अनिन्द्रिय

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অনিন্দ্ৰিয় (Assamese script)
• ᬅᬦᬶᬦ᭄ᬤ᭄ᬭᬶᬬ (Balinese script)
• অনিন্দ্রিয় (Bengali script)
• 𑰀𑰡𑰰𑰡𑰿𑰟𑰿𑰨𑰰𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀦𑀺𑀦𑁆𑀤𑁆𑀭𑀺𑀬 (Brahmi script)
• အနိန္ဒြိယ (Burmese script)
• અનિન્દ્રિય (Gujarati script)
• ਅਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌨𑌿𑌨𑍍𑌦𑍍𑌰𑌿𑌯 (Grantha script)
• ꦄꦤꦶꦤ꧀ꦢꦿꦶꦪ (Javanese script)
• 𑂃𑂢𑂱𑂢𑂹𑂠𑂹𑂩𑂱𑂨 (Kaithi script)
• ಅನಿನ್ದ್ರಿಯ (Kannada script)
• អនិន្ទ្រិយ (Khmer script)
• ອນິນ຺ທ຺ຣິຍ (Lao script)
• അനിന്ദ്രിയ (Malayalam script)
• ᠠᠨᡳᠨᡩᡵᡳᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘡𑘱𑘡𑘿𑘟𑘿𑘨𑘱𑘧 (Modi script)
• ᠠᠨᠢᠨᢑᠷᠢᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧁𑧒𑧁𑧠𑦿𑧠𑧈𑧒𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐣𑐶𑐣𑑂𑐡𑑂𑐬𑐶𑐫 (Newa script)
• ଅନିନ୍ଦ୍ରିଯ (Odia script)
• ꢂꢥꢶꢥ꣄ꢣ꣄ꢬꢶꢫ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆤𑆴𑆤𑇀𑆢𑇀𑆫𑆴𑆪 (Sharada script)
• 𑖀𑖡𑖰𑖡𑖿𑖟𑖿𑖨𑖰𑖧 (Siddham script)
• අනින්‍ද්‍රිය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩯𑩑𑩯 𑪙𑩭 𑪙𑩼𑩑𑩻 (Soyombo script)
• 𑚀𑚝𑚮𑚝𑚶𑚛𑚶𑚤𑚮𑚣 (Takri script)
• அநிந்த்³ரிய (Tamil script)
• అనిన్ద్రియ (Telugu script)
• อนินฺทฺริย (Thai script)
• ཨ་ནི་ནྡྲི་ཡ (Tibetan script)
• 𑒁𑒢𑒱𑒢𑓂𑒠𑓂𑒩𑒱𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨝𑨁𑨝𑩇𑨛𑩇𑨫𑨁𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From अन्- (an-, negative suffix) +‎ इन्द्रिय (indriyá, “sense”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.nin.dɾi.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐˈn̪in̪.d̪ɾi.jɐ/

Noun

अनिन्द्रिय • (anindriya) stem, n

1. "that which is not a sense" the mind

   Synonyms: see Thesaurus:मनस्

2. the soul

   Synonyms: see Thesaurus:आत्मन्

3. reason

   Synonyms: see Thesaurus:कारण

Declension

Neuter a-stem declension of अनिन्द्रिय (anindriya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिन्द्रियम् anindriyam	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Vocative	अनिन्द्रिय anindriya	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Accusative	अनिन्द्रियम् anindriyam	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Instrumental	अनिन्द्रियेण anindriyeṇa	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियैः / अनिन्द्रियेभिः¹ anindriyaiḥ / anindriyebhiḥ¹
Dative	अनिन्द्रियाय anindriyāya	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Ablative	अनिन्द्रियात् anindriyāt	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Genitive	अनिन्द्रियस्य anindriyasya	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियाणाम् anindriyāṇām
Locative	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियेषु anindriyeṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

अनिन्द्रिय • (anindriya) stem

1. senseless; lacking senses

Declension

Masculine a-stem declension of अनिन्द्रिय (anindriya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिन्द्रियः anindriyaḥ	अनिन्द्रियौ / अनिन्द्रिया¹ anindriyau / anindriyā¹	अनिन्द्रियाः / अनिन्द्रियासः¹ anindriyāḥ / anindriyāsaḥ¹
Vocative	अनिन्द्रिय anindriya	अनिन्द्रियौ / अनिन्द्रिया¹ anindriyau / anindriyā¹	अनिन्द्रियाः / अनिन्द्रियासः¹ anindriyāḥ / anindriyāsaḥ¹
Accusative	अनिन्द्रियम् anindriyam	अनिन्द्रियौ / अनिन्द्रिया¹ anindriyau / anindriyā¹	अनिन्द्रियान् anindriyān
Instrumental	अनिन्द्रियेण anindriyeṇa	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियैः / अनिन्द्रियेभिः¹ anindriyaiḥ / anindriyebhiḥ¹
Dative	अनिन्द्रियाय anindriyāya	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Ablative	अनिन्द्रियात् anindriyāt	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Genitive	अनिन्द्रियस्य anindriyasya	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियाणाम् anindriyāṇām
Locative	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियेषु anindriyeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अनिन्द्रिया (anindriyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिन्द्रिया anindriyā	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाः anindriyāḥ
Vocative	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाः anindriyāḥ
Accusative	अनिन्द्रियाम् anindriyām	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाः anindriyāḥ
Instrumental	अनिन्द्रियया / अनिन्द्रिया¹ anindriyayā / anindriyā¹	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियाभिः anindriyābhiḥ
Dative	अनिन्द्रियायै anindriyāyai	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियाभ्यः anindriyābhyaḥ
Ablative	अनिन्द्रियायाः / अनिन्द्रियायै² anindriyāyāḥ / anindriyāyai²	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियाभ्यः anindriyābhyaḥ
Genitive	अनिन्द्रियायाः / अनिन्द्रियायै² anindriyāyāḥ / anindriyāyai²	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियाणाम् anindriyāṇām
Locative	अनिन्द्रियायाम् anindriyāyām	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियासु anindriyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अनिन्द्रिय (anindriya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनिन्द्रियम् anindriyam	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Vocative	अनिन्द्रिय anindriya	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Accusative	अनिन्द्रियम् anindriyam	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रियाणि / अनिन्द्रिया¹ anindriyāṇi / anindriyā¹
Instrumental	अनिन्द्रियेण anindriyeṇa	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियैः / अनिन्द्रियेभिः¹ anindriyaiḥ / anindriyebhiḥ¹
Dative	अनिन्द्रियाय anindriyāya	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Ablative	अनिन्द्रियात् anindriyāt	अनिन्द्रियाभ्याम् anindriyābhyām	अनिन्द्रियेभ्यः anindriyebhyaḥ
Genitive	अनिन्द्रियस्य anindriyasya	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियाणाम् anindriyāṇām
Locative	अनिन्द्रिये anindriye	अनिन्द्रिययोः anindriyayoḥ	अनिन्द्रियेषु anindriyeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• → Tocharian B: anindri

Further reading

• Monier Williams (1899) “अनिन्द्रिय”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 29.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “अनिन्द्रिय”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
• Hellwig, Oliver (2010-2024) “anindriya”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.