առաւօտ

Armenian

Noun

առաւօտ • (aṙawōt)

Traditional orthography spelling of առավոտ (aṙavot)

Declension

uay-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտներ (aṙawōtner)
dative	առաւօտուայ (aṙawōtuay)	առաւօտների (aṙawōtneri)
ablative	առաւօտուանից (aṙawōtuanicʻ)	առաւօտներից (aṙawōtnericʻ)
instrumental	առաւօտով (aṙawōtov)	առաւօտներով (aṙawōtnerov)
locative	առաւօտում (aṙawōtum)	առաւօտներում (aṙawōtnerum)
	definite forms
nominative	առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn)	առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern)
dative	առաւօտուան (aṙawōtuan)	առաւօտներին (aṙawōtnerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	առաւօտս (aṙawōts)	առաւօտներս (aṙawōtners)
dative	առաւօտուաս (aṙawōtuas)	առաւօտներիս (aṙawōtneris)
ablative	առաւօտուանիցս (aṙawōtuanicʻs)	առաւօտներիցս (aṙawōtnericʻs)
instrumental	առաւօտովս (aṙawōtovs)	առաւօտներովս (aṙawōtnerovs)
locative	առաւօտումս (aṙawōtums)	առաւօտներումս (aṙawōtnerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	առաւօտդ (aṙawōtd)	առաւօտներդ (aṙawōtnerd)
dative	առաւօտուադ (aṙawōtuad)	առաւօտներիդ (aṙawōtnerid)
ablative	առաւօտուանիցդ (aṙawōtuanicʻd)	առաւօտներիցդ (aṙawōtnericʻd)
instrumental	առաւօտովդ (aṙawōtovd)	առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd)
locative	առաւօտումդ (aṙawōtumd)	առաւօտներումդ (aṙawōtnerumd)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտներ (aṙawōtner)
dative	առաւօտի (aṙawōti)	առաւօտների (aṙawōtneri)
ablative	առաւօտից (aṙawōticʻ)	առաւօտներից (aṙawōtnericʻ)
instrumental	առաւօտով (aṙawōtov)	առաւօտներով (aṙawōtnerov)
locative	առաւօտում (aṙawōtum)	առաւօտներում (aṙawōtnerum)
	definite forms
nominative	առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn)	առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern)
dative	առաւօտին (aṙawōtin)	առաւօտներին (aṙawōtnerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	առաւօտս (aṙawōts)	առաւօտներս (aṙawōtners)
dative	առաւօտիս (aṙawōtis)	առաւօտներիս (aṙawōtneris)
ablative	առաւօտիցս (aṙawōticʻs)	առաւօտներիցս (aṙawōtnericʻs)
instrumental	առաւօտովս (aṙawōtovs)	առաւօտներովս (aṙawōtnerovs)
locative	առաւօտումս (aṙawōtums)	առաւօտներումս (aṙawōtnerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	առաւօտդ (aṙawōtd)	առաւօտներդ (aṙawōtnerd)
dative	առաւօտիդ (aṙawōtid)	առաւօտներիդ (aṙawōtnerid)
ablative	առաւօտիցդ (aṙawōticʻd)	առաւօտներիցդ (aṙawōtnericʻd)
instrumental	առաւօտովդ (aṙawōtovd)	առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd)
locative	առաւօտումդ (aṙawōtumd)	առաւօտներումդ (aṙawōtnerumd)

uan-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտներ (aṙawōtner)
dative	առաւօտուան, առաւօտուայ (aṙawōtuan, aṙawōtuay)	առաւօտներու (aṙawōtneru)
ablative	առաւօտուընէ (aṙawōtuənē)	առաւօտներէ (aṙawōtnerē)
instrumental	առաւօտով (aṙawōtov)	առաւօտներով (aṙawōtnerov)
	definite forms
nominative	առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn)	առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern)
dative	առաւօտուանը/առաւօտուանն, առաւօտուան (aṙawōtuanə/aṙawōtuann, aṙawōtuan)	առաւօտներուն (aṙawōtnerun)
ablative	առաւօտուընէն (aṙawōtuənēn)	առաւօտներէն (aṙawōtnerēn)
instrumental	առաւօտովը/առաւօտովն (aṙawōtovə/aṙawōtovn)	առաւօտներովը/առաւօտներովն (aṙawōtnerovə/aṙawōtnerovn)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	առաւօտս (aṙawōts)	առաւօտներս (aṙawōtners)
dative	առաւօտուանս, առաւօտուաս (aṙawōtuans, aṙawōtuas)	առաւօտներուս (aṙawōtnerus)
ablative	առաւօտուընէս (aṙawōtuənēs)	առաւօտներէս (aṙawōtnerēs)
instrumental	առաւօտովս (aṙawōtovs)	առաւօտներովս (aṙawōtnerovs)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	առաւօտդ (aṙawōtd)	առաւօտներդ (aṙawōtnerd)
dative	առաւօտուանդ, առաւօտուադ (aṙawōtuand, aṙawōtuad)	առաւօտներուդ (aṙawōtnerud)
ablative	առաւօտուընէդ (aṙawōtuənēd)	առաւօտներէդ (aṙawōtnerēd)
instrumental	առաւօտովդ (aṙawōtovd)	առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd)

i-type, inanimate (Western Armenian)

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտներ (aṙawōtner)
dative	առաւօտի (aṙawōti)	առաւօտներու (aṙawōtneru)
ablative	առաւօտէ (aṙawōtē)	առաւօտներէ (aṙawōtnerē)
instrumental	առաւօտով (aṙawōtov)	առաւօտներով (aṙawōtnerov)
	definite forms
nominative	առաւօտը/առաւօտն (aṙawōtə/aṙawōtn)	առաւօտները/առաւօտներն (aṙawōtnerə/aṙawōtnern)
dative	առաւօտին (aṙawōtin)	առաւօտներուն (aṙawōtnerun)
ablative	առաւօտէն (aṙawōtēn)	առաւօտներէն (aṙawōtnerēn)
instrumental	առաւօտովը/առաւօտովն (aṙawōtovə/aṙawōtovn)	առաւօտներովը/առաւօտներովն (aṙawōtnerovə/aṙawōtnerovn)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	առաւօտս (aṙawōts)	առաւօտներս (aṙawōtners)
dative	առաւօտիս (aṙawōtis)	առաւօտներուս (aṙawōtnerus)
ablative	առաւօտէս (aṙawōtēs)	առաւօտներէս (aṙawōtnerēs)
instrumental	առաւօտովս (aṙawōtovs)	առաւօտներովս (aṙawōtnerovs)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	առաւօտդ (aṙawōtd)	առաւօտներդ (aṙawōtnerd)
dative	առաւօտիդ (aṙawōtid)	առաւօտներուդ (aṙawōtnerud)
ablative	առաւօտէդ (aṙawōtēd)	առաւօտներէդ (aṙawōtnerēd)
instrumental	առաւօտովդ (aṙawōtovd)	առաւօտներովդ (aṙawōtnerovd)

Old Armenian

Alternative forms

առաւաւտ (aṙawawt)

Etymology

The original spelling is առաւաւտ (aṙawawt), from առ (aṙ) + Proto-Armenian *aw, from Proto-Indo-European *h₂éwsōs (“dawn”), +‎ -աւտ (-awt).

Noun

առաւօտ • (aṙawōt)

morning
ողջոյն առաւօտ ― ołǰoyn aṙawōt ― forenoon

ընդ առաւօտն, ընդ առաւօտս ― ənd aṙawōtn, ənd aṙawōts ― the morning

ընդ առաւօտս առաւօտս ― ənd aṙawōts aṙawōts ― every morning

յառնել ընդ առաւօտն, վաղ քաջ ընդ առաւօտն, առաւօտ առնել ― yaṙnel ənd aṙawōtn, vał kʻaǰ ənd aṙawōtn, aṙawōt aṙnel ― to rise early or betimes

յառաւօտէ մինչեւ ցերեկոյ ― yaṙawōtē minčʻew cʻerekoy ― from morning till evening

առաւօտու, առաւօտուց ― aṙawōtu, aṙawōtucʻ ― very early in the morning

Declension

u-type

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտք (aṙawōtkʻ)
genitive	առաւօտու (aṙawōtu)	առաւօտուց (aṙawōtucʻ)
dative	առաւօտու (aṙawōtu)	առաւօտուց (aṙawōtucʻ)
accusative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտս (aṙawōts)
ablative	առաւօտէ (aṙawōtē)	առաւօտուց (aṙawōtucʻ)
instrumental	առաւօտու (aṙawōtu)	առաւօտուք (aṙawōtukʻ)
locative	առաւօտու (aṙawōtu)	առաւօտս (aṙawōts)

i-type

	singular	plural
nominative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտք (aṙawōtkʻ)
genitive	առաւօտի (aṙawōti)	առաւօտից (aṙawōticʻ)
dative	առաւօտի (aṙawōti)	առաւօտից (aṙawōticʻ)
accusative	առաւօտ (aṙawōt)	առաւօտս (aṙawōts)
ablative	առաւօտէ (aṙawōtē)	առաւօտից (aṙawōticʻ)
instrumental	առաւօտիւ (aṙawōtiw)	առաւօտիւք (aṙawōtiwkʻ)
locative	առաւօտի (aṙawōti)	առաւօտս (aṙawōts)

Derived terms

անառաւօտ (anaṙawōt)
առաւօտածագ (aṙawōtacag)
առաւօտածին (aṙawōtacin)
առաւօտանամ (aṙawōtanam)
առաւօտեայ (aṙawōteay)
առաւօտեան (aṙawōtean)
առաւօտեմ (aṙawōtem)
առաւօտին (aṙawōtin)
առաւօտոյ (aṙawōtoy)
առաւօտու (aṙawōtu)
առաւօտուն (aṙawōtun)
առաւօտուց (aṙawōtucʻ)

Descendants

Armenian: առավոտ (aṙavot)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “առաւօտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “առաւօտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Aġayan, Ēduard (1974) Baṙakʻnnakan ew stugabanakan hetazotutʻyunner [Lexicological and Etymological Studies]‎^[1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 25–27, derives Proto-Armenian *aw from Proto-Indo-European *sāw-, the supposed root of *sāw-el- (“sun”), but as stated by J̌ahukyan and Martirosyan this is improbable, as *sāw- is not attested in any cognate language; see also աւօտ (awōt)
J̌ahukyan, Geworg (2010) “առաւօտ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 73b
Martirosyan, Hrach (2010) “ayg”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page aṙawawt of 54, 109
Petrosean, Matatʻeay (1879) “առաւօտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy