վայ

Armenian

Etymology

From Old Armenian վայ (vay). The adverbial usage is a semantic loan from Russian го́ре (góre).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /vɑj/, [vɑj]
• (Western Armenian) IPA^(key): /vɑj/, [vɑj]

Interjection

վայ • (vay)

1. cry of distress, woe!; cry of negative amazement

   Վայ, ի՞նչ արեց։ ― Vay, i^?nčʻ arecʻ. ― Oh my, what did he do?

Noun

վայ • (vay)

1. a cry of distress, pain or grief, wail
2. (figuratively) woe, sorrow
3. (figuratively) misfortune, disaster, calamity

   Այս ի՜նչ վայ էր, որ եկավ մեր գլխին ― Ays i^!nčʻ vay ēr, or ekav mer glxin ― Oh, what misfortune that befell us!

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	վայ (vay)	վայեր (vayer)
dative	վայի (vayi)	վայերի (vayeri)
ablative	վայից (vayicʻ)	վայերից (vayericʻ)
instrumental	վայով (vayov)	վայերով (vayerov)
locative	վայում (vayum)	վայերում (vayerum)
	definite forms
nominative	վայը/վայն (vayə/vayn)	վայերը/վայերն (vayerə/vayern)
dative	վային (vayin)	վայերին (vayerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	վայս (vays)	վայերս (vayers)
dative	վայիս (vayis)	վայերիս (vayeris)
ablative	վայիցս (vayicʻs)	վայերիցս (vayericʻs)
instrumental	վայովս (vayovs)	վայերովս (vayerovs)
locative	վայումս (vayums)	վայերումս (vayerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	վայդ (vayd)	վայերդ (vayerd)
dative	վայիդ (vayid)	վայերիդ (vayerid)
ablative	վայիցդ (vayicʻd)	վայերիցդ (vayericʻd)
instrumental	վայովդ (vayovd)	վայերովդ (vayerovd)
locative	վայումդ (vayumd)	վայերումդ (vayerumd)

Adverb

վայ • (vay)

1. placed before a word to express one's view that something or someone is not worthy of being called as such; so-called, poor excuse for

   վայ-գիտնականներ ― vay-gitnakanner ― so-called scientists

   վայ-քննադատ ― vay-kʻnnadat ― criticaster

Old Armenian

Etymology

PIE word
*wáy

Borrowed from Parthian 𐫇𐫀𐫏 (wʾy /⁠wāy⁠/) or Middle Persian 𐫇𐫀𐫏 (wʾy /⁠wāy⁠/, “woe, woe to!”) (whence Persian وای (vây)), ultimately from Proto-Indo-European *wáy. The attempts to treat վայ (vay) as an inheritance from Proto-Indo-European *wáy are unnecessary and irregular, as word-initial prevocalic *w- yields գ- (g-) in Armenian: compare գայլ (gayl), գառն (gaṙn), գետ (get) etc, whereas the Iranian borrowing is perfectly regular.

Interjection

վայ • (vay)

1. cry of distress, woe! alas! oh! ah!

   վա՛յ քեզ ― váy kʻez ― woe to you!

   վա՛յ ինձ, վա՛յ զիս, վա՛յ զինեւ ― váy inj, váy zis, váy zinew ― woe is me! how unhappy I am!

   վա՛յ քաղաքդ մեծ ― váy kʻałakʻd mec ― woe! woe to the great city!

Noun

վայ • (vay)

1. woe, cry of pain or grief, lament, wail, moans

   վայ զվայիւ աղաղակել, ճիչել ― vay zvayiw ałałakel, čičʻel ― to cry bitterly, to wail, to lament aloud, to deplore, to complain

   արդարեւ վայի են արժանի ― ardarew vayi en aržani ― they are truly unhappy

2. disaster, calamity, misfortune

   վայ կարդալ անձին ― vay kardal anjin ― to create misfortunes for oneself

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	վայ (vay)		վայք (vaykʻ)
genitive	վայի (vayi)		վայից (vayicʻ)
dative	վայի (vayi)		վայից (vayicʻ)
accusative	վայ (vay)		վայս (vays)
ablative	վայէ (vayē)		վայից (vayicʻ)
instrumental	վայիւ (vayiw)		վայիւք (vayiwkʻ)
locative	վայի (vayi)		վայս (vays)

o-type

	singular		plural
nominative	վայ (vay)		վայք (vaykʻ)
genitive	վայոյ (vayoy)		վայոց (vayocʻ)
dative	վայոյ (vayoy)		վայոց (vayocʻ)
accusative	վայ (vay)		վայս (vays)
ablative	վայոյ (vayoy)		վայոց (vayocʻ)
instrumental	վայով (vayov)		վայովք (vayovkʻ)
locative	վայ (vay)		վայս (vays)

Derived terms

• վայեմ (vayem)
• վայասացութիւն (vayasacʻutʻiwn)
• վայումն (vayumn)

Related terms

• գայլ (gayl) (perhaps)

References

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “վայ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “վայ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy

Further reading

More information

• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 197
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, pages 34, 787
• Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, pages 1110–1111