եղջերու
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian եղջերու (ełǰeru).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [jeʁd͡ʒeˈɾu]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [jeχt͡ʃʰeˈɾu]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
եղջերու • (eġǰeru)
Declension edit
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | եղջերու (eġǰeru) | եղջերուներ (eġǰeruner) | ||
| dative | եղջերուի (eġǰerui) | եղջերուների (eġǰeruneri) | ||
| ablative | եղջերուից (eġǰeruicʿ) | եղջերուներից (eġǰerunericʿ) | ||
| instrumental | եղջերուով (eġǰeruov) | եղջերուներով (eġǰerunerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | եղջերուն (eġǰerun) | եղջերուները/եղջերուներն (eġǰerunerə/eġǰerunern) | ||
| dative | եղջերուին (eġǰeruin) | եղջերուներին (eġǰerunerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | եղջերուս (eġǰerus) | եղջերուներս (eġǰeruners) | ||
| dative | եղջերուիս (eġǰeruis) | եղջերուներիս (eġǰeruneris) | ||
| ablative | եղջերուիցս (eġǰeruicʿs) | եղջերուներիցս (eġǰerunericʿs) | ||
| instrumental | եղջերուովս (eġǰeruovs) | եղջերուներովս (eġǰerunerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | եղջերուդ (eġǰerud) | եղջերուներդ (eġǰerunerd) | ||
| dative | եղջերուիդ (eġǰeruid) | եղջերուներիդ (eġǰerunerid) | ||
| ablative | եղջերուիցդ (eġǰeruicʿd) | եղջերուներիցդ (eġǰerunericʿd) | ||
| instrumental | եղջերուովդ (eġǰeruovd) | եղջերուներովդ (eġǰerunerovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | եղջերու (eġǰeru) | եղջերուներ (eġǰeruner) | ||
| dative | եղջերվի (eġǰervi) | եղջերուների (eġǰeruneri) | ||
| ablative | եղջերվից (eġǰervicʿ) | եղջերուներից (eġǰerunericʿ) | ||
| instrumental | եղջերվով (eġǰervov) | եղջերուներով (eġǰerunerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | եղջերուն (eġǰerun) | եղջերուները/եղջերուներն (eġǰerunerə/eġǰerunern) | ||
| dative | եղջերվին (eġǰervin) | եղջերուներին (eġǰerunerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | եղջերուս (eġǰerus) | եղջերուներս (eġǰeruners) | ||
| dative | եղջերվիս (eġǰervis) | եղջերուներիս (eġǰeruneris) | ||
| ablative | եղջերվիցս (eġǰervicʿs) | եղջերուներիցս (eġǰerunericʿs) | ||
| instrumental | եղջերվովս (eġǰervovs) | եղջերուներովս (eġǰerunerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | եղջերուդ (eġǰerud) | եղջերուներդ (eġǰerunerd) | ||
| dative | եղջերվիդ (eġǰervid) | եղջերուներիդ (eġǰerunerid) | ||
| ablative | եղջերվիցդ (eġǰervicʿd) | եղջերուներիցդ (eġǰerunericʿd) | ||
| instrumental | եղջերվովդ (eġǰervovd) | եղջերուներովդ (eġǰerunerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Derived terms edit
- եղջերվամիս (eġǰervamis)
- հյուսիսային եղջերու (hyusisayin eġǰeru)
See also edit
- եղնիկ (eġnik)
Old Armenian edit
Etymology edit
Noun edit
եղջերու • (ełǰeru)
- male deer, stag, hart
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).34.2–3:[1]
- Բարոյախաւսն ասէ վասն եղջերուոյ, թէ կարի թշնամի է աւձի. յորժամ փախչի աւձն եւ մտանէ ի ծակն, երթայ եղջերուն, լնու զամանն իւր ջրով եւ գայ ի ծակն, ուր աւձն մտաւ։ Եւ արկանէ ի ծակն աւձին, մինչեւ հանէ զաւձն, կոխէ եւ սպանանէ զնա։
- Baroyaxawsn asē vasn ełǰeruoy, tʿē kari tʿšnami ē awji. yoržam pʿaxčʿi awjn ew mtanē i cakn, ertʿay ełǰerun, lnu zamann iwr ǰrov ew gay i cakn, ur awjn mtaw. Ew arkanē i cakn awjin, minčʿew hanē zawjn, koxē ew spananē zna.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the deer that it is very hostile to the serpent; when the serpent escapes and goes into a hole, it goes and fills its vessel with water and comes to the hole which the serpent entered; and pours it into the serpent's hole until it draws the serpent out, tramples and kills it.
- Բարոյախաւսն ասէ վասն եղջերուոյ, թէ կարի թշնամի է աւձի. յորժամ փախչի աւձն եւ մտանէ ի ծակն, երթայ եղջերուն, լնու զամանն իւր ջրով եւ գայ ի ծակն, ուր աւձն մտաւ։ Եւ արկանէ ի ծակն աւձին, մինչեւ հանէ զաւձն, կոխէ եւ սպանանէ զնա։
Usage notes edit
- In the Physiologus, translates Ancient Greek ἔλαφος (élaphos).
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | եղջերու (ełǰeru) | եղջերուք (ełǰerukʿ) | |
| genitive | եղջերուի (ełǰerui) | եղջերուաց (ełǰeruacʿ) | |
| dative | եղջերուի (ełǰerui) | եղջերուաց (ełǰeruacʿ) | |
| accusative | եղջերու (ełǰeru) | եղջերուս (ełǰerus) | |
| ablative | եղջերուէ (ełǰeruē) | եղջերուաց (ełǰeruacʿ) | |
| instrumental | եղջերուաւ (ełǰeruaw) | եղջերուաւք = եղջերուօք (ełǰeruawkʿ = ełǰeruōkʿ) | |
| locative | եղջերուի (ełǰerui) | եղջերուս (ełǰerus) |
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | եղջերու (ełǰeru) | եղջերուք (ełǰerukʿ) | |
| genitive | եղջերուոյ (ełǰeruoy) | եղջերուոց (ełǰeruocʿ) | |
| dative | եղջերուոյ (ełǰeruoy) | եղջերուոց (ełǰeruocʿ) | |
| accusative | եղջերու (ełǰeru) | եղջերուս (ełǰerus) | |
| ablative | եղջերուոյ (ełǰeruoy) | եղջերուոց (ełǰeruocʿ) | |
| instrumental | եղջերուով (ełǰeruov) | եղջերուովք (ełǰeruovkʿ) | |
| locative | եղջերու (ełǰeru) | եղջերուս (ełǰerus) |
Derived terms edit
- եղջերուահար (ełǰeruahar)
- եղջերուաքաղ (ełǰeruakʿał)
- միեղջերու (miełǰeru)
- միեղջերուի (miełǰerui)
Descendants edit
- Armenian: եղջերու (eġǰeru)
References edit
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 138, 161–162
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979) “եղջիւր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “եղջերու”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “եղջերու”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy