առաջին

Armenian

Armenian numbers ^(edit)

		10
	←  0	1	2  →	10  →
Cardinal: մեկ (mek)     Ordinal: առաջին (aṙaǰin)     Distributive: մեկական (mekakan)     Collective prefix: մի- (mi-)     Fractional: ամբողջ (amboġǰ)
Armenian Wikipedia article on 1

Etymology

From Old Armenian առաջին (aṙaǰin).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑrɑˈt͡ʃʰin/, [ɑrɑt͡ʃʰín]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɑrɑˈt͡ʃin/, [ɑrɑt͡ʃʰín]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Numeral

առաջին • (aṙaǰin)

1. first

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	առաջին (aṙaǰin)	առաջիններ (aṙaǰinner)
dative	առաջինի (aṙaǰini)	առաջինների (aṙaǰinneri)
ablative	առաջինից (aṙaǰinicʻ)	առաջիններից (aṙaǰinnericʻ)
instrumental	առաջինով (aṙaǰinov)	առաջիններով (aṙaǰinnerov)
locative	առաջինում (aṙaǰinum)	առաջիններում (aṙaǰinnerum)
	definite forms
nominative	առաջինը/առաջինն (aṙaǰinə/aṙaǰinn)	առաջինները/առաջիններն (aṙaǰinnerə/aṙaǰinnern)
dative	առաջինին (aṙaǰinin)	առաջիններին (aṙaǰinnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	առաջինս (aṙaǰins)	առաջիններս (aṙaǰinners)
dative	առաջինիս (aṙaǰinis)	առաջիններիս (aṙaǰinneris)
ablative	առաջինիցս (aṙaǰinicʻs)	առաջիններիցս (aṙaǰinnericʻs)
instrumental	առաջինովս (aṙaǰinovs)	առաջիններովս (aṙaǰinnerovs)
locative	առաջինումս (aṙaǰinums)	առաջիններումս (aṙaǰinnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	առաջինդ (aṙaǰind)	առաջիններդ (aṙaǰinnerd)
dative	առաջինիդ (aṙaǰinid)	առաջիններիդ (aṙaǰinnerid)
ablative	առաջինիցդ (aṙaǰinicʻd)	առաջիններիցդ (aṙaǰinnericʻd)
instrumental	առաջինովդ (aṙaǰinovd)	առաջիններովդ (aṙaǰinnerovd)
locative	առաջինումդ (aṙaǰinumd)	առաջիններումդ (aṙaǰinnerumd)

Adjective

առաջին • (aṙaǰin) (superlative ամենաառաջին)

1. first, earliest

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	առաջին (aṙaǰin)	առաջիններ (aṙaǰinner)
dative	առաջինի (aṙaǰini)	առաջինների (aṙaǰinneri)
ablative	առաջինից (aṙaǰinicʻ)	առաջիններից (aṙaǰinnericʻ)
instrumental	առաջինով (aṙaǰinov)	առաջիններով (aṙaǰinnerov)
locative	առաջինում (aṙaǰinum)	առաջիններում (aṙaǰinnerum)
	definite forms
nominative	առաջինը/առաջինն (aṙaǰinə/aṙaǰinn)	առաջինները/առաջիններն (aṙaǰinnerə/aṙaǰinnern)
dative	առաջինին (aṙaǰinin)	առաջիններին (aṙaǰinnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	առաջինս (aṙaǰins)	առաջիններս (aṙaǰinners)
dative	առաջինիս (aṙaǰinis)	առաջիններիս (aṙaǰinneris)
ablative	առաջինիցս (aṙaǰinicʻs)	առաջիններիցս (aṙaǰinnericʻs)
instrumental	առաջինովս (aṙaǰinovs)	առաջիններովս (aṙaǰinnerovs)
locative	առաջինումս (aṙaǰinums)	առաջիններումս (aṙaǰinnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	առաջինդ (aṙaǰind)	առաջիններդ (aṙaǰinnerd)
dative	առաջինիդ (aṙaǰinid)	առաջիններիդ (aṙaǰinnerid)
ablative	առաջինիցդ (aṙaǰinicʻd)	առաջիններիցդ (aṙaǰinnericʻd)
instrumental	առաջինովդ (aṙaǰinovd)	առաջիններովդ (aṙaǰinnerovd)
locative	առաջինումդ (aṙaǰinumd)	առաջիններումդ (aṙaǰinnerumd)

Old Armenian

Old Armenian ordinal numbers

	1st	2nd  >
Cardinal : մի (mi)     Ordinal : առաջին (aṙaǰin)

Etymology

From առաջ (aṙaǰ) +‎ -ին (-in).

Numeral

առաջին • (aṙaǰin)

1. first

   յառաջնմէ, յառաջնում ― yaṙaǰnmē, yaṙaǰnum ― before, at first

   զառաջին ― zaṙaǰin ― first, chief, principal

   զառաջինն/զառաջինսն ― zaṙaǰinn/zaṙaǰinsn ― first, at first, at first sight; originally

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	առաջին (aṙaǰin)		առաջինք (aṙaǰinkʻ)
genitive	առաջնոյ (aṙaǰnoy)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
dative	առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
accusative	առաջին (aṙaǰin)		առաջինս (aṙaǰins)
ablative	առաջնոյ, առաջնմէ (aṙaǰnoy, aṙaǰnmē)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
instrumental	առաջնով (aṙaǰnov)		առաջնովք (aṙaǰnovkʻ)
locative	առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum)		առաջինս (aṙaǰins)
note the dative/ablative/locative with -մ (-m)

Adjective

առաջին • (aṙaǰin)

1. prior, antecedent; ancient, primitive, chief; previous, original; precocious

   առաջինք ― aṙaǰinkʻ ― ancestors, predecessors; the ancients

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	առաջին (aṙaǰin)		առաջինք (aṙaǰinkʻ)
genitive	առաջնոյ (aṙaǰnoy)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
dative	առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
accusative	առաջին (aṙaǰin)		առաջինս (aṙaǰins)
ablative	առաջնոյ, առաջնմէ (aṙaǰnoy, aṙaǰnmē)		առաջնոց (aṙaǰnocʻ)
instrumental	առաջնով (aṙaǰnov)		առաջնովք (aṙaǰnovkʻ)
locative	առաջնոյ, առաջնում (aṙaǰnoy, aṙaǰnum)		առաջինս (aṙaǰins)
note the dative/ablative/locative with -մ (-m)

Adverb

առաջին • (aṙaǰin)

1. in the first place

Derived terms

• անառաջնորդ (anaṙaǰnord)
• անառաջնորդութիւն (anaṙaǰnordutʻiwn)
• առաջնագոյն (aṙaǰnagoyn)
• առաջնագուշակ (aṙaǰnagušak)
• առաջնածին (aṙaǰnacin)
• առաջնակ (aṙaǰnak)
• առաջնական (aṙaǰnakan)
• առաջնակուլ (aṙaǰnakul)
• առաջնաճաշակ (aṙaǰnačašak)
• առաջնային (aṙaǰnayin)
• առաջնապահ (aṙaǰnapah)
• առաջնապատում (aṙaǰnapatum)
• առաջնապարգեւ (aṙaǰnapargew)
• առաջնապէս (aṙaǰnapēs)
• առաջնապտուղք (aṙaǰnaptułkʻ)
• առաջնաստեղծ (aṙaǰnastełc)
• առաջնաստեղծուած (aṙaǰnastełcuac)
• առաջնասքանչ (aṙaǰnaskʻančʻ)
• առաջնատես (aṙaǰnates)
• առաջնատիպ (aṙaǰnatip)
• առաջնաւորութիւն (aṙaǰnaworutʻiwn)
• առաջներորդ (aṙaǰnerord)
• առաջնորդ (aṙaǰnord)
• առաջնորդագոյն (aṙaǰnordagoyn)
• առաջնորդական (aṙaǰnordakan)
• առաջնորդականութիւն (aṙaǰnordakanutʻiwn)
• առաջնորդապետ (aṙaǰnordapet)
• առաջնորդասիրութիւն (aṙaǰnordasirutʻiwn)
• առաջնորդեմ (aṙaǰnordem)
• առաջնորդիչ (aṙaǰnordičʻ)
• առաջնորդութիւն (aṙaǰnordutʻiwn)
• զառաջինն (zaṙaǰinn)
• յառաջնայարկ (yaṙaǰnayark)
• յառաջնապէս (yaṙaǰnapēs)
• յառաջնմէ (yaṙaǰnmē)
• յառաջնումն (yaṙaǰnumn)

Descendants

• Armenian: առաջին (aṙaǰin)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաջին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաջին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Abrahamyan, Ašot (1976) Grabari jeṙnark [A Handbook of Old Armenian]‎^[1] (in Armenian), 4th edition, Yerevan: Luys