वस्मन्
Sanskrit edit
Etymology edit
From Proto-Indo-Aryan *wásma, from Proto-Indo-Iranian *wásma, from Proto-Indo-European *wésmn̥, from the root *wes- (“to dress, clothe”). Cognate with Ancient Greek εἷμα (heîma).
Pronunciation edit
Noun edit
वस्मन् • (vásman) stem, n
- clothing, garment; cover
- Synonym: वस्त्र (vastra)
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.13.4:
- वहिष्ठेभिर्विहरन्यासि तन्तुमवव्ययन्नसितं देव वस्म ।
दविध्वतो रश्मयः सूर्यस्य चर्मेवावाधुस्तमो अप्स्वन्तः ॥- vahiṣṭhebhirviharanyāsi tantumavavyayannasitaṃ deva vasma .
davidhvato raśmayaḥ sūryasya carmevāvādhustamo apsvantaḥ . - Spreading thy web with mightiest Steeds thou comest, rending apart, thou God, the black-hued mantle.
The rays of Surya tremulously shining sink, like a hide, the darkness in the waters.
- vahiṣṭhebhirviharanyāsi tantumavavyayannasitaṃ deva vasma .
- वहिष्ठेभिर्विहरन्यासि तन्तुमवव्ययन्नसितं देव वस्म ।
- nest
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.31.1:
- अस्माकं मित्रावरुणावतं रथमादित्यै रुद्रैर्वसुभिः सचाभुवा ।
प्र यद्वयो न पप्तन्वस्मनस्परि श्रवस्यवो हृषीवन्तो वनर्षदः ॥- asmākaṃ mitrāvaruṇāvataṃ rathamādityai rudrairvasubhiḥ sacābhuvā .
pra yadvayo na paptanvasmanaspari śravasyavo hṛṣīvanto vanarṣadaḥ . - HELP, Varuna and Mitra, O ye Twain allied with Vasus, Rudras, and Adityas, help our car,
That, as the wild birds of the forest from their home [nest], our horses may fly forth, glad, eager for renown.
- asmākaṃ mitrāvaruṇāvataṃ rathamādityai rudrairvasubhiḥ sacābhuvā .
- अस्माकं मित्रावरुणावतं रथमादित्यै रुद्रैर्वसुभिः सचाभुवा ।
Declension edit
| Neuter an-stem declension of वस्मन् (vásman) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वस्म vásma |
वस्मनी vásmanī |
वस्मानि / वस्म¹ / वस्मा¹ vásmāni / vásma¹ / vásmā¹ |
| Vocative | वस्मन् / वस्म vásman / vásma |
वस्मनी vásmanī |
वस्मानि / वस्म¹ / वस्मा¹ vásmāni / vásma¹ / vásmā¹ |
| Accusative | वस्म vásma |
वस्मनी vásmanī |
वस्मानि / वस्म¹ / वस्मा¹ vásmāni / vásma¹ / vásmā¹ |
| Instrumental | वस्मना vásmanā |
वस्मभ्याम् vásmabhyām |
वस्मभिः vásmabhiḥ |
| Dative | वस्मने vásmane |
वस्मभ्याम् vásmabhyām |
वस्मभ्यः vásmabhyaḥ |
| Ablative | वस्मनः vásmanaḥ |
वस्मभ्याम् vásmabhyām |
वस्मभ्यः vásmabhyaḥ |
| Genitive | वस्मनः vásmanaḥ |
वस्मनोः vásmanoḥ |
वस्मनाम् vásmanām |
| Locative | वस्मनि / वस्मन्¹ vásmani / vásman¹ |
वस्मनोः vásmanoḥ |
वस्मसु vásmasu |
| Notes |
| ||
References edit
- Monier Williams (1899) “वस्मन्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 932.