mbyt
Albanian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From Proto-Albanian *ambi-witja, from Proto-Indo-European *with₂-.[2] Compare Sanskrit व्यथते (vyáthate, “to sway, to tremble”), Avestan 𐬀𐬌𐬡𐬌𐬚𐬏𐬭𐬀 (aiβiθūra, “strong, unwavering”), and Icelandic viða (“to waver, swing”).
Verb edit
mbyt (aorist mbyta, participle mbytur)
- to strangle, suffocate, choke to death
- to stifle
- (figurative) to drown
- U mbytsh në borxhe!
- May you drown in debt!
- (regional) to kill (by striking)
Conjugation edit
Standard Albanian conjugation of mbyt (active voice)
Show compound tenses:
| participle | mbytur | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| gerund | duke mbytur | ||||||
| infinitive | për të mbytur | ||||||
| singular | plural | ||||||
| 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | ||
| indicative | present | mbyt (mbys) | mbyt (mbys) | mbyt (mbys) | mbytim (mbysim) | mbytini (mbysini) | mbytin (mbysin) |
| imperfect | mbytja | mbytje | mbyste | mbytnim | mbytnit | mbytnin | |
| aorist | mbyta | mbyte | mbyti | mbytëm | mbytët | mbytën | |
| perfect | kam mbytur | ke mbytur | ka mbytur | kemi mbytur | keni mbytur | kanë mbytur | |
| past perfect | kisha mbytur | kishe mbytur | kishte mbytur | kishim mbytur | kishit mbytur | kishin mbytur | |
| aorist II | pata mbytur | pate mbytur | pati mbytur | patëm mbytur | patët mbytur | patën mbytur | |
| future1 | do të mbyt (mbys) | do të mbytësh (mbysësh) | do të mbytë (mbysë) | do të mbytim (mbysim) | do të mbytini (mbysini) | do të mbytin (mbysin) | |
| future perfect2 | do të kem mbytur | do të kesh mbytur | do të ketë mbytur | do të kemi mbytur | do të keni mbytur | do të kenë mbytur | |
| subjunctive | present | të mbyt (mbys) | të mbytësh (mbysësh) | të mbytë (mbysë) | të mbytim (mbysim) | të mbytini (mbysini) | të mbytin (mbysin) |
| imperfect | të mbytja | të mbytje | të mbyste | të mbytnim | të mbytnit | të mbytnin | |
| perfect | të kem mbytur | të kesh mbytur | të ketë mbytur | të kemi mbytur | të keni mbytur | të kenë mbytur | |
| past perfect | të kisha mbytur | të kishe mbytur | të kishte mbytur | të kishim mbytur | të kishit mbytur | të kishin mbytur | |
| conditional1, 2 | imperfect | do të mbytja | do të mbytje | do të mbyste | do të mbytnim | do të mbytnit | do të mbytnin |
| past perfect | do të kisha mbytur | do të kishe mbytur | do të kishte mbytur | do të kishim mbytur | do të kishit mbytur | do të kishin mbytur | |
| optative | present | mbytsha | mbytsh | mbytë | mbytshim | mbytshi | mbytshin |
| perfect | paça mbytur | paç mbytur | pastë mbytur | paçim mbytur | paçit mbytur | paçin mbytur | |
| admirative | present | mbytkam | mbytke | mbytka | mbytkemi | mbytkeni | mbytkan |
| imperfect | mbytkësha | mbytkëshe | mbytkësh (mbytkej) | mbytkëshim | mbytkëshit | mbytkëshin | |
| perfect | paskam mbytur | paske mbytur | paska mbytur | paskemi mbytur | paskeni mbytur | paskan mbytur | |
| past perfect | paskësha mbytur | paskëshe mbytur | paskësh mbytur | paskëshim mbytur | paskëshit mbytur | paskëshin mbytur | |
| imperative | present | — | mbyt | — | — | mbytni | — |
| 1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect | |||||||
Standard Albanian conjugation of mbyt (mediopassive conjugation)
Show compound tenses:
| participle | mbytur | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| gerund | duke u mbytur | ||||||
| infinitive | për t'u mbytur | ||||||
| singular | plural | ||||||
| 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | ||
| indicative | present | mbytem | mbytesh | mbytet | mbytemi | mbyteni | mbyten |
| imperfect | mbytesha | mbyteshe | mbytej (mbytesh) | mbyteshim | mbyteshit | mbyteshin | |
| aorist | u mbyta | u mbyte | u mbyti | u mbytëm | u mbytët | u mbytën | |
| perfect | jam mbytur | je mbytur | është mbytur | jemi mbytur | jeni mbytur | janë mbytur | |
| past perfect | isha mbytur | ishe mbytur | ishte mbytur | ishim mbytur | ishit mbytur | ishin mbytur | |
| aorist II | qeshë mbytur | qe mbytur | qe mbytur | qemë mbytur | qetë mbytur | qenë mbytur | |
| future1 | do të mbytem | do të mbytesh | do të mbytet | do të mbytemi | do të mbyteni | do të mbyten | |
| future perfect2 | do të jem mbytur | do të jesh mbytur | do të jetë mbytur | do të jemi mbytur | do të jeni mbytur | do të jenë mbytur | |
| subjunctive | present | të mbytem | të mbytesh | të mbytet | të mbytemi | të mbyteni | të mbyten |
| imperfect | të mbytesha | të mbyteshe | të mbytej (mbytesh) | të mbyteshim | të mbyteshit | të mbyteshin | |
| perfect | të jem mbytur | të jesh mbytur | të jetë mbytur | të jemi mbytur | të jeni mbytur | të jenë mbytur | |
| past perfect | të isha mbytur | të ishe mbytur | të ishte mbytur | të ishim mbytur | të ishit mbytur | të ishin mbytur | |
| conditional1, 2 | imperfect | do të mbytesha | do të mbyteshe | do të mbytej (mbytesh) | do të mbyteshim | do të mbyteshit | do të mbyteshin |
| past perfect | do të isha mbytur | do të ishe mbytur | do të ishte mbytur | do të ishim mbytur | do të ishit mbytur | do të ishin mbytur | |
| optative | present | u mbytsha | u mbytsh | u mbytë | u mbytshim | u mbytshi | u mbytshin |
| perfect | qofsha mbytur | qofsh mbytur | qoftë mbytur | qofshim mbytur | qofshit mbytur | qofshin mbytur | |
| admirative | present | u mbytkam | u mbytke | u mbytka | u mbytkemi | u mbytkeni | u mbytkan |
| imperfect | u mbytkësha | u mbytkëshe | u mbytkësh (mbytkej) | u mbytkëshim | u mbytkëshit | u mbytkëshin | |
| perfect | qenkam mbytur | qenke mbytur | qenka mbytur | qenkemi mbytur | qenkeni mbytur | qenkan mbytur | |
| past perfect | qenkësha mbytur | qenkëshe mbytur | qenkësh mbytur | qenkëshim mbytur | qenkëshit mbytur | qenkëshin mbytur | |
| imperative | present | — | mbytu | — | — | mbytuni | — |
| 1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect | |||||||
Derived terms edit
Related terms edit
Further reading edit
- [1] active verb "mbyt / mbys" (engl.: to strangle, suffocate) • "Fjalor Shqip" (Albanian Dictionary)
- [2] med-passive verb "mbytem" (engl.: to be suffocating, drowning) • "Fjalor Shqip" (Albanian Dictionary)
References edit
- ^ Fialuur i voghel Sccyp e ltinisct (Small Dictionary of Albanian and Latin), page 85, by P. Jak Junkut, 1895, Sckoder
- ^ Vladimir Orel, Albanian Etymological Dictionary (Leiden: Brill, 1998), 254.
Suyá edit
Etymology edit
From Proto-Northern Jê *mbyt (“sun”) < Proto-Cerrado *mbyt (“sun”) < Proto-Jê *mbyt (“celestial body”).
Pronunciation edit
Noun edit
mbyt
- Form of mbyry (utterance-medial variant)