խաչակիր

Armenian

Etymology

From Old Armenian խաչակիր (xačʻakir).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χɑt͡ʃʰɑˈkiɾ/, [χɑt͡ʃʰɑkíɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χɑt͡ʃɑˈɡiɾ/, [χɑt͡ʃʰɑɡíɾ]

Noun

խաչակիր • (xačʻakir)

1. (historical) crusader

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	խաչակիր (xačʻakir)	խաչակիրներ (xačʻakirner)
dative	խաչակրի (xačʻakri)	խաչակիրների (xačʻakirneri)
ablative	խաչակրից (xačʻakricʻ)	խաչակիրներից (xačʻakirnericʻ)
instrumental	խաչակրով (xačʻakrov)	խաչակիրներով (xačʻakirnerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	խաչակիրը/խաչակիրն (xačʻakirə/xačʻakirn)	խաչակիրները/խաչակիրներն (xačʻakirnerə/xačʻakirnern)
dative	խաչակրին (xačʻakrin)	խաչակիրներին (xačʻakirnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խաչակիրս (xačʻakirs)	խաչակիրներս (xačʻakirners)
dative	խաչակրիս (xačʻakris)	խաչակիրներիս (xačʻakirneris)
ablative	խաչակրիցս (xačʻakricʻs)	խաչակիրներիցս (xačʻakirnericʻs)
instrumental	խաչակրովս (xačʻakrovs)	խաչակիրներովս (xačʻakirnerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խաչակիրդ (xačʻakird)	խաչակիրներդ (xačʻakirnerd)
dative	խաչակրիդ (xačʻakrid)	խաչակիրներիդ (xačʻakirnerid)
ablative	խաչակրիցդ (xačʻakricʻd)	խաչակիրներիցդ (xačʻakirnericʻd)
instrumental	խաչակրովդ (xačʻakrovd)	խաչակիրներովդ (xačʻakirnerovd)
locative	—	—

Derived terms

• խաչակրություն (xačʻakrutʻyun)

Related terms

• խաչակրաց արշավանք (xačʻakracʻ aršavankʻ)

Old Armenian

Etymology

խաչ (xačʻ) +‎ -ա- (-a-) +‎ կրեմ (krem)

Adjective

խաչակիր • (xačʻakir)

1. cross-bearing
2. (figuratively) austere, laborious; virtuous

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	խաչակիր (xačʻakir)		խաչակիրք (xačʻakirkʻ)
genitive	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
dative	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
accusative	խաչակիր (xačʻakir)		խաչակիրս (xačʻakirs)
ablative	խաչակրէ (xačʻakrē)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
instrumental	խաչակրաւ (xačʻakraw)		խաչակրաւք = խաչակրօք (xačʻakrawkʻ = xačʻakrōkʻ)
locative	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակիրս (xačʻakirs)

Noun

խաչակիր • (xačʻakir)

1. (post-Classical) cross-bearer
2. (post-Classical) crusader

   խաչակիրք ― xačʻakirkʻ ― the Crusades; the crusaders

3. (post-Classical, botany) cruciferous plant

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	խաչակիր (xačʻakir)		խաչակիրք (xačʻakirkʻ)
genitive	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
dative	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
accusative	խաչակիր (xačʻakir)		խաչակիրս (xačʻakirs)
ablative	խաչակրէ (xačʻakrē)		խաչակրաց (xačʻakracʻ)
instrumental	խաչակրաւ (xačʻakraw)		խաչակրաւք = խաչակրօք (xačʻakrawkʻ = xačʻakrōkʻ)
locative	խաչակրի (xačʻakri)		խաչակիրս (xačʻakirs)

Descendants

• Armenian: խաչակիր (xačʻakir)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խաչակիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy