մռել

Armenian

Etymology

From Middle Armenian մռել (mṙel), from Old Armenian մուռ (muṙ).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /məˈrel/, [mərél]
(Western Armenian) IPA^(key): /məˈrel/, [mərél]
Hyphenation: մը‧ռել

Verb

մռել • (mṙel)

(colloquial) to listen, to obey

Declension

nominalised infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (uncountable)
nominative	մռել (mṙel)
nominative definite	մռելը/մռելն (mṙelə/mṙeln)
dative	մռելու (mṙelu)
dative definite	մռելուն (mṙelun)
ablative	մռելուց (mṙelucʻ)
instrumental	մռելով (mṙelov)
locative	մռելում (mṙelum)

Conjugation

-el conjugation (Eastern Armenian)

person		singular			plural
infinitive		մռել (mṙel)		imperfective converb		մռում (mṙum)
passive		—		simultaneous converb		մռելիս (mṙelis)
causative		—		perfective converb		մռել (mṙel)
aorist stem		մռ- (mṙ-)		future converb I		մռելու (mṙelu)
resultative participle		մռած (mṙac)		future converb II		մռելիք (mṙelikʻ)
subject participle		մռող (mṙoġ)		connegative converb		մռի (mṙi)
person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	մռում եմ (mṙum em)	մռում ես (mṙum es)	մռում է (mṙum ē)	մռում ենք (mṙum enkʻ)	մռում եք (mṙum ekʻ)	մռում են (mṙum en)
	past imperfective	մռում էի (mṙum ēi)	մռում էիր (mṙum ēir)	մռում էր (mṙum ēr)	մռում էինք (mṙum ēinkʻ)	մռում էիք (mṙum ēikʻ)	մռում էին (mṙum ēin)
	future	մռելու եմ (mṙelu em)	մռելու ես (mṙelu es)	մռելու է (mṙelu ē)	մռելու ենք (mṙelu enkʻ)	մռելու եք (mṙelu ekʻ)	մռելու են (mṙelu en)
	past future	մռելու էի (mṙelu ēi)	մռելու էիր (mṙelu ēir)	մռելու էր (mṙelu ēr)	մռելու էինք (mṙelu ēinkʻ)	մռելու էիք (mṙelu ēikʻ)	մռելու էին (mṙelu ēin)
	present perfect	մռել եմ (mṙel em)	մռել ես (mṙel es)	մռել է (mṙel ē)	մռել ենք (mṙel enkʻ)	մռել եք (mṙel ekʻ)	մռել են (mṙel en)
	pluperfect	մռել էի (mṙel ēi)	մռել էիր (mṙel ēir)	մռել էր (mṙel ēr)	մռել էինք (mṙel ēinkʻ)	մռել էիք (mṙel ēikʻ)	մռել էին (mṙel ēin)
	aorist (past perfective)	մռեցի, մռի* (mṙecʻi, mṙi*)	մռեցիր, մռիր* (mṙecʻir, mṙir*)	մռեց (mṙecʻ)	մռեցինք, մռինք* (mṙecʻinkʻ, mṙinkʻ*)	մռեցիք, մռիք* (mṙecʻikʻ, mṙikʻ*)	մռեցին, մռին* (mṙecʻin, mṙin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	մռեմ (mṙem)	մռես (mṙes)	մռի (mṙi)	մռենք (mṙenkʻ)	մռեք (mṙekʻ)	մռեն (mṙen)
	past	մռեի (mṙei)	մռեիր (mṙeir)	մռեր (mṙer)	մռեինք (mṙeinkʻ)	մռեիք (mṙeikʻ)	մռեին (mṙein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կմռեմ (kmṙem)	կմռես (kmṙes)	կմռի (kmṙi)	կմռենք (kmṙenkʻ)	կմռեք (kmṙekʻ)	կմռեն (kmṙen)
	past	կմռեի (kmṙei)	կմռեիր (kmṙeir)	կմռեր (kmṙer)	կմռեինք (kmṙeinkʻ)	կմռեիք (kmṙeikʻ)	կմռեին (kmṙein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
imperative		—	մռի՛ր, մռի՛* (mṙír, mṙí*)	—	—	մռե՛ք, մռեցե՛ք (mṙékʻ, mṙecʻékʻ)	—
colloquial *dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)

person		singular			plural
infinitive				չմռել (čʻmṙel)
resultative participle				չմռած (čʻmṙac)
subject participle				չմռող (čʻmṙoġ)
person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ մռում (čʻem mṙum)	չես մռում (čʻes mṙum)	չի մռում (čʻi mṙum)	չենք մռում (čʻenkʻ mṙum)	չեք մռում (čʻekʻ mṙum)	չեն մռում (čʻen mṙum)
	past imperfective	չէի մռում (čʻēi mṙum)	չէիր մռում (čʻēir mṙum)	չէր մռում (čʻēr mṙum)	չէինք մռում (čʻēinkʻ mṙum)	չէիք մռում (čʻēikʻ mṙum)	չէին մռում (čʻēin mṙum)
	future	չեմ մռելու (čʻem mṙelu)	չես մռելու (čʻes mṙelu)	չի մռելու (čʻi mṙelu)	չենք մռելու (čʻenkʻ mṙelu)	չեք մռելու (čʻekʻ mṙelu)	չեն մռելու (čʻen mṙelu)
	past future	չէի մռելու (čʻēi mṙelu)	չէիր մռելու (čʻēir mṙelu)	չէր մռելու (čʻēr mṙelu)	չէինք մռելու (čʻēinkʻ mṙelu)	չէիք մռելու (čʻēikʻ mṙelu)	չէին մռելու (čʻēin mṙelu)
	present perfect	չեմ մռել (čʻem mṙel)	չես մռել (čʻes mṙel)	չի մռել (čʻi mṙel)	չենք մռել (čʻenkʻ mṙel)	չեք մռել (čʻekʻ mṙel)	չեն մռել (čʻen mṙel)
	pluperfect	չէի մռել (čʻēi mṙel)	չէիր մռել (čʻēir mṙel)	չէր մռել (čʻēr mṙel)	չէինք մռել (čʻēinkʻ mṙel)	չէիք մռել (čʻēikʻ mṙel)	չէին մռել (čʻēin mṙel)
	aorist (past perfective)	չմռեցի, չմռի* (čʻmṙecʻi, čʻmṙi*)	չմռեցիր, չմռիր* (čʻmṙecʻir, čʻmṙir*)	չմռեց (čʻmṙecʻ)	չմռեցինք, չմռինք* (čʻmṙecʻinkʻ, čʻmṙinkʻ*)	չմռեցիք, չմռիք* (čʻmṙecʻikʻ, čʻmṙikʻ*)	չմռեցին, չմռին* (čʻmṙecʻin, čʻmṙin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չմռեմ (čʻmṙem)	չմռես (čʻmṙes)	չմռի (čʻmṙi)	չմռենք (čʻmṙenkʻ)	չմռեք (čʻmṙekʻ)	չմռեն (čʻmṙen)
	past	չմռեի (čʻmṙei)	չմռեիր (čʻmṙeir)	չմռեր (čʻmṙer)	չմռեինք (čʻmṙeinkʻ)	չմռեիք (čʻmṙeikʻ)	չմռեին (čʻmṙein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ մռի (čʻem mṙi)	չես մռի (čʻes mṙi)	չի մռի (čʻi mṙi)	չենք մռի (čʻenkʻ mṙi)	չեք մռի (čʻekʻ mṙi)	չեն մռի (čʻen mṙi)
	past	չէի մռի (čʻēi mṙi)	չէիր մռի (čʻēir mṙi)	չէր մռի (čʻēr mṙi)	չէինք մռի (čʻēinkʻ mṙi)	չէիք մռի (čʻēikʻ mṙi)	չէին մռի (čʻēin mṙi)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
imperative		—	մի՛ մռիր, մի՛ մռի* (mí mṙir, mí mṙi*)	—	—	մի՛ մռեք, մի՛ մռեցեք (mí mṙekʻ, mí mṙecʻekʻ)	—
colloquial *dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (singulare tantum)
nominative	մռել (mṙel)
dative	մռելու (mṙelu)
ablative	մռելուց (mṙelucʻ)
instrumental	մռելով (mṙelov)
locative	մռելում (mṙelum)
	definite forms
nominative	մռելը/մռելն (mṙelə/mṙeln)
dative	մռելուն (mṙelun)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	մռելս (mṙels)
dative	մռելուս (mṙelus)
ablative	մռելուցս (mṙelucʻs)
instrumental	մռելովս (mṙelovs)
locative	մռելումս (mṙelums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	մռելդ (mṙeld)
dative	մռելուդ (mṙelud)
ablative	մռելուցդ (mṙelucʻd)
instrumental	մռելովդ (mṙelovd)
locative	մռելումդ (mṙelumd)

Derived terms

խոսքմռուկ (xoskʻmṙuk)
մռուկ (mṙuk)
մունջ ու մռունջ (munǰ u mṙunǰ)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մուռ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Malxaseancʻ, Stepʻan (1944–1945) “մռել”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House
Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 487

Middle Armenian

Etymology

From Old Armenian մուռ (muṙ).

Verb

մռել • (mṙel), aorist indicative մռեցի (mṙecʻi)

to listen, to obey

Descendants

Armenian: մռել (mṙel)

References

Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “մռել”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մուռ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 487