łóżko

See also: łózko, łóżkò, and łōżko

Old Polish

Etymology

From łoże +‎ -ko. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɫɔːʃʲkɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɫoʃʲkɔ/

Noun

łóżko n

1. diminutive of łoże (“bed”) (piece of furniture, usually flat and soft, on which to rest or sleep)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[1], Miechów, page br 34:

     Offerebant ei, inquit, paraliticum iacentem in lecto... Cso nam pres togo nemochnego, na lozcu lezøcego znamona?

     [Offerebant ei, inquit, paraliticum iacentem in lecto... Cso nam przez togo niemocnego, na łożku leżącego znamiona?]

Descendants

• Polish: łóżko
• Silesian: łōżko

References

• Boryś, Wiesław (2005) “łoże”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “łóżko”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “łóżko”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “łóżko”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

łóżko

Etymology

Inherited from Old Polish łóżko. By surface analysis, łoże +‎ -ko. Compare Czech lůžko and Kashubian łóżkò.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈwuʂ.kɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɫoʂ.kɔ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Audio 3:

  (file)

• Rhymes: -uʂkɔ
• Syllabification: łóż‧ko

Noun

łóżko n (diminutive łóżeczko, related adjective łóżkowy)

1. bed (piece of furniture, usually flat and soft, on which to rest or sleep)

   Synonym: wyro

   łóżko polowe ― camp bed/cot

2. bed (place for a customer or client to lay down)

   łóżko opalające ― sun tanning bed

3. (administrative) bed (place for one person in a hospital or hotel)
4. (colloquial, figurative) bed (sexual activity)

   Synonyms: pożycie, seks, stosunek

5. (anatomy, Middle Polish) placenta

   Synonym: łożysko

Declension

Declension of łóżko

	singular	plural
nominative	łóżko	łóżka
genitive	łóżka	łóżek
dative	łóżku	łóżkom
accusative	łóżko	łóżka
instrumental	łóżkiem	łóżkami
locative	łóżku	łóżkach
vocative	łóżko	łóżka

Derived terms

interjections

 

nouns

• ostre łóżko
• szczyt łóżka

 

verbs

• nie wychodzic z łóżka impf
• pchać się do łóżka impf
• podnieść się z łóżka pf
• pójść do łóżka pf, iść do łóżka impf
• wylądować w łóżku pf
• zaciągnąć do łóżka pf

 

Related terms

adjective

• łóżeczkowy

 

noun

• łóżeczko gipsowe

 

Further reading

• łóżko in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• łóżko in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “łóżko”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “ŁÓŻKO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 06.01.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “łóżko”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “łóżko”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “łóżko”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 821