गम्भीर

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit गम्भीर (gambhīra).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ɡəm.bʱiːɾ/, [ɡɐ̃m.bʱiːɾ]
• Rhymes: -iːɾ

Adjective

गम्भीर • (gambhīr) (indeclinable)

1. Alternative spelling of गंभीर (gambhīr)

Sanskrit

Etymology

Derived from गम्भन् (gambhan)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɡɐm.bʱiː.ɾɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɡɐmˈbʱiː.ɾɐ/
• Hyphenation: गम्‧भी‧र

Adjective

गम्भीर • (gambhīra) stem (root गाह्)

1. deep
2. serious

Declension

Masculine a-stem declension of गम्भीर (gambhīrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गम्भीरः gambhīráḥ	गम्भीरौ / गम्भीरा¹ gambhīraú / gambhīrā́¹	गम्भीराः / गम्भीरासः¹ gambhīrā́ḥ / gambhīrā́saḥ¹
Vocative	गम्भीर gámbhīra	गम्भीरौ / गम्भीरा¹ gámbhīrau / gámbhīrā¹	गम्भीराः / गम्भीरासः¹ gámbhīrāḥ / gámbhīrāsaḥ¹
Accusative	गम्भीरम् gambhīrám	गम्भीरौ / गम्भीरा¹ gambhīraú / gambhīrā́¹	गम्भीरान् gambhīrā́n
Instrumental	गम्भीरेण gambhīréṇa	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरैः / गम्भीरेभिः¹ gambhīraíḥ / gambhīrébhiḥ¹
Dative	गम्भीराय gambhīrā́ya	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरेभ्यः gambhīrébhyaḥ
Ablative	गम्भीरात् gambhīrā́t	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरेभ्यः gambhīrébhyaḥ
Genitive	गम्भीरस्य gambhīrásya	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीराणाम् gambhīrā́ṇām
Locative	गम्भीरे gambhīré	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीरेषु gambhīréṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of गम्भीरा (gambhīrā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गम्भीरा gambhīrā́	गम्भीरे gambhīré	गम्भीराः gambhīrā́ḥ
Vocative	गम्भीरे gámbhīre	गम्भीरे gámbhīre	गम्भीराः gámbhīrāḥ
Accusative	गम्भीराम् gambhīrā́m	गम्भीरे gambhīré	गम्भीराः gambhīrā́ḥ
Instrumental	गम्भीरया / गम्भीरा¹ gambhīráyā / gambhīrā́¹	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीराभिः gambhīrā́bhiḥ
Dative	गम्भीरायै gambhīrā́yai	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीराभ्यः gambhīrā́bhyaḥ
Ablative	गम्भीरायाः / गम्भीरायै² gambhīrā́yāḥ / gambhīrā́yai²	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीराभ्यः gambhīrā́bhyaḥ
Genitive	गम्भीरायाः / गम्भीरायै² gambhīrā́yāḥ / gambhīrā́yai²	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीराणाम् gambhīrā́ṇām
Locative	गम्भीरायाम् gambhīrā́yām	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीरासु gambhīrā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of गम्भीर (gambhīrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गम्भीरम् gambhīrám	गम्भीरे gambhīré	गम्भीराणि / गम्भीरा¹ gambhīrā́ṇi / gambhīrā́¹
Vocative	गम्भीर gámbhīra	गम्भीरे gámbhīre	गम्भीराणि / गम्भीरा¹ gámbhīrāṇi / gámbhīrā¹
Accusative	गम्भीरम् gambhīrám	गम्भीरे gambhīré	गम्भीराणि / गम्भीरा¹ gambhīrā́ṇi / gambhīrā́¹
Instrumental	गम्भीरेण gambhīréṇa	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरैः / गम्भीरेभिः¹ gambhīraíḥ / gambhīrébhiḥ¹
Dative	गम्भीराय gambhīrā́ya	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरेभ्यः gambhīrébhyaḥ
Ablative	गम्भीरात् gambhīrā́t	गम्भीराभ्याम् gambhīrā́bhyām	गम्भीरेभ्यः gambhīrébhyaḥ
Genitive	गम्भीरस्य gambhīrásya	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीराणाम् gambhīrā́ṇām
Locative	गम्भीरे gambhīré	गम्भीरयोः gambhīráyoḥ	गम्भीरेषु gambhīréṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • → Proto-Nuristani:
    • Waigali: Gambī́r
• Pali: gambhīra
  • → Thai: คัมภีร์ (kam-pii)
• Prakrit: 𑀕𑀁𑀪𑀻𑀭 (gaṃbhīra), 𑀕𑀁𑀪𑀻𑀭𑀺𑀅 (gaṃbhīria)
  • Central:
    • Ardhamagadhi Prakrit:
      • Old Awadhi: गंभीरा (gambhīrā)
    • Sauraseni Prakrit:
      • Hindustani: gambhīr
        • Hindi: गंभीर
        • Urdu: گَمبھِیر (gambhīr)
  • Northwestern:
    • Paisaci Prakrit:
      • Sindhi: gãbhīru

        Arabic script: گَنڀِيرُ

        Devanagari script: गँभीरु

  • Southern:
    • Helu Prakrit:
      • Dhivehi: ގެނބުރު (geᵐburu)
      • Sinhalese: ගැඹුරු (gæᵐburu)
    • Maharastri Prakrit:
      • Marathi: गंभीर (gambhīr)
  • Western:
    • Sauraseni Prakrit:
      • Old Gujarati:
        • Old Marwari: घमीर (ghamīr)
• → Malay: gembira
  • → Indonesian: gembira
• → Malayalam: ഗംഭീരം (gambhīraṁ)

References

• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “gambhira”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 216