კაცი

Georgian

Vitruvian Man by Leonardo Da Vinci

Etymology

From Old Georgian კაცი (ḳaci), from Proto-Kartvelian *ḳac₁-.

Pronunciation

• IPA^(key): /kʼat͡si/, [kʼat͡sʰi]
• Hyphenation: კა‧ცი

Noun

კაცი • (ḳaci) (plural კაცები, archaic plural კაცნი)

1. man
2. human
3. (dated, colloquial) husband
4. (obsolete) messenger, courier

Inflection

Declension of კაცი (see Georgian declension)
	singular	plural	archaic plural
nominative	კაცი (ḳaci)	კაცები (ḳacebi)	კაცნი (ḳacni)
ergative	კაცმა (ḳacma)	კაცებმა (ḳacebma)	კაცთ(ა) (ḳact(a))
dative	კაცს(ა) (ḳacs(a))	კაცებს(ა) (ḳacebs(a))	კაცთ(ა) (ḳact(a))
genitive	კაცის(ა) (ḳacis(a))	კაცების(ა) (ḳacebis(a))	კაცთ(ა) (ḳact(a))
instrumental	კაცით(ა) (ḳacit(a))	კაცებით(ა) (ḳacebit(a))
adverbial	კაცად(ა) (ḳacad(a))	კაცებად(ა) (ḳacebad(a))
vocative	კაცო (ḳaco)	კაცებო (ḳacebo)	კაცნო (ḳacno)
Notes: archaic plurals might not exist.

Postpositional inflection of კაცი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case	singular	plural
-ზე (-ze, “on”)	კაცზე (ḳacze)	კაცებზე (ḳacebze)
-თან (-tan, “near”)	კაცთან (ḳactan)	კაცებთან (ḳacebtan)
-ში (-ši, “in”)	კაცში (ḳacši)	კაცებში (ḳacebši)
-ვით (-vit, “like”)	კაცივით (ḳacivit)	კაცებივით (ḳacebivit)
postpositions taking a genitive case	singular	plural
-თვის (-tvis, “for”)	კაცისთვის (ḳacistvis)	კაცებისთვის (ḳacebistvis)
-ებრ (-ebr, “like”)	კაცისებრ (ḳacisebr)	კაცებისებრ (ḳacebisebr)
-კენ (-ḳen, “towards”)	კაცისკენ (ḳacisḳen)	კაცებისკენ (ḳacebisḳen)
-გან (-gan, “from/of”)	კაცისგან (ḳacisgan)	კაცებისგან (ḳacebisgan)
postpositions taking an instrumental case	singular	plural
-დან (-dan, “from/since”)	კაციდან (ḳacidan)	კაცებიდან (ḳacebidan)
-ურთ (-urt, “together with”)	კაცითურთ (ḳaciturt)	კაცებითურთ (ḳacebiturt)
postpositions taking an adverbial case	singular	plural
-მდე (-mde, “up to”)	კაცამდე (ḳacamde)	კაცებამდე (ḳacebamde)

Synonyms

• მამაკაცი (mamaḳaci)
• მამრი (mamri)
• ბიჭი (bič̣i)
• ჭაბუკი (č̣abuḳi)

Antonyms

• ქალი (kali)
• დედაკაცი (dedaḳaci)

Derived terms

• კაცადკაცი (ḳacadḳaci)
• კაცთმოძულე (ḳactmoʒule)
• კაცთმოყვარული (ḳactmoq̇varuli)
• კაცისმკვლელი (ḳacismḳvleli)
• კაციშვილი (ḳacišvili)
• კაციჭამია (ḳacič̣amia)
• ავკაცი (avḳaci)
• არაკაცი (araḳaci)
• ბერიკაცი (beriḳaci)
• გლეხკაცი (glexḳaci)
• დედაკაცი (dedaḳaci)
• მამაკაცი (mamaḳaci)
• დევკაცი (devḳaci)
• ერისკაცი (erisḳaci)
• ვაჟკაცი (važḳaci)
• თავკაცი (tavḳaci)
• კარისკაცი (ḳarisḳaci)
• ტყისკაცი (ṭq̇isḳaci)
• ქონდრისკაცი (kondrisḳaci)
• ღმერთკაცი (ɣmertḳaci)
• შუაკაცი (šuaḳaci)
• ძმაკაცი (ʒmaḳaci)
• ჯარისკაცი (ǯarisḳaci)

Pronoun

კაცი • (ḳaci)

1. anyone

Synonyms

• ვინმე (vinme)

Old Georgian

Etymology

From Proto-Kartvelian *ḳac₁-.

Adverb

კაცი • (ḳaci)

1. nobody

   (Asomtavruli): ႩႠႺႫႠႬႺႠ ႬႳ ႳႼႷႨႱ, ႱႠႣႠ ႨႷႥႬႤႧ ႧႵႳႤႬ. (Mkhedruli):

   კაცმანცა ნუ უწყის, სადა იყვნეთ თქუენ.

   ḳacmanca nu uc̣q̇is, sada iq̇vnet tkuen.

   Nobody knows where you were.

Noun

კაცი • (ḳaci) (plural კაცნი)

1. man
2. human
3. husband
4. used as a unit of measurement (implying the height of an average man).

Antonyms

• (antonym(s) of “man”): ქალი (kali), დიაცი (diaci)

Descendants

• Georgian: კაცი (ḳaci)

References

• Penrixi (Fähnrich), Hainc, Sarǯvelaʒe, Zurab (2000) Kartvelur enata eṭimologiuri leksiḳoni [Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages] (in Georgian), 2nd edition, Tbilisi: Tbilisi Sulkhan-Saba Orbeliani State University Press, page 265
• Klimov, G. A. (1998) Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (Trends in linguistics. Documentation; 16), New York, Berlin: Mouton de Gruyter, page 86
• Fähnrich, Heinz (2007) Kartwelisches Etymologisches Wörterbuch [Kartvelian Etymological Dictionary] (Handbuch der Orientalistik; VIII.18) (in German), Leiden, Boston: Brill, page 224
• Abulaʒe, Ilia (1973) “კაცი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)]‎^[1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 193
• Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “კაცი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary]‎^[2], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 163