dèan
Scottish Gaelic
editEtymology
editFrom Old Irish ·dénai, prototonic form of do·gní.
Pronunciation
editVerb
editdèan (past rinn, future nì, verbal noun dèanamh, past participle dèanta)
Conjugation
editConjugation of dèan (irregular)
singular | plural | impersonal | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third m/f | first | second | third | |||
independent | past | rinn mi | rinn thu | rinn e/i | rinn sinn | rinn sibh | rinn iad | rinneadh |
future | nì mi | nì thu | nì e/i | nì sinn | nì sibh | nì iad | nithear | |
conditional | dhèanainn | dhèanadh tu | dhèanadh e/i | dhèanadh sinn dhèanamaid |
dhèanadh sibh | dhèanadh iad | dhèante(adh) dhèanaist(e)1 | |
negative | past | cha do rinn mi cha d' rinn mi |
cha do rinn thu cha d' rinn thu |
cha do rinn e/i cha d' rinn e/i |
cha do rinn sinn cha d' rinn sinn |
cha do rinn sibh cha d' rinn sibh |
cha do rinn iad cha d' rinn iad |
cha do rinneadh cha d' rinneadh |
future | cha dèan mi | cha dèan thu | cha dèan e/i | cha dèan sinn | cha dèan sibh | cha dèan iad | cha dèanar | |
conditional | cha dèanainn | cha dèanadh tu | cha dèanadh e/i | cha dèanadh sinn cha dèanamaid |
cha dèanadh sibh | cha dèanadh iad | cha dèante(adh) cha dèanaist(e)1 | |
affirmative interrogative |
past | an do rinn mi? an d' rinn mi? |
an do rinn thu? an d' rinn thu? |
an do rinn e/i? an d' rinn e/i? |
an do rinn sinn? an d' rinn sinn? |
an do rinn sibh? an d' rinn sibh? |
an do rinn iad? an d' rinn iad? |
an do rinneadh? an d' rinneadh? |
future | an dèan mi? | an dèan thu? | an dèan e/i? | an dèan sinn? | an dèan sibh? | an dèan iad? | an dèanar? | |
conditional | an dèanainn? | an dèanadh tu? | an dèanadh e/i? | an dèanadh sinn? an dèanamaid? |
an dèanadh sibh? | an dèanadh iad? | an dèante(adh)? an dèanaist(e)?1 | |
negative interrogative |
past | nach do rinn mi? nach d' rinn mi? |
nach do rinn thu? nach d' rinn thu? |
nach do rinn e/i? nach d' rinn e/i? |
nach do rinn sinn? nach d' rinn sinn? |
nach do rinn sibh? nach d' rinn sibh? |
nach do rinn iad? nach d' rinn iad? |
nach do rinneadh? nach d' rinneadh? |
future | nach dèan mi? | nach dèan thu? | nach dèan e/i? | nach dèan sinn? | nach dèan sibh? | nach dèan iad? | nach dèanar? | |
conditional | nach dèanainn? | nach dèanadh tu? | nach dèanadh e/i? | nach dèanadh sinn? nach dèanamaid? |
nach dèanadh sibh? | nach dèanadh iad? | nach dèante(adh)? nach dèanaist(e)?1 | |
relative future | (a) nì mi | (a) nì thu | (a) nì e/i | (a) nì sinn | (a) nì sibh | (a) nì iad | (a) nithear | |
imperative | dèanam! | dèan! | dèanadh e/i! | dèanamaid! | dèanaibh! | dèanadh iad! | dèanar! | |
verbal noun | dèanamh | |||||||
past participle | dèanta, dèante |
1 Lewis dialect form
Derived terms
edit- dèan adhradh (“worship”)
- dèan briogadh clì (“left-click”)
- dèan briogadh deis (“right-click”)
- dèan bun no bàrr (“make head or tail”)
- dèan casad (“cough”)
- dèan casaid (“complain”)
- dèan coimeas air (“compare”)
- dèan dìmeas air (“despise”)
- dèan dranndan (“snarl”)
- dèan dùrdail (“coo”)
- dèan fàite-gàire (“smile”)
- dèan farchluais (“eavesdrop”)
- dèan fead (“whistle”)
- dèan feum de (“use”)
- dèan fiughair ri (“look forward to”)
- dèan gàire (“smile; laugh”)
- dèan glugan (“gurgle”)
- dèan in-imrich (“immigrate”)
- dèan lethbhreac (“copy”)
- dèan preasarlach (“coppice”)
- dèan rèite (“atone”)
- dèan sèist air (“besiege”)
- dèan snodha-gàire (“smile”)
- dèanta (“done, made”)
- ionnsaich do sheanmhair lit' a dhèanamh (“teach grandmother how to suck eggs”)
References
edit- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “do·gní”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Edward Dwelly (1911) “dèan”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary][1], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN