խութ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian խութ (xutʻ); see it for more.
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χutʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [χutʰ]
Noun edit
խութ • (xutʻ)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խութ (xutʻ) | խութեր (xutʻer) | ||
| dative | խութի (xutʻi) | խութերի (xutʻeri) | ||
| ablative | խութից (xutʻicʻ) | խութերից (xutʻericʻ) | ||
| instrumental | խութով (xutʻov) | խութերով (xutʻerov) | ||
| locative | խութում (xutʻum) | խութերում (xutʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խութը/խութն (xutʻə/xutʻn) | խութերը/խութերն (xutʻerə/xutʻern) | ||
| dative | խութին (xutʻin) | խութերին (xutʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խութս (xutʻs) | խութերս (xutʻers) | ||
| dative | խութիս (xutʻis) | խութերիս (xutʻeris) | ||
| ablative | խութիցս (xutʻicʻs) | խութերիցս (xutʻericʻs) | ||
| instrumental | խութովս (xutʻovs) | խութերովս (xutʻerovs) | ||
| locative | խութումս (xutʻums) | խութերումս (xutʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խութդ (xutʻd) | խութերդ (xutʻerd) | ||
| dative | խութիդ (xutʻid) | խութերիդ (xutʻerid) | ||
| ablative | խութիցդ (xutʻicʻd) | խութերիցդ (xutʻericʻd) | ||
| instrumental | խութովդ (xutʻovd) | խութերովդ (xutʻerovd) | ||
| locative | խութումդ (xutʻumd) | խութերումդ (xutʻerumd) | ||
Old Armenian edit
Etymology edit
An ablaut grade of խայթ (xaytʻ), from Proto-Indo-European *kh₂eyd-. See also խոյթ (xoytʻ).
Noun edit
խութ • (xutʻ)
- impediment (under feet)
- խութ եւ խոչ լինել, խէթ եւ խութ ընդ ոտն անկանիլ ― xutʻ ew xočʻ linel, xētʻ ew xutʻ ənd otn ankanil ― to hinder, to embarrass, to clog
- ի բաց առնել զխոչ եւ զխութ ― i bacʻ aṙnel zxočʻ ew zxutʻ ― to disencumber, to free from embarrassment
- reef
Declension edit
o-type
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խութ (xutʻ) | խութք (xutʻkʻ) | |
| genitive | խութի (xutʻi) | խութից (xutʻicʻ) | |
| dative | խութի (xutʻi) | խութից (xutʻicʻ) | |
| accusative | խութ (xutʻ) | խութս (xutʻs) | |
| ablative | խութէ (xutʻē) | խութից (xutʻicʻ) | |
| instrumental | խութիւ (xutʻiw) | խութիւք (xutʻiwkʻ) | |
| locative | խութի (xutʻi) | խութս (xutʻs) | |
| post-classical | |||
Derived terms edit
- խթոտ (xtʻot)
Descendants edit
- Armenian: խութ (xutʻ)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “խութ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խութ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խութ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press