چشم

See also: خشم and جسم

Persian

Etymology

From Middle Persian [script needed] (AYNE), [script needed] (čšm /⁠čašm⁠/), from Proto-Iranian *čášma, from Proto-Indo-Iranian *čáćšma. Cognate with Sanskrit चक्षस् (cakṣas).

Pronunciation

• (Classical Persian) IPA^(key): [t͡ʃaʃm]

 

• (Dari, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰäʃm]

• (Dari, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰäʃm]
  • (Kabuli) IPA^(key): [t͡ʃʰɪʃm]
  • (Hazaragi) IPA^(key): [t͡ʃʰim]

• (Iran, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰæʃm], [t͡ʃʰeʃm]

• (Tajik, formal) IPA^(key): [t͡ʃʰäʃm]

Readings
Classical reading?	čašm
Dari reading?	čašm
Iranian reading?	čašm, češm
Tajik reading?	čašm

• Audio (Iran):

  (file)

Noun

Dari	چشم
Iranian Persian
Tajik	чашм

چَشْم or چِشْم • (čašm or češm) (plural چشمان (čašmân) or چشم‌ها (čašm-hâ))

1. (anatomy) eye
   • cheshmat, Mehrnoosh

     می‌دونستی که توی چشمای تو رنگین‌کمون رو می‌شه دید؟

     mi-dunesti ke tu-ye češmâ-ye to rangin-kamun ro mi-še did?

     Did you know that in your eyes the rainbow can be seen?

     چشمان قشنگ سبزش هیچ‌وقت از خاطرم نمی‌روند.

     češmân-e qašang-e sabzaš hič-vaqt az xâteram nemi-ravand.

     I'll never forget his/her beautiful green eyes.

Inflection

Basic forms of چشم (češm)
	singular	plural
bare	چشم (čéšm)	چشمان، چشم‌ها (češmấn, češm-hấ) چشما △ (češmấ)
definitive direct object	چشم را (čéšm râ) چشم رو △ (čéšmo)	چشمان را، چشم‌ها را (češmấn râ, češm-hấ râ) چشما رو △ (češmấ ro)
ezâfe	چشم (čéšm-e)	چشمان، چشم‌های (češmấn-e, češm-hấ-ye) چشمای △ (češmấ-ye)
marked indefinite or relative definite	چشمی (čéšm-i)	چشمانی، چشم‌هایی (češmấn-i, češm-hấ-i) چشمایی △ (češmấi)
△ Colloquial.

Possessive forms of چشم (češm)
	singular	plural
1st person singular (“my”)	چشمم (čéšmam)	چشمانم (češmấnam) چشمام △ (češmấm)
2nd person singular (“your”)	چشمت (čéšmat) [Term?] △ (čéšmet)	چشمانت (češmấnat) چشمات △ (češmất)
3rd person singular (“his, her, its”)	چشمش (čéšmaš) [Term?] △ (čéšmeš)	چشمانش (češmấnaš) چشماش △ (češmấš)
1st plural (“our”)	چشممان (čéšmemân) چشممون △ (čéšmemun)	چشمانمان (češmấnemân) چشمامون △ (češmấmun)
2nd plural (“your”)	چشمتان (čéšmetân) چشمتون △ (čéšmetun)	چشمانتان (češmấnetân) چشماتون △ (češmấtun)
3rd plural (“their”)	چشمشان (čéšmešân) چشمشون △ (čéšmešun)	چشمانشان (češmấnešân) چشماشون △ (češmấšun)
△ Colloquial.

Derived terms

• سرخ‌چشم (sorx-češm)
• سیاه‌چشم (siyâh-češm)
• شهلاچشم (šahlâčešm)
• چشمه (češme)
• چشمک (češmak)
• چشم‌پزشک (češm-pezešk)

 

Descendants

• → Bengali: চশম (cośom)
• → Gujarati: ચશ્મ (caśma), ચશમ (caśam)
• → Urdu: چَشْم (caśm)

Interjection

چشم • (čašm)

1. (deferential, somewhat formal) OK, all right

   Synonym: به روی چشم (be ru-ye čašm)

Urdu

Etymology

Borrowed from Classical Persian چَشْم (čašm).

Pronunciation

• (Standard Urdu) IPA^(key): /t͡ʃəʃm/
• Rhymes: -əʃm

Noun

چَشْم • (caśm) m or f (Hindi spelling चश्म)

1. eye

   Synonym: آن٘کھ (ā̃kh)

Derived terms

• چَشْمَہ (caśma, “glasses”)

 

Further reading

• Platts, John T. (1884) “چشم”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.