ոփի
Old Armenian edit
Alternative forms edit
Etymology edit
From Proto-Indo-European *Hops- (“aspen”) + -ի (-i).[1] Cognate with Proto-Germanic *aspō, Latvian apse, Lithuanian ẽpušė, ãpušė, Polish osa, Russian оси́на (osína, “aspen”).
հոփի (hopʿi, “laurel”) found only in a medieval dictionary translating Arabic ալխար (alxar) may be unrelated or may result from confusion. It is usually assumed that ալխար (alxar) transcribes الْغَار (al-ḡār, “laurel”), but perhaps it should be understood as الْحَوْر (al-ḥawr, “poplar”) or الْغَرَب (al-ḡarab, “Euphrates poplar”).
Noun edit
ոփի • (opʿi)
- poplar, aspen, probably specifically white poplar, Populus alba
- Coordinate term: կաղամախի (kałamaxi)
- second half of 5th century or 6th century, Girkʿ Pitoyicʿ [Book of Chries] :[2]
- Ըստ որմէ եւ երկրորդն դաս երեւէր կարգեալ յարմարակայ յօրինուածով՝ զայնպիսիս ունելով ծառսն ի փայտիցն, ոյք թէեւ հեռի ի պտղաբերութեանն շահից գային, բայց առ յոյժ ուղղաձիգ բարձրութեանցն եւ ողորկատարր բնութեանն եւ առոյգութեանն դիւրայարմարք մատուցանելոյ ի պէտս շինողացն փութոյ էին տունկք ոփեացն եւ կաղամախեացն եւ հաւասարաց նոցունց ցուցելոց։
- Əst ormē ew erkrordn das erewēr kargeal yarmarakay yōrinuacov, zaynpisis unelov caṙsn i pʿayticʿn, oykʿ tʿēew heṙi i ptłaberutʿeann šahicʿ gayin, baycʿ aṙ yoyž ułłajig barjrutʿeancʿn ew ołorkatarr bnutʿeann ew aṙoygutʿeann diwrayarmarkʿ matucʿaneloy i pēts šinołacʿn pʿutʿoy ēin tunkkʿ opʿeacʿn ew kałamaxeacʿn ew hawasaracʿ nocʿuncʿ cʿucʿelocʿ.
- Ըստ որմէ եւ երկրորդն դաս երեւէր կարգեալ յարմարակայ յօրինուածով՝ զայնպիսիս ունելով ծառսն ի փայտիցն, ոյք թէեւ հեռի ի պտղաբերութեանն շահից գային, բայց առ յոյժ ուղղաձիգ բարձրութեանցն եւ ողորկատարր բնութեանն եւ առոյգութեանն դիւրայարմարք մատուցանելոյ ի պէտս շինողացն փութոյ էին տունկք ոփեացն եւ կաղամախեացն եւ հաւասարաց նոցունց ցուցելոց։
- laurel, Laurus (?)
- Synonym: դափնի (dapʿni)
Declension edit
o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | ոփի (opʿi) | ոփիք (opʿikʿ) | |
| genitive | ոփւոյ (opʿwoy) | ոփեաց (opʿeacʿ) | |
| dative | ոփւոյ (opʿwoy) | ոփեաց (opʿeacʿ) | |
| accusative | ոփի (opʿi) | ոփիս (opʿis) | |
| ablative | ոփւոյ (opʿwoy) | ոփեաց (opʿeacʿ) | |
| instrumental | ոփեաւ (opʿeaw) | ոփեաւք = ոփեօք (opʿeawkʿ = opʿeōkʿ) | |
| locative | ոփի (opʿi) | ոփիս (opʿis) |
Descendants edit
- Armenian: հուփփէ (hupʿpʿē), հուփէ (hupʿē), հուփփի (hupʿpʿi), հուպպի (huppi, “poplar”) (dialectal)
- → Georgian: ოფი (opi)
References edit
- ^ Witczak, K. T. (1991) “Armenian op‘i ‘white poplar, Populus alba L.’ and the development of *ps in Armenian”, in Annual of Armenian linguistics[1], number 12, pages 65–75
- ^ Muradyan, Gohar (1993) Girkʿ pitoyicʿ [Book of Chreia][2], Yerevan: Academy Press, critical text with introduction and commentary, page 217
- ^ Greppin, John A. C. (1997) A Medieval Arabic–Armenian Botanical Dictionary (Studien zur armenischen Geschichte; 16), a separate print of Greppin 1995, Vienna: Mekhitarist Press, § 7, page 20
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977) “ոփի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, pages 619–620
- Awetikʿean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “ոփի”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 561b
- Ališan, Ġewond (1895) “յոփի․ յուբի․ ոփի․ հոփի”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 2158, page 454
- Ališan, Ġewond (1895) “ոփի”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 2430, page 513
- Bedevian, Armenag K. (1936) “V. Opulus”, in Illustrated Polyglottic Dictionary of Plant Names[3], Cairo: Argus & Papazian Presses, § 3584, page 611, incorrectly identifying with Viburnum opulus
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “ոփի”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1149
- Norayr N. Biwzandacʿi (2000) “հոփի”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʿ storin hayerēni i matenagrutʿeancʿ ŽA–ŽĒ darucʿ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries][4], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 443
- Petrosean, Matatʿeay (1879) “ոփի”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 513
- Sargsyan, Armen Yu. (2013) “հուփ(փ)է”, in Ġarabaġi barbaṙi baṙaran [Dictionary of Karabakh Dialect] (in Armenian), Yerevan: Edit Print, →ISBN, page 445a