խոսել
Armenian edit
Alternative forms edit
- խոսալ (xosal) — somewhat colloquial
- խօսիլ (xōsil) — Western Armenian, traditional orthography
Etymology edit
Inherited from Old Armenian խօսիմ (xōsim).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χoˈsel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [χoˈsel]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Verb edit
խոսել • (xosel) (traditional orthography spelling խօսել)
- to speak
- բարձր խոսել ― barjr xosel ― to speak loudly
- Ես հայերեն լավ չեմ խոսում։ ― Es hayeren lav čʻem xosum. ― I don't speak Armenian well.
- Նա անգլերեն շատ լավ է խոսում։ ― Na angleren šat lav ē xosum. ― He speaks English very well.
- to talk
- Ես ուզում եմ քեզ հետ մի շատ կարևոր բանի մասին խոսել։ ― Es uzum em kʻez het mi šat karewor bani masin xosel. ― I want to talk to you about something very important.
Conjugation edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | խոսել (xosel) | imperfective converb | խոսում (xosum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | խոսվել (xosvel) | simultaneous converb | խոսելիս (xoselis) | ||||
| causative | խոսեցնել, խոսացնել*, խոսցնել* (xosecʻnel, xosacʻnel*, xoscʻnel*) | perfective converb | խոսել (xosel) | ||||
| aorist stem | խոս- (xos-) | future converb I | խոսելու (xoselu) | ||||
| resultative participle | խոսած (xosac) | future converb II | խոսելիք (xoselikʻ) | ||||
| subject participle | խոսող (xosoġ) | connegative converb | խոսի (xosi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խոսում եմ (xosum em) | խոսում ես (xosum es) | խոսում է (xosum ē) | խոսում ենք (xosum enkʻ) | խոսում եք (xosum ekʻ) | խոսում են (xosum en) | |
| past imperfective | խոսում էի (xosum ēi) | խոսում էիր (xosum ēir) | խոսում էր (xosum ēr) | խոսում էինք (xosum ēinkʻ) | խոսում էիք (xosum ēikʻ) | խոսում էին (xosum ēin) | |
| future | խոսելու եմ (xoselu em) | խոսելու ես (xoselu es) | խոսելու է (xoselu ē) | խոսելու ենք (xoselu enkʻ) | խոսելու եք (xoselu ekʻ) | խոսելու են (xoselu en) | |
| past future | խոսելու էի (xoselu ēi) | խոսելու էիր (xoselu ēir) | խոսելու էր (xoselu ēr) | խոսելու էինք (xoselu ēinkʻ) | խոսելու էիք (xoselu ēikʻ) | խոսելու էին (xoselu ēin) | |
| present perfect | խոսել եմ (xosel em) | խոսել ես (xosel es) | խոսել է (xosel ē) | խոսել ենք (xosel enkʻ) | խոսել եք (xosel ekʻ) | խոսել են (xosel en) | |
| pluperfect | խոսել էի (xosel ēi) | խոսել էիր (xosel ēir) | խոսել էր (xosel ēr) | խոսել էինք (xosel ēinkʻ) | խոսել էիք (xosel ēikʻ) | խոսել էին (xosel ēin) | |
| aorist (past perfective) | խոսեցի, խոսի* (xosecʻi, xosi*) | խոսեցիր, խոսիր* (xosecʻir, xosir*) | խոսեց (xosecʻ) | խոսեցինք, խոսինք* (xosecʻinkʻ, xosinkʻ*) | խոսեցիք, խոսիք* (xosecʻikʻ, xosikʻ*) | խոսեցին, խոսին* (xosecʻin, xosin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | խոսեմ (xosem) | խոսես (xoses) | խոսի (xosi) | խոսենք (xosenkʻ) | խոսեք (xosekʻ) | խոսեն (xosen) | |
| past | խոսեի (xosei) | խոսեիր (xoseir) | խոսեր (xoser) | խոսեինք (xoseinkʻ) | խոսեիք (xoseikʻ) | խոսեին (xosein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կխոսեմ (kxosem) | կխոսես (kxoses) | կխոսի (kxosi) | կխոսենք (kxosenkʻ) | կխոսեք (kxosekʻ) | կխոսեն (kxosen) | |
| past | կխոսեի (kxosei) | կխոսեիր (kxoseir) | կխոսեր (kxoser) | կխոսեինք (kxoseinkʻ) | կխոսեիք (kxoseikʻ) | կխոսեին (kxosein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | խոսի՛ր, խոսի՛* (xosír, xosí*) | — | — | խոսե՛ք, խոսեցե՛ք** (xosékʻ, xosecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չխոսել (čʻxosel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չխոսած (čʻxosac) | ||||||
| subject participle | չխոսող (čʻxosoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ խոսում (čʻem xosum) | չես խոսում (čʻes xosum) | չի խոսում (čʻi xosum) | չենք խոսում (čʻenkʻ xosum) | չեք խոսում (čʻekʻ xosum) | չեն խոսում (čʻen xosum) | |
| past imperfective | չէի խոսում (čʻēi xosum) | չէիր խոսում (čʻēir xosum) | չէր խոսում (čʻēr xosum) | չէինք խոսում (čʻēinkʻ xosum) | չէիք խոսում (čʻēikʻ xosum) | չէին խոսում (čʻēin xosum) | |
| future | չեմ խոսելու (čʻem xoselu) | չես խոսելու (čʻes xoselu) | չի խոսելու (čʻi xoselu) | չենք խոսելու (čʻenkʻ xoselu) | չեք խոսելու (čʻekʻ xoselu) | չեն խոսելու (čʻen xoselu) | |
| past future | չէի խոսելու (čʻēi xoselu) | չէիր խոսելու (čʻēir xoselu) | չէր խոսելու (čʻēr xoselu) | չէինք խոսելու (čʻēinkʻ xoselu) | չէիք խոսելու (čʻēikʻ xoselu) | չէին խոսելու (čʻēin xoselu) | |
| present perfect | չեմ խոսել (čʻem xosel) | չես խոսել (čʻes xosel) | չի խոսել (čʻi xosel) | չենք խոսել (čʻenkʻ xosel) | չեք խոսել (čʻekʻ xosel) | չեն խոսել (čʻen xosel) | |
| pluperfect | չէի խոսել (čʻēi xosel) | չէիր խոսել (čʻēir xosel) | չէր խոսել (čʻēr xosel) | չէինք խոսել (čʻēinkʻ xosel) | չէիք խոսել (čʻēikʻ xosel) | չէին խոսել (čʻēin xosel) | |
| aorist (past perfective) | չխոսեցի, չխոսի* (čʻxosecʻi, čʻxosi*) | չխոսեցիր, չխոսիր* (čʻxosecʻir, čʻxosir*) | չխոսեց (čʻxosecʻ) | չխոսեցինք, չխոսինք* (čʻxosecʻinkʻ, čʻxosinkʻ*) | չխոսեցիք, չխոսիք* (čʻxosecʻikʻ, čʻxosikʻ*) | չխոսեցին, չխոսին* (čʻxosecʻin, čʻxosin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չխոսեմ (čʻxosem) | չխոսես (čʻxoses) | չխոսի (čʻxosi) | չխոսենք (čʻxosenkʻ) | չխոսեք (čʻxosekʻ) | չխոսեն (čʻxosen) | |
| past | չխոսեի (čʻxosei) | չխոսեիր (čʻxoseir) | չխոսեր (čʻxoser) | չխոսեինք (čʻxoseinkʻ) | չխոսեիք (čʻxoseikʻ) | չխոսեին (čʻxosein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ խոսի (čʻem xosi) | չես խոսի (čʻes xosi) | չի խոսի (čʻi xosi) | չենք խոսի (čʻenkʻ xosi) | չեք խոսի (čʻekʻ xosi) | չեն խոսի (čʻen xosi) | |
| past | չէի խոսի (čʻēi xosi) | չէիր խոսի (čʻēir xosi) | չէր խոսի (čʻēr xosi) | չէինք խոսի (čʻēinkʻ xosi) | չէիք խոսի (čʻēikʻ xosi) | չէին խոսի (čʻēin xosi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ խոսիր, մի՛ խոսի* (mí xosir, mí xosi*) | — | — | մի՛ խոսեք, մի՛ խոսեցեք** (mí xosekʻ, mí xosecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խոսել (xosel) | |||
| dative | խոսելու (xoselu) | |||
| ablative | խոսելուց (xoselucʻ) | |||
| instrumental | խոսելով (xoselov) | |||
| locative | խոսելում (xoselum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | խոսելը/խոսելն (xoselə/xoseln) | |||
| dative | խոսելուն (xoselun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խոսելս (xosels) | |||
| dative | խոսելուս (xoselus) | |||
| ablative | խոսելուցս (xoselucʻs) | |||
| instrumental | խոսելովս (xoselovs) | |||
| locative | խոսելումս (xoselums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խոսելդ (xoseld) | |||
| dative | խոսելուդ (xoselud) | |||
| ablative | խոսելուցդ (xoselucʻd) | |||
| instrumental | խոսելովդ (xoselovd) | |||
| locative | խոսելումդ (xoselumd) | |||
Derived terms edit
- գաղափարախոս (gaġapʻaraxos)
- դասախոս (dasaxos)
- երկախոսություն (erkaxosutʻyun)
- երկխոսություն (erkxosutʻyun)
- խոսափող (xosapʻoġ)
- խոսույթ (xosuytʻ)
- կարգախոս (kargaxos)
- հաճոյախոսել (hačoyaxosel)
- հեռախոս (heṙaxos)
- ճոռոմախոս (čoṙomaxos)
- մենախոսություն (menaxosutʻyun)