robić
See also: robic
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *orbiti. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Verb edit
robić impf
- to work, to labor
- 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], section 24,13:
- Dalem wam zemyø, w nyeyzescye nye robili (in qua non laborastis), y myasta, gichzescye nye dzalali
- [Dałem wam ziemię, w niejżeście nie robili (in qua non laborastis), i miasta, jichżeście nie działali]
- 1415, O zachowaniu się przy stole[3], line 31:
- A pelnø miszø nadroby, yako on, czszo motykø roby
- [A pełną misę nadrobi jako on, cso motyką robi]
- 1950 [1436], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 480:
- Jacom ya nye robil na Janowich konyech silø... Canimir nye robil na Janowich konyech silø
- [Jakom ja nie robił na Janowych koniech siłą... Kanimir nie robił na Janowych koniech siłą]
- 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI[4], page 712:
- Syosthry... brzemyenne... nye mayą robiczi cziązko roboth thych czyelesthnych (ab exactione qualibet corporali... potuerint... abstinere)
- [Siostry... brzemienne... nie mają robić ciężko robot tych cielestnych (ab exactione qualibet corporali... potuerint... abstinere)]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 118:
- Po drodze ydączy, Marya barzo vyelye robyla (laboravit), a rzatko kyedy vszyadla na osla, aby sobye odpoczynela
- [Po drodze idęcy Maryja barzo wiele robiła (laboravit) a rzadko kiedy wsiadła na osła, aby sobie odpoczynęła]
- to work as a serf
- 1920 [1411], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 1609:
- Yaco v mne ne robyl Thomek sznopa ratayskego
- [Jako u mnie nie robił Tomek snopa ratajskiego]
- 1879 [1430], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis[6], Czersk, page LXXXI:
- Jaco ia o tha krywda oth *pyskupa *wstol, esz my kaszal wyszey szecz dny robic, nysze bil wynowath y robilem ge
- [Jako ja o tę krzywdę ot biskupa wstał, eż mi kazał wyszey szeć dni robić, niże był winowat i robiłem je]
- to be employed somewhere
- 1921 [1434], Kazimierz Tymieniecki, editor, Wolność kmieca na Mazowszu w wieku XV[7], page 76:
- Sed te mea uxor [mea] covenerit precio vlg. hwstanowyla do thego dna s mytha robycz
- [Sed te mea uxor covenerit precio vlg. hustanowiła do tego dnia s myta robić]
- 1959 [1491], “Teksty polskie z końca XV w.”, in Rafał Leszczyński, editor, Rozprawy Komisji Językowej, volume VII, page 58:
- Zadny thowarzis aby nye sromoczil swego mystrza, v kthorego 'roby
- [Żadny towarzysz aby nie sromocił swego mistrza, u ktorego robi]
- to do
- 1895 [1419], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici[8], volume VIIIa, page 45:
- Ktore stoli Pabian robil *Stanislaowi, thi sø przi Pabyiane
- [Ktore stoły Pabijan robił Stanisła(w)owi, ty są przy Pabijanie]
- to make
- 1888 [1399], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[9], Greater Poland, page 96:
- Iaco prave Iaracz ne mal g themu situ niczs ani na ne robil, nisli ('ale') Stachni czeczy
- [Jako prawie Jaracz nie miał k temu żytu niczs ani na nie robił, niżli (a. niźli, 'ale') Stachny dzieci]
- to order (to request some product or service)
- 1959 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1297:
- Ten dlug […] , o ktorisz Marczin (sc. aurifaber) s Posznanya byl poszwal paną Mycolaya... temu szą trzi lata mynaly, a potem v nyego pąn Mycolay nycz nye robyl po trzech leczech
- [Ten dług […] , o ktoryż Marcin (sc. aurifaber) s Poznania był pozwał pana Mikołaja... temu są trzy lata minęły; a potem u niego pan Mikołaj nic nie robił po trzech leciech]
- to act, to behave
- 1876 [1411], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[10], volume VI, page 213:
- Jako czszo yest Barthlomey robil, tho sz Yanowø wolø robil, szwe zytho woszø sz Wochowa
- [Jako cso jest Bartłomiej robił, to z Janową wolą robił, swe żyto wożę z Wochowa]
- to handle money
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[11], page 407:
- Robczye temy pyenyądzmy, asczy szye vrocze (negotiamini, dum venio Luc 19, 13)
- [Robcie temi pieniędzmi, ażci sie wrocę (negotiamini, dum venio Luc 19, 13)]
- (sometimes reflexive with się) to try, to attempt
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][12], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 8:
- Y robicz bødze (laborabit, Puł: vszylowacz będze) na weky
- [I robić będzie (laborabit, Puł: usiłować będze) na wieki]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 38:
- Nalazvyą szą nyegini, gisz okrasamy vymyslonymy myarthwe a dokonane rzeczi robyą szą wsdrvszycz (molliuntur refricare
- [Nalazują się niejeni, jiż okrasami wymyślonymi miartwe a dokonane rzeczy robią się wzdruszyć (molliuntur refricare)]
Derived terms edit
nouns
verbs
Related terms edit
adjectives
nouns
verb
Descendants edit
References edit
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “robić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish robić.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈrɔ.bit͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈrɔ.bit͡ɕ/
Audio 1, robić (file) Audio 2, robić się (file) - Rhymes: -ɔbit͡ɕ
- Syllabification: ro‧bić
Verb edit
robić impf (perfective zrobić)
- (transitive) to make (to cause the existence of)
- Robię im śniadanie. ― I'm making them breakfast.
- (transitive) to do (to perform; to execute)
- Synonym: wykonywać
- Co robisz? ― What are you doing?
- (transitive) to make; to cause (to effect or produce by means of some action)
- Synonym: urządzać
- (transitive) to throw (to organize; to cause something to happen)
- (transitive) to make (to cause someone to take on traits of something, to become something) [+ z (genitive) = out of what]
- (transitive) to make (to unfairly assign traits of something to someone or something) [+ z (genitive) = out of what]
- (intransitive) used as a generic verb, sometimes to replace another; to do
- (intransitive, anaphora) used anaphorically instead of repeating a previous verb; to do
- (intransitive) to act, to behave
- Synonyms: postępować, zachowywać się
- (reflexive with się) to come about, to arise
- Synonyms: nastawać, czynić się
- (reflexive with się) to get, to become [+ z (genitive) = out of what]
- Robi się późno. ― It's getting late.
- (reflexive with się, impersonal) to start to feel [+dative = who]
- (reflexive with się, colloquial) to dress to kill [+ na (accusative)]
- (reflexive with się) to be done; to be made
Verb edit
robić impf
- (intransitive, colloquial) to toil
- Synonym: pracować
- Robię trzy godziny dziennie. ― I work three hours a day.
- (transitive, Middle Polish) to use, to apply
- Synonyms: posługiwać się, stosować, używać, wykorzystywać
- (transitive, Middle Polish) to move (to cause to change location)
- Synonym: poruszać
- (intransitive, Middle Polish, of wine) to ferment
- Synonym: fermentować
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
- 1551, S. Murzynowski, Ortografija polska[13], page Bv.:
- ć (Tak) ćichy/ pić/ bić/ robić/ nić
- (transitive, colloquial) to act, to substitute [+ za (accusative) = as what]
Conjugation edit
Derived terms edit
verbs
- dorobić pf, dorabiać impf
- nadrobić pf, nadrabiać impf
- narobić pf, narabiać impf
- obrobić pf, obrabiać impf
- odrobić pf, odrabiać impf
- podrobić pf, podrabiać impf
- porobić pf, porabiać impf
- przerobić pf, przerabiać impf
- przyrobić pf, przyrabiać impf
- rozrobić pf, rozrabiać impf
- urobić pf, urabiać impf
- wrobić pf, wrabiać impf
- współrobić impf
- wyrobić pf, wyrabiać impf
- zarobić pf, zarabiać impf
verbs
- co robić najlepszego impf, co zrobić najlepszego pf
- robić chlew impf, zrobić chlew pf
- robić dobrze impf, zrobić dobrze pf
- robić dziecko impf, zrobić dziecko pf
- robić dzień impf, zrobić dzień pf
- robić furorę impf, zrobić furorę pf
- robić idiotę impf, zrobić idiotę pf
- robić kasę impf, zrobić kasę pf
- robić kilometr impf, zrobić kilometr pf
- robić koło pióra impf, zrobić koło pióra pf
- robić kupę impf, zrobić kupę pf
- robić loda impf, zrobić loda pf
- robić łaskę impf, zrobić łaskę pf
- robić marmoladę impf, zrobić marmoladę pf
- robić miejsce impf, zrobić miejsce pf
- robić na złość impf, zrobić na złość pf
- robić nadzieję impf, zrobić nadzieję pf
- robić pa impf, zrobić pa pf
- robić piekło impf, zrobić piekło pf
- robić pieniądze impf, zrobić pieniądze pf
- robić pod siebie impf, zrobić pod siebie pf
- robić porządek impf, zrobić porządek pf
- robić reklamę impf, zrobić reklamę pf
- robić różnicę impf, zrobić różnicę pf
- robić się ciemno przed oczami impf, zrobić się ciemno przed oczami pf
- robić się na bóstwo impf, zrobić się na bóstwo pf
- robić się zimno impf, zrobić się zimno pf
- robić siusiu impf, zrobić siusiu pf
- robić sprawę impf, zrobić sprawę pf
- robić swoje impf, zrobić swoje pf
- robić w konia impf, zrobić w konia pf
- robić w majtki impf, zrobić w majtki pf
- robić wielkie oczy impf, zrobić wielkie oczy pf
- robić wodę z mózgu impf, zrobić wodę z mózgu pf
- robić z igły widły impf, zrobić z igły widły pf
- robić z nocy dzień impf, zrobić z nocy dzień pf
- robić źle impf, zrobić źle pf
Related terms edit
adjectives
nouns
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), robić is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 4 times in news, 20 times in essays, 87 times in fiction, and 148 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 265 times, making it the 196th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- robić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- robić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “robić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (25.08.2022) “ROBIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “robić”, in Słownik języka polskiego[14]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “robić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[15]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “robić”, in Słownik języka polskiego[16] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 538
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish robić.
Pronunciation edit
Verb edit
robić impf
- (transitive) to make
- Synonyms: (colloquial) ônaczyć, produkować, rychtować, tworzić, wykōnować
- (transitive) to do
- (intransitive) to behave
- Synonyms: czynić, postympować, zachowować sie
- (intransitive) to work
- Synonym: pracować
- (reflexive with sie) to act, to behave
- Synonym: zaczynać sie
- (reflexive with sie) to get, to become
- Synonym: stŏwać sie
- 2023, J. R. R. Tolkien, chapter X, in Grzegorz Kulik, Mirosław Syniawa, transl., edited by Kamil Czaiński, Hobit, abo tam i nazŏd [The Hobbit, or There and Back Again], I edition, Luboszyce: Silesia Progress, →ISBN, page 209:
- Jak płynyli, to dziyń sie robiōł jaśniyjszy i cieplyjszy.
- As they were sailing, the day got brighter and warmer.
- (reflexive with sie) to be done, to be carried out
Conjugation edit
Derived terms edit
verbs
Further reading edit
- robić in silling.org