तरुण

Hindi edit

Etymology edit

Learned borrowing from Sanskrit तरुण (taruṇa).

Pronunciation edit

(Delhi Hindi) IPA^(key): /t̪ə.ɾʊɳ/, [t̪ɐ.ɾʊ̃ɳ]

Adjective edit

तरुण • (taruṇ) (indeclinable, feminine तरुणी)

young, youthful
Synonyms: युवा (yuvā), जवान (javān)
fresh, new
Synonyms: नया (nayā), नूतन (nūtan)

Proper noun edit

तरुण • (taruṇ) m

a male given name

Derived terms edit

तरुणावस्था

References edit

Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “तरुण”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “तरुण”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Marathi edit

Etymology edit

Borrowed from Sanskrit तरुण (táruṇa).

Pronunciation edit

IPA^(key): /t̪ə.ɾuɳ/, [t̪ə.ɾuːɳ]

Adjective edit

तरुण • (taruṇ)

(formal, literary) young

Proper noun edit

तरुण • (taruṇ) m

a male given name

Sanskrit edit

Alternative forms edit

Alternative scripts

তৰুণ (Assamese script)
ᬢᬭᬸᬡ (Balinese script)
তরুণ (Bengali script)
𑰝𑰨𑰲𑰜 (Bhaiksuki script)
𑀢𑀭𑀼𑀡 (Brahmi script)
တရုဏ (Burmese script)
તરુણ (Gujarati script)
ਤਰੁਣ (Gurmukhi script)
𑌤𑌰𑍁𑌣 (Grantha script)
ꦠꦫꦸꦟ (Javanese script)
𑂞𑂩𑂳𑂝 (Kaithi script)
ತರುಣ (Kannada script)
តរុណ (Khmer script)
ຕຣຸຓ (Lao script)
തരുണ (Malayalam script)
ᢠᠠᡵᡠᢏᠠ (Manchu script)
𑘝𑘨𑘳𑘜 (Modi script)
ᢐᠠᠷᠤᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦽𑧈𑧔𑦼 (Nandinagari script)
𑐟𑐬𑐸𑐞 (Newa script)
ତରୁଣ (Odia script)
ꢡꢬꢸꢠ (Saurashtra script)
𑆠𑆫𑆶𑆟 (Sharada script)
𑖝𑖨𑗜𑖜 (Siddham script)
තරුණ (Sinhalese script)
𑩫𑩼𑩒𑩪 (Soyombo script)
𑚙𑚤𑚰𑚘 (Takri script)
தருண (Tamil script)
తరుణ (Telugu script)
ตรุณ (Thai script)
ཏ་རུ་ཎ (Tibetan script)
𑒞𑒩𑒳𑒝 (Tirhuta script)
𑨙𑨫𑨃𑨘 (Zanabazar Square script)

Etymology edit

Inherited from Proto-Indo-Iranian *tárunas (“young”), from Proto-Indo-European *térunos (“tender, soft”), from *ter- (“young, tender”). Cognate with Ancient Greek τέρην (térēn), Albanian trim (“man, hero”), Avestan 𐬙𐬀𐬎𐬭𐬎𐬥𐬀 (ta^uruna, “young”).

Pronunciation edit

(Vedic) IPA^(key): /tɐ́.ɾu.ɳɐ/
(Classical) IPA^(key): /ˈt̪ɐ.ɾu.ɳɐ/

Adjective edit

तरुण • (táruṇa) stem

young, tender, juvenile
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension edit

Masculine a-stem declension of तरुण (táruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणः táruṇaḥ	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ táruṇāḥ / táruṇāsaḥ¹
Vocative	तरुण táruṇa	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ táruṇāḥ / táruṇāsaḥ¹
Accusative	तरुणम् táruṇam	तरुणौ / तरुणा¹ táruṇau / táruṇā¹	तरुणान् táruṇān
Instrumental	तरुणेन táruṇena	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ táruṇaiḥ / táruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय táruṇāya	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् táruṇāt	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य táruṇasya	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणानाम् táruṇānām
Locative	तरुणे táruṇe	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणेषु táruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of तरुणी (táruṇī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणी táruṇī	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुण्यः / तरुणीः¹ táruṇyaḥ / táruṇīḥ¹
Vocative	तरुणि táruṇi	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुण्यः / तरुणीः¹ táruṇyaḥ / táruṇīḥ¹
Accusative	तरुणीम् táruṇīm	तरुण्यौ / तरुणी¹ táruṇyau / táruṇī¹	तरुणीः táruṇīḥ
Instrumental	तरुण्या táruṇyā	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभिः táruṇībhiḥ
Dative	तरुण्यै táruṇyai	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभ्यः táruṇībhyaḥ
Ablative	तरुण्याः / तरुण्यै² táruṇyāḥ / táruṇyai²	तरुणीभ्याम् táruṇībhyām	तरुणीभ्यः táruṇībhyaḥ
Genitive	तरुण्याः / तरुण्यै² táruṇyāḥ / táruṇyai²	तरुण्योः táruṇyoḥ	तरुणीनाम् táruṇīnām
Locative	तरुण्याम् táruṇyām	तरुण्योः táruṇyoḥ	तरुणीषु táruṇīṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of तरुण (táruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणम् táruṇam	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Vocative	तरुण táruṇa	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Accusative	तरुणम् táruṇam	तरुणे táruṇe	तरुणानि / तरुणा¹ táruṇāni / táruṇā¹
Instrumental	तरुणेन táruṇena	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ táruṇaiḥ / táruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय táruṇāya	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् táruṇāt	तरुणाभ्याम् táruṇābhyām	तरुणेभ्यः táruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य táruṇasya	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणानाम् táruṇānām
Locative	तरुणे táruṇe	तरुणयोः táruṇayoḥ	तरुणेषु táruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants edit

Maharastri Prakrit: 𑀢𑀭𑀼𑀡 (taruṇa), 𑀢𑀮𑀼𑀡 (taluṇa)
Pali: taruṇa, taluṇa
Punjabi: ਤਰਨ (taran)
Romani: terno
Bengali: তরুণ (torun)
→ Old Javanese: taruṇa
- Javanese: ꦠꦫꦸꦤ (taruna), ꦠꦿꦸꦤ (truna)
- Balinese: ᬢᬭᬸᬡ (taruna), ᬢ᭄ᬭᬸᬡ (truna)

Noun edit

तरुण • (taruṇa) stem, m

a youth

Declension edit

Masculine a-stem declension of तरुण (taruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तरुणः taruṇaḥ	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ taruṇāḥ / taruṇāsaḥ¹
Vocative	तरुण taruṇa	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणाः / तरुणासः¹ taruṇāḥ / taruṇāsaḥ¹
Accusative	तरुणम् taruṇam	तरुणौ / तरुणा¹ taruṇau / taruṇā¹	तरुणान् taruṇān
Instrumental	तरुणेन taruṇena	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणैः / तरुणेभिः¹ taruṇaiḥ / taruṇebhiḥ¹
Dative	तरुणाय taruṇāya	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणेभ्यः taruṇebhyaḥ
Ablative	तरुणात् taruṇāt	तरुणाभ्याम् taruṇābhyām	तरुणेभ्यः taruṇebhyaḥ
Genitive	तरुणस्य taruṇasya	तरुणयोः taruṇayoḥ	तरुणानाम् taruṇānām
Locative	तरुणे taruṇe	तरुणयोः taruṇayoḥ	तरुणेषु taruṇeṣu
Notes	¹Vedic