Wiktionary

օր

See also: Appendix:Variations of "or"

Armenian

edit

Alternative forms

edit

Etymology

edit

From Old Armenian օր (ōr).

Pronunciation

edit

Noun

edit

օր • (ōr)

  1. day
    ամեն օր ― amen ōr ― every day
    մի օր ― mi ōr ― one day, once
    աշխատանքային օր ― ašxatankʻayin ōr ― workday

Declension

edit
va-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative օր (ōr) օրեր (ōrer)
dative օրվա (ōrva) օրերի (ōreri)
ablative օրվանից (ōrvanicʻ) օրերից (ōrericʻ)
instrumental օրով (ōrov) օրերով (ōrerov)
locative օրում (ōrum) օրերում (ōrerum)
definite forms
nominative օրը/օրն (ōrə/ōrn) օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern)
dative օրվան (ōrvan) օրերին (ōrerin)
1st person possessive forms (my)
nominative օրս (ōrs) օրերս (ōrers)
dative օրվաս (ōrvas) օրերիս (ōreris)
ablative օրվանիցս (ōrvanicʻs) օրերիցս (ōrericʻs)
instrumental օրովս (ōrovs) օրերովս (ōrerovs)
locative օրումս (ōrums) օրերումս (ōrerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative օրդ (ōrd) օրերդ (ōrerd)
dative օրվադ (ōrvad) օրերիդ (ōrerid)
ablative օրվանիցդ (ōrvanicʻd) օրերիցդ (ōrericʻd)
instrumental օրովդ (ōrovd) օրերովդ (ōrerovd)
locative օրումդ (ōrumd) օրերումդ (ōrerumd)
uay-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative օր (ōr) օրեր (ōrer)
dative օրուայ (ōruay) օրերի (ōreri)
ablative օրուանից (ōruanicʻ) օրերից (ōrericʻ)
instrumental օրով (ōrov) օրերով (ōrerov)
locative օրում (ōrum) օրերում (ōrerum)
definite forms
nominative օրը/օրն (ōrə/ōrn) օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern)
dative օրուան (ōruan) օրերին (ōrerin)
1st person possessive forms (my)
nominative օրս (ōrs) օրերս (ōrers)
dative օրուաս (ōruas) օրերիս (ōreris)
ablative օրուանիցս (ōruanicʻs) օրերիցս (ōrericʻs)
instrumental օրովս (ōrovs) օրերովս (ōrerovs)
locative օրումս (ōrums) օրերումս (ōrerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative օրդ (ōrd) օրերդ (ōrerd)
dative օրուադ (ōruad) օրերիդ (ōrerid)
ablative օրուանիցդ (ōruanicʻd) օրերիցդ (ōrericʻd)
instrumental օրովդ (ōrovd) օրերովդ (ōrerovd)
locative օրումդ (ōrumd) օրերումդ (ōrerumd)
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative օր (ōr) օրեր (ōrer)
dative օրի (ōri) օրերի (ōreri)
ablative օրից (ōricʻ) օրերից (ōrericʻ)
instrumental օրով (ōrov) օրերով (ōrerov)
locative օրում (ōrum) օրերում (ōrerum)
definite forms
nominative օրը/օրն (ōrə/ōrn) օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern)
dative օրին (ōrin) օրերին (ōrerin)
1st person possessive forms (my)
nominative օրս (ōrs) օրերս (ōrers)
dative օրիս (ōris) օրերիս (ōreris)
ablative օրիցս (ōricʻs) օրերիցս (ōrericʻs)
instrumental օրովս (ōrovs) օրերովս (ōrerovs)
locative օրումս (ōrums) օրերումս (ōrerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative օրդ (ōrd) օրերդ (ōrerd)
dative օրիդ (ōrid) օրերիդ (ōrerid)
ablative օրիցդ (ōricʻd) օրերիցդ (ōrericʻd)
instrumental օրովդ (ōrovd) օրերովդ (ōrerovd)
locative օրումդ (ōrumd) օրերումդ (ōrerumd)
uan-type, inanimate (Western Armenian)
singular plural
nominative օր (ōr) օրեր (ōrer)
dative օրուան, օրուայ (ōruan, ōruay) օրերու (ōreru)
ablative օրուընէ (ōruənē) օրերէ (ōrerē)
instrumental օրով (ōrov) օրերով (ōrerov)
definite forms
nominative օրը/օրն (ōrə/ōrn) օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern)
dative օրուանը/օրուանն, օրուան (ōruanə/ōruann, ōruan) օրերուն (ōrerun)
ablative օրուընէն (ōruənēn) օրերէն (ōrerēn)
instrumental օրովը/օրովն (ōrovə/ōrovn) օրերովը/օրերովն (ōrerovə/ōrerovn)
1st person possessive forms (my)
nominative օրս (ōrs) օրերս (ōrers)
dative օրուանս, օրուաս (ōruans, ōruas) օրերուս (ōrerus)
ablative օրուընէս (ōruənēs) օրերէս (ōrerēs)
instrumental օրովս (ōrovs) օրերովս (ōrerovs)
2nd person possessive forms (your)
nominative օրդ (ōrd) օրերդ (ōrerd)
dative օրուանդ, օրուադ (ōruand, ōruad) օրերուդ (ōrerud)
ablative օրուընէդ (ōruənēd) օրերէդ (ōrerēd)
instrumental օրովդ (ōrovd) օրերովդ (ōrerovd)
i-type, inanimate (Western Armenian)
singular plural
nominative օր (ōr) օրեր (ōrer)
dative օրի (ōri) օրերու (ōreru)
ablative օրէ (ōrē) օրերէ (ōrerē)
instrumental օրով (ōrov) օրերով (ōrerov)
definite forms
nominative օրը/օրն (ōrə/ōrn) օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern)
dative օրին (ōrin) օրերուն (ōrerun)
ablative օրէն (ōrēn) օրերէն (ōrerēn)
instrumental օրովը/օրովն (ōrovə/ōrovn) օրերովը/օրերովն (ōrerovə/ōrerovn)
1st person possessive forms (my)
nominative օրս (ōrs) օրերս (ōrers)
dative օրիս (ōris) օրերուս (ōrerus)
ablative օրէս (ōrēs) օրերէս (ōrerēs)
instrumental օրովս (ōrovs) օրերովս (ōrerovs)
2nd person possessive forms (your)
nominative օրդ (ōrd) օրերդ (ōrerd)
dative օրիդ (ōrid) օրերուդ (ōrerud)
ablative օրէդ (ōrēd) օրերէդ (ōrerēd)
instrumental օրովդ (ōrovd) օրերովդ (ōrerovd)

Old Armenian

edit

Alternative forms

edit

Etymology

edit

The original spelling is աւր (awr), from Proto-Armenian *aʷmur, from *amur, from Proto-Indo-European *h₂eh₃m-ōr (“heat”). The only cognate is Homeric Ancient Greek ἦμαρ (êmar, “day”).

Noun

edit

օր • (ōr)

  1. day (24 hours); daytime (the period from sunrise till sunset)
    արգոյ օր ― argoy ōr ― weekday
    օր գործոյ ― ōr gorcoy ― workday
    օր տօնի ― ōr tōni ― feast-day, holiday
    օր ծննդոց ― ōr cnndocʻ ― birthday
    օր հանդիսի ― ōr handisi ― day of solemnity
    ուտիք օր ― utikʻ ōr ― flesh-day
    օր պահոց ― ōr pahocʻ ― fastday
    օր մոխրոց ― ōr moxrocʻ ― Ash Wednesday
    տօն աւուրց յաւուրս ― tōn awurcʻ yawurs ― universary solemnity
    գեղեցիկ, գեղածիծաղ օր ― gełecʻik, gełacicał ōr ― fine, splendid day
    բարենշան, երջանիկ, երանաւէտ օր ― barenšan, erǰanik, eranawēt ōr ― fortunate, happy, lucky day
    չարագուշակ օր ― čʻaragušak ōr ― unlucky day
    այս/զայս օր ― ays/zays ōr ― today
    օր ընդ մէջ, օր ընդ օրն ― ōr ənd mēǰ, ōr ənd ōrn ― every other day
    օր յօրէ ― ōr yōrē ― from day to day
    օր ընդ օրէ ― ōr ənd ōrē ― quotidian; day by day, daily, every day, more and more
    օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս ― ōr awur, awur awur, awurcʻ yawurs ― daily, every day
    առ օրին, նոյն օրին ― aṙ ōrin, noyn ōrin ― the same day, in the same day, presently, soon
    զօրն ցերեկ, զօրն ողջոյն, զօրն ի բուն ― zōrn cʻerek, zōrn ołǰoyn, zōrn i bun ― all day, all daylong, during the livelong day, from morning till night
    զոր ամենայն ― zor amenayn ― every day, diurnal; all day long
    մինչեւ ցօր հասարակ ― minčʻew cʻōr hasarak ― till noon
    աւուրն ― awurn ― a day
    յաւուր միում, ի միում աւուրց, օր մի ― yawur mium, i mium awurcʻ, ōr mi ― one day, a day, one fine day, some fine day
    յերկրորդում աւուր ― yerkrordum awur ― the day after, next day
    ի միում աւուր ― i mium awur ― the day after, tomorrow
    հետեւեալ օրն ― heteweal ōrn ― the following day
    յետ երկուց աւուրց ― yet erkucʻ awurcʻ ― two days after
    յերիր աւուր ― yerir awur ― three days
    ի նմին իսկ աւուր ― i nmin isk awur ― the same day
    ի նմին իսկ աւուրս ― i nmin isk awurs ― the very same day
    յօրէ յառաջնմէ ― yōrē yaṙaǰnmē ― from the first day
    զամենայն աւուրս ― zamenayn awurs ― every day, for ever
    յաւուրս յետինս ― yawurs yetins ― in the latter days, latterly
    որ օր ― or ōr ― the day that
    զաւուրս ― zawurs ― many days, longtime
    միով օրով ― miov ōrov ― of a day
    օր ի յօր/օր յօր առնել ― ōr i yōr/ōr yōr aṙnel ― to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay
    օր սահմանել ― ōr sahmanel ― to fix a day
    կալ զօրս ցերեկ դատարկ ― kal zōrs cʻerek datark ― to waste the day, to remain idle all day
    համարել զաւուրս ― hamarel zawurs ― to count the days
    մեռանել լի աւուրբք ― meṙanel li awurbkʻ ― to die full of days
    շրջել աւուրն ― šrǰel awurn ― the passing of the day
    բառնալ զծանրութիւն աւուրն ― baṙnal zcanrutʻiwn awurn ― to bear the burden of the day
    դեռ աւուր շատ կայ ― deṙ awur šat kay ― it is not yet late, it is yet early
    մինչ աւուր կայ ― minčʻ awur kay ― while it is day
    զամենայն աւուրս կենաց իւրոց ― zamenayn awurs kenacʻ iwrocʻ ― for his whole lifetime
    երկայնին աւուրք ― erkaynin awurkʻ ― the days grow or are growing longer
    կարճին աւուրք ― karčin awurkʻ ― the days grow or are growing shorter
    երեք ժամ է աւուրն ― erekʻ žam ē awurn ― it is three o'clock a.m.
    ոչ յետ բազում ինչ աւուրց ― očʻ yet bazum inčʻ awurcʻ ― in a few days, soon, shortly
    տային նմա աւուրն նկանակ մի ― tayin nma awurn nkanak mi ― they gave him a loaf daily
  2. (figuratively) time, age, days, life
    յաւուրս մեր ― yawurs mer ― in our days, in these days, in our time
    յաւուրսն յայնոսիկ ― yawursn yaynosik ― in those times or days
    յաւուրս նորա ― yawurs nora ― under him, during his time

Declension

edit
anomalous
singular plural
nominative օր (ōr) աւուրք (awurkʻ)
genitive աւուր (awur) աւուրց (awurcʻ)
dative աւուր (awur) աւուրց (awurcʻ)
accusative օր (ōr) աւուրս (awurs)
ablative օրէ (ōrē) աւուրց (awurcʻ)
instrumental աւուրբ (awurb) աւուրբք (awurbkʻ)
locative աւուր (awur) աւուրս (awurs)

Derived terms

edit

Descendants

edit
  • Armenian: օր (ōr)

References

edit
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “օր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “օր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “օր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Martirosyan, Hrach (2010) “awr”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 156
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=օր&oldid=81833912"