अध्यक्ष

Hindi edit

Etymology edit

Borrowed from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation edit

(Delhi Hindi) IPA^(key): /əd̪ʱ.jəkʂ/, [ɐd̪ʱ.jɐkʃ]
Audio (file)

Noun edit

अध्यक्ष • (adhyakṣ) m

chairman, head, chief, president
लोक सभा अध्यक्ष ― lok sabhā adhyakṣ ― speaker of the Lok Sabha

Declension edit

Declension of अध्यक्ष (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्ष adhyakṣ
oblique	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्षों adhyakṣõ
vocative	अध्यक्ष adhyakṣ	अध्यक्षो adhyakṣo

Konkani edit

Etymology edit

Learned borrowing from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation edit

IPA^(key): [ədʱjəkʂə]

Noun edit

अध्यक्ष • (adhyakṣa) (Latin script odheokxo, Kannada script ಅಧ್ಯಕ್ಷ)

president
Synonym: पिर्गेंत (pirgenta)

References edit

Pushpak Bhattacharyya (2017) IndoWordNet‎^[1]

Nepali edit

Etymology edit

Learned borrowing from Sanskrit अध्यक्ष (adhyakṣa).

Pronunciation edit

IPA^(key): [ʌd̪ʌk̚t͡sʰe], [ʌd̪d̪ek̚t͡sʰe]
Phonetic Devanagari: अदक्छे, or अद्देक्छे

Noun edit

अध्यक्ष • (adhyakṣa)

chairman, head, chief, president

References edit

“अध्यक्ष”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali Dictionary]‎^[2], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
Schmidt, Ruth L. (1993) “अध्यक्ष”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar

Sanskrit edit

Etymology edit

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation edit

(Vedic) IPA^(key): /ɐ́dʱ.jɐk.ʂɐ/
(Classical) IPA^(key): /ɐd̪ʱˈjɐk.ʂɐ/

Noun edit

अध्यक्ष • (adhyakṣa) stem, m or n

Declension edit

Masculine a-stem declension of अध्यक्ष (adhyakṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अध्यक्षः adhyakṣaḥ	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षाः / अध्यक्षासः¹ adhyakṣāḥ / adhyakṣāsaḥ¹
Vocative	अध्यक्ष adhyakṣa	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षाः / अध्यक्षासः¹ adhyakṣāḥ / adhyakṣāsaḥ¹
Accusative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षौ / अध्यक्षा¹ adhyakṣau / adhyakṣā¹	अध्यक्षान् adhyakṣān
Instrumental	अध्यक्षेण adhyakṣeṇa	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षैः / अध्यक्षेभिः¹ adhyakṣaiḥ / adhyakṣebhiḥ¹
Dative	अध्यक्षाय adhyakṣāya	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Ablative	अध्यक्षात् adhyakṣāt	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Genitive	अध्यक्षस्य adhyakṣasya	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षाणाम् adhyakṣāṇām
Locative	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षेषु adhyakṣeṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of अध्यक्ष (adhyakṣa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Vocative	अध्यक्ष adhyakṣa	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Accusative	अध्यक्षम् adhyakṣam	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षाणि / अध्यक्षा¹ adhyakṣāṇi / adhyakṣā¹
Instrumental	अध्यक्षेण adhyakṣeṇa	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षैः / अध्यक्षेभिः¹ adhyakṣaiḥ / adhyakṣebhiḥ¹
Dative	अध्यक्षाय adhyakṣāya	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Ablative	अध्यक्षात् adhyakṣāt	अध्यक्षाभ्याम् adhyakṣābhyām	अध्यक्षेभ्यः adhyakṣebhyaḥ
Genitive	अध्यक्षस्य adhyakṣasya	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षाणाम् adhyakṣāṇām
Locative	अध्यक्षे adhyakṣe	अध्यक्षयोः adhyakṣayoḥ	अध्यक्षेषु adhyakṣeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants edit

→ Hindustani: adhyakṣ
- Hindi: अध्यक्ष
- Urdu: ادھیکش
→ Konkani:
Devanagari script: अध्यक्ष

Latin script: odheokxo

Kannada script: ಅಧ್ಯಕ್ಷ
→ Old Javanese: adhyakṣa
- > Javanese: ꦗꦏ꧀ꦱ (jaksa) (inherited)
  - → Min Nan: 若卅
  - → Indonesian: jaksa
  - → Malay: jaksa
→ Nepali: अध्यक्ष (adhyakṣa) (learned)

References edit

Apte, Macdonell (2022) “अध्यक्ष”, in Digital Dictionaries of South India [Combined Sanskrit Dictionaries]