See also: वर्षा

Hindi

edit

Etymology

edit

Borrowed from Sanskrit वर्ष (varṣa, rain, raining; year). Doublet of बरस (baras).

Pronunciation

edit

Noun

edit

वर्ष (varṣm

  1. annum, year
    Synonyms: बरस (baras), साल (sāl)

Declension

edit

Marathi

edit
 
Marathi Wikipedia has an article on:
Wikipedia mr

Etymology

edit

Borrowed from Sanskrit वर्ष (varṣa, rain, raining; year).

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /ʋəɾ.ʂə/
  • Audio:(file)

Noun

edit

वर्ष (varṣan

  1. year
    Synonyms: वरीस (varīs), साल (sāl)

Declension

edit
Declension of वर्ष (neut cons-stem)
direct
singular
वर्ष
varṣa
direct
plural
वर्षे, वर्षं
varṣe, varṣa
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
nominative
प्रथमा
वर्ष
varṣa
वर्षे, वर्षं
varṣe, varṣa
oblique
सामान्यरूप
वर्षा
varṣā
वर्षां-
varṣān-
acc. / dative
द्वितीया / चतुर्थी
वर्षाला
varṣālā
वर्षांना
varṣānnā
ergative वर्षाने, वर्षानं
varṣāne, varṣāna
वर्षांनी
varṣānnī
instrumental वर्षाशी
varṣāśī
वर्षांशी
varṣānśī
locative
सप्तमी
वर्षात
varṣāt
वर्षांत
varṣāt
vocative
संबोधन
वर्षा
varṣā
वर्षांनो
varṣānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions.
There is no space between the stem and the postposition.
Locative Note: -त (-ta) is a postposition.
Genitive declension of वर्ष (neut cons-stem)
masculine object
पुल्लिंगी कर्म
feminine object
स्त्रीलिंगी कर्म
neuter object
नपुसकलिंगी कर्म
oblique
सामान्यरूप
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular*
एकवचन
plural
अनेकवचन
singular subject
एकवचनी कर्ता
वर्षाचा
varṣāċā
वर्षाचे
varṣāċe
वर्षाची
varṣācī
वर्षाच्या
varṣācā
वर्षाचे, वर्षाचं
varṣāċe, varṣāċa
वर्षाची
varṣācī
वर्षाच्या
varṣācā
plural subject
अनेकवचनी कर्ता
वर्षांचा
varṣānċā
वर्षांचे
varṣānċe
वर्षांची
varṣāñcī
वर्षांच्या
varṣāncā
वर्षांचे, वर्षांचं
varṣānċe, varṣānċa
वर्षांची
varṣāñcī
वर्षांच्या
varṣāñcā
* Note: Word-final (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as (a).
Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Sanskrit

edit

Alternative scripts

edit

Etymology

edit

    Inherited from Proto-Indo-Iranian *Hwaršám, from Proto-Indo-European *h₁wers-ó-m, from the root *h₁wers- (to rain). Cognate with Ancient Greek ἕρση (hérsē, dew), Old Irish frass (rain-shower). By surface analysis, वृष् (vṛṣ, rain, root) +‎ -अ (-a) .

    The meaning "year" developed from the fact that a year can be interpreted as the period of time from one monsoon to the next and any point of time a particular number of years into the past or future can be expressed as that many monsoons ago or later.

    Pronunciation

    edit

    Noun

    edit

    वर्ष (varṣá) stemn or m

    1. rain, raining, a shower
      • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.58.7:
        प्रथिष्ट यामन्पृथिवी चिदेषां भर्तेव गर्भं स्वमिच्छवो धुः।
        वातान्ह्यश्वान्धुर्यायुयुज्रे वर्षं स्वेदं चक्रिरे रुद्रियासः॥
        prathiṣṭa yāmanpṛthivī cideṣāṃ bharteva garbhaṃ svamicchavo dhuḥ.
        vātānhyaśvāndhuryāyuyujre varṣaṃ svedaṃ cakrire rudriyāsaḥ.
        Even Earth hath spread herself wide at their coming, and they as husbands have with power impregned her.
        They to the pole have yoked the winds for coursers: their sweat have they made rain, these Sons of Rudra.
    2. (in the plural) the rains, rainy season
    3. a year
    4. a division of the earth as separated off by certain mountain ranges (9 such divisions are enumerated, namely कुरु (kuru), हिरण्मय (hiraṇmaya), रम्यक (ramyaka), इलावृत (ilāvṛta), हरि (hari); केतुमाला (ketumālā), भद्राश्व (bhadrāśva), किंनर (kiṃnara), and भारत (bhārata); sometimes the number given is 7)

    Declension

    edit
    Neuter a-stem declension of वर्ष (varṣá)
    Singular Dual Plural
    Nominative वर्षम्
    varṣám
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाणि / वर्षा¹
    varṣā́ṇi / varṣā́¹
    Vocative वर्ष
    várṣa
    वर्षे
    várṣe
    वर्षाणि / वर्षा¹
    várṣāṇi / várṣā¹
    Accusative वर्षम्
    varṣám
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाणि / वर्षा¹
    varṣā́ṇi / varṣā́¹
    Instrumental वर्षेण
    varṣéṇa
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षैः / वर्षेभिः¹
    varṣaíḥ / varṣébhiḥ¹
    Dative वर्षाय
    varṣā́ya
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Ablative वर्षात्
    varṣā́t
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Genitive वर्षस्य
    varṣásya
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षाणाम्
    varṣā́ṇām
    Locative वर्षे
    varṣé
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षेषु
    varṣéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Masculine a-stem declension of वर्ष (varṣá)
    Singular Dual Plural
    Nominative वर्षः
    varṣáḥ
    वर्षौ / वर्षा¹
    varṣaú / varṣā́¹
    वर्षाः / वर्षासः¹
    varṣā́ḥ / varṣā́saḥ¹
    Vocative वर्ष
    várṣa
    वर्षौ / वर्षा¹
    várṣau / várṣā¹
    वर्षाः / वर्षासः¹
    várṣāḥ / várṣāsaḥ¹
    Accusative वर्षम्
    varṣám
    वर्षौ / वर्षा¹
    varṣaú / varṣā́¹
    वर्षान्
    varṣā́n
    Instrumental वर्षेण
    varṣéṇa
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षैः / वर्षेभिः¹
    varṣaíḥ / varṣébhiḥ¹
    Dative वर्षाय
    varṣā́ya
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Ablative वर्षात्
    varṣā́t
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Genitive वर्षस्य
    varṣásya
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षाणाम्
    varṣā́ṇām
    Locative वर्षे
    varṣé
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षेषु
    varṣéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Derived terms

    edit

    Descendants

    edit

    Adjective

    edit

    वर्ष (varṣá) stem

    1. raining
      कामवर्षkāmavarṣaraining according to one's wish

    Declension

    edit
    Masculine a-stem declension of वर्ष (varṣá)
    Singular Dual Plural
    Nominative वर्षः
    varṣáḥ
    वर्षौ / वर्षा¹
    varṣaú / varṣā́¹
    वर्षाः / वर्षासः¹
    varṣā́ḥ / varṣā́saḥ¹
    Vocative वर्ष
    várṣa
    वर्षौ / वर्षा¹
    várṣau / várṣā¹
    वर्षाः / वर्षासः¹
    várṣāḥ / várṣāsaḥ¹
    Accusative वर्षम्
    varṣám
    वर्षौ / वर्षा¹
    varṣaú / varṣā́¹
    वर्षान्
    varṣā́n
    Instrumental वर्षेण
    varṣéṇa
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षैः / वर्षेभिः¹
    varṣaíḥ / varṣébhiḥ¹
    Dative वर्षाय
    varṣā́ya
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Ablative वर्षात्
    varṣā́t
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Genitive वर्षस्य
    varṣásya
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षाणाम्
    varṣā́ṇām
    Locative वर्षे
    varṣé
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षेषु
    varṣéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of वर्षा (varṣā́)
    Singular Dual Plural
    Nominative वर्षा
    varṣā́
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाः
    varṣā́ḥ
    Vocative वर्षे
    várṣe
    वर्षे
    várṣe
    वर्षाः
    várṣāḥ
    Accusative वर्षाम्
    varṣā́m
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाः
    varṣā́ḥ
    Instrumental वर्षया / वर्षा¹
    varṣáyā / varṣā́¹
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षाभिः
    varṣā́bhiḥ
    Dative वर्षायै
    varṣā́yai
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षाभ्यः
    varṣā́bhyaḥ
    Ablative वर्षायाः / वर्षायै²
    varṣā́yāḥ / varṣā́yai²
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षाभ्यः
    varṣā́bhyaḥ
    Genitive वर्षायाः / वर्षायै²
    varṣā́yāḥ / varṣā́yai²
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षाणाम्
    varṣā́ṇām
    Locative वर्षायाम्
    varṣā́yām
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षासु
    varṣā́su
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of वर्ष (varṣá)
    Singular Dual Plural
    Nominative वर्षम्
    varṣám
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाणि / वर्षा¹
    varṣā́ṇi / varṣā́¹
    Vocative वर्ष
    várṣa
    वर्षे
    várṣe
    वर्षाणि / वर्षा¹
    várṣāṇi / várṣā¹
    Accusative वर्षम्
    varṣám
    वर्षे
    varṣé
    वर्षाणि / वर्षा¹
    varṣā́ṇi / varṣā́¹
    Instrumental वर्षेण
    varṣéṇa
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षैः / वर्षेभिः¹
    varṣaíḥ / varṣébhiḥ¹
    Dative वर्षाय
    varṣā́ya
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Ablative वर्षात्
    varṣā́t
    वर्षाभ्याम्
    varṣā́bhyām
    वर्षेभ्यः
    varṣébhyaḥ
    Genitive वर्षस्य
    varṣásya
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षाणाम्
    varṣā́ṇām
    Locative वर्षे
    varṣé
    वर्षयोः
    varṣáyoḥ
    वर्षेषु
    varṣéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    References

    edit
    • Monier Williams (1899) “वर्ष”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0926/3.
    • Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 522-3