | ծակից (cakicʻ) | ծակերից (cakericʻ) | ||
| instrumental | ծակով (cakov) | ծակերով (cakerov) | ||
| locative | ծակում (cakum) | ծակերում (cakerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծակը/ծակն (cakə/cakn) | ծակերը/ծակերն (cakerə/cakern) | ||
| dative | ծակին (cakin) | ծակերին (cakerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծակս (caks) | ծակերս (cakers) | ||
| dative | ծակիս (cakis) | ծակերիս (cakeris) | ||
| ablative | ծակիցս (cakicʻs) | ծակերիցս (cakericʻs) | ||
| instrumental | ծակովս (cakovs) | ծակերովս (cakerovs) | ||
| locative | ծակումս (cakums) | ծակերումս (cakerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծակդ (cakd) | ծակերդ (cakerd) | ||
| dative | ծակիդ (cakid) | ծակերիդ (cakerid) | ||
| ablative | ծակիցդ (cakicʻd) | ծակերիցդ (cakericʻd) | ||
| instrumental | ծակովդ (cakovd) | ծակերովդ (cakerovd) | ||
| locative | ծակումդ (cakumd) | ծակերումդ (cakerumd) | ||
Adjective edit
ծակ • (cak) (superlative ամենածակ)
- having a hole, perforated, holed
- ծակ նասկի ― cak naski ― holey socks
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ծակ (cak) | ծակեր (caker) | ||
| dative | ծակի (caki) | ծակերի (cakeri) | ||
| ablative | ծակից (cakicʻ) | ծակերից (cakericʻ) | ||
| instrumental | ծակով (cakov) | ծակերով (cakerov) | ||
| locative | ծակում (cakum) | ծակերում (cakerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ծակը/ծակն (cakə/cakn) | ծակերը/ծակերն (cakerə/cakern) | ||
| dative | ծակին (cakin) | ծակերին (cakerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ծակս (caks) | ծակերս (cakers) | ||
| dative | ծակիս (cakis) | ծակերիս (cakeris) | ||
| ablative | ծակիցս (cakicʻs) | ծակերիցս (cakericʻs) | ||
| instrumental | ծակովս (cakovs) | ծակերովս (cakerovs) | ||
| locative | ծակումս (cakums) | ծակերումս (cakerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ծակդ (cakd) | ծակերդ (cakerd) | ||
| dative | ծակիդ (cakid) | ծակերիդ (cakerid) | ||
| ablative | ծակիցդ (cakicʻd) | ծակերիցդ (cakericʻd) | ||
| instrumental | ծակովդ (cakovd) | ծակերովդ (cakerovd) | ||
| locative | ծակումդ (cakumd) | ծակերումդ (cakerumd) | ||
Related terms edit
- ծակել (cakel)
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin is uncertain.
Noun edit
ծակ • (cak)
- hole; opening, aperture
- ծակ բանալ ― cak banal ― to make or bore a hole
- խնուլ զծակ ― xnul zcak ― to stop up a gap
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).34.2–3:[1]
- Բարոյախաւսն ասէ վասն եղջերուոյ, թէ կարի թշնամի է աւձի. յորժամ փախչի աւձն եւ մտանէ ի ծակն, երթայ եղջերուն, լնու զամանն իւր ջրով եւ գայ ի ծակն, ուր աւձն մտաւ։ Եւ արկանէ ի ծակն աւձին, մինչեւ հանէ զաւձն, կոխէ եւ սպանանէ զնա։
- Baroyaxawsn asē vasn ełǰeruoy, tʻē kari tʻšnami ē awji. yoržam pʻaxčʻi awjn ew mtanē i cakn, ertʻay ełǰerun, lnu zamann iwr ǰrov ew gay i cakn, ur awjn mtaw. Ew arkanē i cakn awjin, minčʻew hanē zawjn, koxē ew spananē zna.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the deer that it is very hostile to the serpent; when the serpent escapes and goes into a hole, it goes and fills its vessel with water and comes to the hole which the serpent entered; and pours it into the serpent's hole until it draws the serpent out, tramples and kills it.
- Բարոյախաւսն ասէ վասն եղջերուոյ, թէ կարի թշնամի է աւձի. յորժամ փախչի աւձն եւ մտանէ ի ծակն, երթայ եղջերուն, լնու զամանն իւր ջրով եւ գայ ի ծակն, ուր աւձն մտաւ։ Եւ արկանէ ի ծակն աւձին, մինչեւ հանէ զաւձն, կոխէ եւ սպանանէ զնա։
Declension edit
u-type
i-a-type
Adjective edit
ծակ • (cak)
- bored; perforated
- ի ծակ կարաս կրել ինչ ― i cak karas krel inčʻ ― to draw water with bottomless buckets, to labour in vain
Declension edit
u-type
i-a-type
Derived terms edit
- անծակ (ancak)
- գազանածակք (gazanacakkʻ)
- դրածակ (dracak)
- ծակախիթ (cakaxitʻ)
- ծակամուտ (cakamut)
- ծակասոյզ (cakasoyz)
- ծակեմ (cakem)
- ծակոտ (cakot)
- ծակոտեմ (cakotem)
- ծակոտկեան (cakotkean)
- ծակոտկէն (cakotkēn)
- ծակոտուած (cakotuac)
- ծակուած (cakuac)
- ծակտի (cakti)
- կապծակ (kapcak)
- շըռծակ (šəṙcak)
- որմածակ (ormacak)
- վիմածակ (vimacak)
Descendants edit
- Armenian: ծակ (cak)
References edit
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 138, 161–162
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ծակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ծակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ծակ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy