ունչ
Armenian edit
Etymology edit
Learned borrowing from Old Armenian ունչ (unčʻ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /unt͡ʃʰ/ [unt͡ʃʰ] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /unt͡ʃ/ [unt͡ʃʰ] invalid IPA characters (//[])
Noun edit
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ունչ (unčʻ) | ունչեր (unčʻer) | ||
| dative | ունչի (unčʻi) | ունչերի (unčʻeri) | ||
| ablative | ունչից (unčʻicʻ) | ունչերից (unčʻericʻ) | ||
| instrumental | ունչով (unčʻov) | ունչերով (unčʻerov) | ||
| locative | ունչում (unčʻum) | ունչերում (unčʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ունչը/ունչն (unčʻə/unčʻn) | ունչերը/ունչերն (unčʻerə/unčʻern) | ||
| dative | ունչին (unčʻin) | ունչերին (unčʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ունչս (unčʻs) | ունչերս (unčʻers) | ||
| dative | ունչիս (unčʻis) | ունչերիս (unčʻeris) | ||
| ablative | ունչիցս (unčʻicʻs) | ունչերիցս (unčʻericʻs) | ||
| instrumental | ունչովս (unčʻovs) | ունչերովս (unčʻerovs) | ||
| locative | ունչումս (unčʻums) | ունչերումս (unčʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ունչդ (unčʻd) | ունչերդ (unčʻerd) | ||
| dative | ունչիդ (unčʻid) | ունչերիդ (unčʻerid) | ||
| ablative | ունչիցդ (unčʻicʻd) | ունչերիցդ (unčʻericʻd) | ||
| instrumental | ունչովդ (unčʻovd) | ունչերովդ (unčʻerovd) | ||
| locative | ունչումդ (unčʻumd) | ունչերումդ (unčʻerumd) | ||
Derived terms edit
- սրընչակ (srənčʻak)
Old Armenian edit
Alternative forms edit
- մունչ (munčʻ) — misconstruction
Etymology edit
The origin is uncertain.
Noun edit
ունչ • (unčʻ)
- nose; nostril
- սրբել զունչս ― srbel zunčʻs ― to blow one's nose
- ունչս առնել, ունել, ընկենուլ, յընչաց քերել ― unčʻs aṙnel, unel, ənkenul, yənčʻacʻ kʻerel ― to turn up one's nose at, to snap one's fingers at, to set at nought or at defiance, to take no notice of, to make no account of, to set light by, to despise, to scorn, to quiz, to laugh at, to ridicule
- moustache
- զընչօք առնել ― zənčʻōkʻ aṙnel ― to trim one's mustaches, to twirl the mustaches
Usage notes edit
Usually used in the plural: ունչք (unčʻkʻ).
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ունչ (unčʻ) | ունչք (unčʻkʻ) | |
| genitive | ունչի (unčʻi) | ունչաց (unčʻacʻ) | |
| dative | ունչի (unčʻi) | ունչաց (unčʻacʻ) | |
| accusative | ունչ (unčʻ) | ունչս (unčʻs) | |
| ablative | ունչէ (unčʻē) | ունչաց (unčʻacʻ) | |
| instrumental | ունչաւ (unčʻaw) | ունչաւք = ունչօք (unčʻawkʻ = unčʻōkʻ) | |
| locative | ունչի (unčʻi) | ունչս (unčʻs) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ունչ (unčʻ) | ունչք (unčʻkʻ) | |
| genitive | ընչի (ənčʻi) | ընչաց (ənčʻacʻ) | |
| dative | ընչի (ənčʻi) | ընչաց (ənčʻacʻ) | |
| accusative | ունչ (unčʻ) | ունչս (unčʻs) | |
| ablative | ընչէ (ənčʻē) | ընչաց (ənčʻacʻ) | |
| instrumental | ընչաւ (ənčʻaw) | ընչաւք = ընչօք (ənčʻawkʻ = ənčʻōkʻ) | |
| locative | ընչի (ənčʻi) | ունչս (unčʻs) |
Derived terms edit
- ընդունչսարկու (əndunčʻsarku)
- ընչապտուկ (ənčʻaptuk)
- կարճունչ (karčunčʻ)
- կորունչ (korunčʻ)
- ունչատ (unčʻat)
- տափընչութիւն (tapʻənčʻutʻiwn)
Descendants edit
- → Armenian: ունչ (unčʻ) (learned)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ունչք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ունչ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ունչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press