ramię

See also: ramie and ramiè

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *òrmę. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ramjæ̃/
• IPA^(key): (15^th CE) /ramjæ̃/

Noun

ramię n

1. upper arm; shoulder; arm (upper limb as a whole or the upper most part of this appendage)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[2], page 820:

     Bo yemv byly vschytky stavy vytargnyony z ramyon

     [Bo jemu były wszytki stawy wytargniony z ramion]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 37:

     Poloszil iest iaco løcziszcze mosød[z]owe ramona moia (bracchia mea)

     [Położył jest jako łęczyszcze mosiąd[z]owe ramiona moja (bracchia mea)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 20r:

     Brachium […] ein arm rąmyą

     [Brachium […] ein arm ramię]

2. (figuratively) arm; strength, power, force
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 135, 12:

     Gen wywodl Yzrahel z posrzod gych w røcze moczney y w ramenv wysokem (in... bracchio excelso)

     [Jen wywiodł Izrahel z pośrzod jich w ręce mocnej i w ramieniu wysokiem (in... bracchio excelso)]

3. handle (something to grab)
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 43:

     Ramyona humeruli (quasi umeruli subter luterem fusiles contra se invicem respectantes III Reg 7, 30)

     [Ramiona humeruli (quasi umeruli subter luterem fusiles contra se invicem respectantes III Reg 7, 30)]

Descendants

• Masurian: rénie
• Polish: ramię
• Silesian: ramiã

References

• Boryś, Wiesław (2005) “ramię”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “ramię”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “ramię”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “ramię”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ramię”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish ramię.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈra.mjɛ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -amjɛ
• Syllabification: ra‧mię

Noun

ramię n (diminutive ramionko, related adjective ramieniowy or ramienny)

1. (anatomy) shoulder

   Synonym: bark

   1. shoulder (part of clothing covering such a part of the body)
2. (anatomy) upper arm
   1. (anatomy) arm (entire upper limb)

      Synonym: ręka

3. arm (limb, or locomotive or prehensile organ, of an invertebrate animal)
4. arm (element of a construction resembling a bent arm)
5. arm (part of a machine that can grab and move things)
6. arm; offshoot (something that sticks off from the main element, i.e. from the main road or building)

   Synonym: odnoga

7. (geomtry) arm (side of a geometric figure other than the base)
8. (Middle Polish) arm (power; might; strength; support)
9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1551, S. Murzynowski, Ortografija polska‎^[5], page Bv:

     é nié/ wié/ złé/ dobré ę ramię/ włożę nacię

Declension

Declension of ramię

	singular	plural
nominative	ramię	ramiona
genitive	ramienia	ramion
dative	ramieniu	ramionom
accusative	ramię	ramiona
instrumental	ramieniem	ramionami
locative	ramieniu	ramionach
vocative	ramię	ramiona

Derived terms

adverbs

• przez ramię
• ramię przy ramieniu
• ramię w ramię
• z duszą na ramieniu

 

nouns

• naramiennik
• zbrojne ramię

 

prepositions

• z ramienia

 

verbs

• mieć duszę na ramieniu impf
• paść w ramiona pf, padać w ramiona impf
• podać ramię pf, podawać ramię impf
• poklepywać po ramieniu impf
• wzruszyć ramionami pf, wzruszać ramionami impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), ramię is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 5 times in news, 6 times in essays, 58 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 78 times, making it the 829th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• ramię in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ramię in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ramię”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “RAMIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.11.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ramię”, in Słownik języka polskiego‎^[6]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ramię”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[7]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “ramię”, in Słownik języka polskiego‎^[8] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 472