පණ‍්ඩිත
Pali
editAlternative forms
editAlternative scripts
Noun
editපණ‍්ඩිත m
- Sinhala script form of paṇḍita (“wise man”)
- c. 50 BC, The Buddha, Dhammapada(pāḷi), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[1], Colombo, 2009:
- 8. පමාදං අප‍්පමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතො 28
පඤ‍්ඤාපාසාදමාරුය‍්හ අසොකො සොකිනිං පජං
පබ‍්බතට‍්ඨො’ව භුම‍්මට‍්ඨෙ ධීරො බාලෙ අවෙක‍්ඛති.- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Paññāpāsādamāruyha asoko sokiniṃ pajaṃ
Pabbataṭṭho'va bhummaṭṭhe dhīro bāle avekkhati. - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Declension
editDeclension table of "පණ‍්ඩිත" (masculine)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | පණ‍්ඩිතො (paṇḍito) | පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) |
| Accusative (second) | පණ‍්ඩිතං (paṇḍitaṃ) | පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) |
| Instrumental (third) | පණ‍්ඩිතෙන (paṇḍitena) | පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi) |
| Dative (fourth) | පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa) or පණ‍්ඩිතාය (paṇḍitāya) or පණ‍්ඩිතත්‍ථං (paṇḍitatthaṃ) | පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ) |
| Ablative (fifth) | පණ‍්ඩිතස‍්මා (paṇḍitasmā) or පණ‍්ඩිතම‍්හා (paṇḍitamhā) or පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) | පණ‍්ඩිතෙහි (paṇḍitehi) or පණ‍්ඩිතෙභි (paṇḍitebhi) |
| Genitive (sixth) | පණ‍්ඩිතස‍්ස (paṇḍitassa) | පණ‍්ඩිතානං (paṇḍitānaṃ) |
| Locative (seventh) | පණ‍්ඩිතස‍්මිං (paṇḍitasmiṃ) or පණ‍්ඩිතම‍්හි (paṇḍitamhi) or පණ‍්ඩිතෙ (paṇḍite) | පණ‍්ඩිතෙසු (paṇḍitesu) |
| Vocative (calling) | පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) |
Sanskrit
editAlternative scripts
editAlternative scripts
- পণ্ডিত (Assamese script)
- ᬧᬡ᭄ᬟᬶᬢ (Balinese script)
- পণ্ডিত (Bengali script)
- 𑰢𑰜𑰿𑰚𑰰𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀡𑁆𑀟𑀺𑀢 (Brahmi script)
- ပဏ္ဍိတ (Burmese script)
- पण्डित (Devanagari script)
- પણ્ડિત (Gujarati script)
- ਪਣ੍ਡਿਤ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌣𑍍𑌡𑌿𑌤 (Grantha script)
- ꦥꦟ꧀ꦝꦶꦠ (Javanese script)
- 𑂣𑂝𑂹𑂙𑂱𑂞 (Kaithi script)
- ಪಣ್ಡಿತ (Kannada script)
- បណ្ឌិត (Khmer script)
- ປຓ຺ຑິຕ (Lao script)
- പണ്ഡിത (Malayalam script)
- ᢒᠠᢏᡷᡳᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘢𑘜𑘿𑘚𑘱𑘝 (Modi script)
- ᢒᠠᢏᢎᠢᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧂𑦼𑧠𑦺𑧒𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐞𑑂𑐜𑐶𑐟 (Newa script)
- ପଣ୍ଡିତ (Odia script)
- ꢦꢠ꣄ꢞꢶꢡ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆟𑇀𑆝𑆴𑆠 (Sharada script)
- 𑖢𑖜𑖿𑖚𑖰𑖝 (Siddham script)
- 𑩰𑩪 𑪙𑩨𑩑𑩫 (Soyombo script)
- 𑚞𑚘𑚶𑚖𑚮𑚙 (Takri script)
- பண்டி³த (Tamil script)
- పణ్డిత (Telugu script)
- ปณฺฑิต (Thai script)
- པ་ཎྜི་ཏ (Tibetan script)
- 𑒣𑒝𑓂𑒛𑒱𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨘𑩇𑨖𑨁𑨙 (Zanabazar Square script)
Adjective
editපණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem
- Sinhalese script form of पण्डित (“learned”)
Declension
edit| Masculine a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | පණ‍්ඩිතඃ paṇḍitaḥ |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹ |
පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitāḥ / paṇḍitāsaḥ¹ |
| Vocative | පණ‍්ඩිත paṇḍita |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹ |
පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitāḥ / paṇḍitāsaḥ¹ |
| Accusative | පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitau / paṇḍitā¹ |
පණ‍්ඩිතාන් paṇḍitān |
| Instrumental | පණ‍්ඩිතෙන paṇḍitena |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaiḥ / paṇḍitebhiḥ¹ |
| Dative | පණ‍්ඩිතාය paṇḍitāya |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ |
| Ablative | පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitāt |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ |
| Genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitasya |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām |
| Locative | පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍiteṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of පණ‍්ඩිතා (paṇḍitā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | පණ‍්ඩිතා paṇḍitā |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ |
| Vocative | පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ |
| Accusative | පණ‍්ඩිතාම් paṇḍitām |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතාඃ paṇḍitāḥ |
| Instrumental | පණ‍්ඩිතයා / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitayā / paṇḍitā¹ |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතාභිඃ paṇḍitābhiḥ |
| Dative | පණ‍්ඩිතායෛ paṇḍitāyai |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ paṇḍitābhyaḥ |
| Ablative | පණ‍්ඩිතායාඃ / පණ‍්ඩිතායෛ² paṇḍitāyāḥ / paṇḍitāyai² |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යඃ paṇḍitābhyaḥ |
| Genitive | පණ‍්ඩිතායාඃ / පණ‍්ඩිතායෛ² paṇḍitāyāḥ / paṇḍitāyai² |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām |
| Locative | පණ‍්ඩිතායාම් paṇḍitāyām |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතාසු paṇḍitāsu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍita) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹ |
| Vocative | පණ‍්ඩිත paṇḍita |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹ |
| Accusative | පණ‍්ඩිතම් paṇḍitam |
පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතානි / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitāni / paṇḍitā¹ |
| Instrumental | පණ‍්ඩිතෙන paṇḍitena |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaiḥ / paṇḍitebhiḥ¹ |
| Dative | පණ‍්ඩිතාය paṇḍitāya |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ |
| Ablative | පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitāt |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitābhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitebhyaḥ |
| Genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitasya |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitānām |
| Locative | පණ‍්ඩිතෙ paṇḍite |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitayoḥ |
පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍiteṣu |
| Notes |
| ||
Noun
editපණ‍්ඩිත • (paṇḍitá) stem, m
- Sinhalese script form of पण्डित (“a learned man”)
- (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[2], Colombo, 2009:
- 8. ප්‍රමාදමප්‍රමාදෙන යදා නුදති පණ‍්ඩිතඃ
ප්‍රඥාප්‍රසාදමාරුහ්‍ය ත්‍වශොකඃ ශොකිනීං ප්‍රජාම්
පර්‍වතස‍්ථ ඉව භූමිෂ‍්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්‍ෂතෙ- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Declension
edit| Masculine a-stem declension of පණ‍්ඩිත (paṇḍitá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | පණ‍්ඩිතඃ paṇḍitáḥ |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitaú / paṇḍitā́¹ |
පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ paṇḍitā́ḥ / paṇḍitā́saḥ¹ |
| Vocative | පණ‍්ඩිත páṇḍita |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ páṇḍitau / páṇḍitā¹ |
පණ‍්ඩිතාඃ / පණ‍්ඩිතාසඃ¹ páṇḍitāḥ / páṇḍitāsaḥ¹ |
| Accusative | පණ‍්ඩිතම් paṇḍitám |
පණ‍්ඩිතෞ / පණ‍්ඩිතා¹ paṇḍitaú / paṇḍitā́¹ |
පණ‍්ඩිතාන් paṇḍitā́n |
| Instrumental | පණ‍්ඩිතෙන paṇḍiténa |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām |
පණ‍්ඩිතෛඃ / පණ‍්ඩිතෙභිඃ¹ paṇḍitaíḥ / paṇḍitébhiḥ¹ |
| Dative | පණ‍්ඩිතාය paṇḍitā́ya |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitébhyaḥ |
| Ablative | පණ‍්ඩිතාත් paṇḍitā́t |
පණ‍්ඩිතාභ්‍යාම් paṇḍitā́bhyām |
පණ‍්ඩිතෙභ්‍යඃ paṇḍitébhyaḥ |
| Genitive | පණ‍්ඩිතස්‍ය paṇḍitásya |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitáyoḥ |
පණ‍්ඩිතානාම් paṇḍitā́nām |
| Locative | පණ‍්ඩිතෙ paṇḍité |
පණ‍්ඩිතයොඃ paṇḍitáyoḥ |
පණ‍්ඩිතෙෂු paṇḍitéṣu |
| Notes |
| ||
Alternative forms
editපණ‍්ඩක (paṇḍaka)