ցին

Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /t͡sʰin/, [t͡sʰin]
• (Western Armenian) IPA^(key): /t͡sin/, [t͡sʰin]

Etymology 1

From Old Armenian ցին (cʻin).

Noun

ցին • (cʻin)

1. kite (bird)

   Synonym: ուրուր (urur)

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցին (cʻin)	ցիներ (cʻiner)
dative	ցինի (cʻini)	ցիների (cʻineri)
ablative	ցինից (cʻinicʻ)	ցիներից (cʻinericʻ)
instrumental	ցինով (cʻinov)	ցիներով (cʻinerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ցինը/ցինն (cʻinə/cʻinn)	ցիները/ցիներն (cʻinerə/cʻinern)
dative	ցինին (cʻinin)	ցիներին (cʻinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցինս (cʻins)	ցիներս (cʻiners)
dative	ցինիս (cʻinis)	ցիներիս (cʻineris)
ablative	ցինիցս (cʻinicʻs)	ցիներիցս (cʻinericʻs)
instrumental	ցինովս (cʻinovs)	ցիներովս (cʻinerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցինդ (cʻind)	ցիներդ (cʻinerd)
dative	ցինիդ (cʻinid)	ցիներիդ (cʻinerid)
ablative	ցինիցդ (cʻinicʻd)	ցիներիցդ (cʻinericʻd)
instrumental	ցինովդ (cʻinovd)	ցիներովդ (cʻinerovd)
locative	—	—

Etymology 2

From Middle Armenian ցին (cʻin).

Noun

ցին • (cʻin) (dialectal)

1. feces inside animal entrails

   Synonym: փսոր (pʻsor)

2. dried manure that is spread under farm animals

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցին (cʻin)	ցիներ (cʻiner)
dative	ցինի (cʻini)	ցիների (cʻineri)
ablative	ցինից (cʻinicʻ)	ցիներից (cʻinericʻ)
instrumental	ցինով (cʻinov)	ցիներով (cʻinerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	ցինը/ցինն (cʻinə/cʻinn)	ցիները/ցիներն (cʻinerə/cʻinern)
dative	ցինին (cʻinin)	ցիներին (cʻinerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցինս (cʻins)	ցիներս (cʻiners)
dative	ցինիս (cʻinis)	ցիներիս (cʻineris)
ablative	ցինիցս (cʻinicʻs)	ցիներիցս (cʻinericʻs)
instrumental	ցինովս (cʻinovs)	ցիներովս (cʻinerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցինդ (cʻind)	ցիներդ (cʻinerd)
dative	ցինիդ (cʻinid)	ցիներիդ (cʻinerid)
ablative	ցինիցդ (cʻinicʻd)	ցիներիցդ (cʻinericʻd)
instrumental	ցինովդ (cʻinovd)	ցիներովդ (cʻinerovd)
locative	—	—

Further reading

• Amatuni, Sahak (1912) “ցին”, in Hayocʻ baṙ u ban [Armenian Words and Idioms] (in Armenian), Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, page 643a
• Malxaseancʻ, Stepʻan (1945) “ցին”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume IV, Yerevan: State Publishing House, page 466c
• Sargsyan, Artem et al., editors (2010), “ցին”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume VI, Yerevan: Hayastan, page 272b
• Tʻuršyan, Harutʻyun (2018) “ցին”, in Haykanuš Mesropyan, editor, Baṙaran Vani barbaṙi [Dictionary of Van Dialect] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, →ISBN, page 222b

Middle Armenian

Etymology

Likely related to dialectal ցան (cʻan) and inherited from Proto-Indo-European *sken-, from *sek- (“to cut, cut off”). See ցանեմ (cʻanem) for more.

Noun

ցին • (cʻin)

1. feces inside animal entrails
   • 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Shorter recension C based on a manuscript written in 1400:

     Գնայ [արջն] ի յորձանս ջուրց, բանայ զբերանն եւ զջուրն ի փորն առնու եւ ողողէ զամենայն աղիսն եւ զորովայնն, մինչեւ գիտենայ, որ ոչ մնայ աղտեղութիւն եւ ցին ի փորն։ […] Եւ թէ մնացեալ լինի յաղտոյ ինչ եւ կամ ցին յաղիսն, այն նեխեալ սպանանէ զարջն, եւ այլ ոչ կենդանանայ։

     Gnay [arǰn] i yorjans ǰurcʻ, banay zberann ew zǰurn i pʻorn aṙnu ew ołołē zamenayn ałisn ew zorovaynn, minčʻew gitenay, or očʻ mnay ałtełutʻiwn ew cʻin i pʻorn. […] Ew tʻē mnacʻeal lini yałtoy inčʻ ew kam cʻin yałisn, ayn nexeal spananē zarǰn, ew ayl očʻ kendananay.

     [The bear] goes to water currents, opens his mouth and takes the water into his entrails and rinses all of the intestines and the stomach until he knows that no uncleanness and feces are left in the entrails. […] And if any of excrements or feces are left in the intestines, they kill the bear by putrefying, and he does not revive again.

Descendants

• Armenian: ցին (cʻin)

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *tḱyīno-. Cognate with Proto-Indo-Iranian *ćyaynás (“falcon”), Ancient Greek ἴκτινος (íktinos, “kite”).

Noun

ցին • (cʻin)

1. kite (bird)

Declension

o-type

	singular		plural
nominative	ցին (cʻin)		ցինք (cʻinkʻ)
genitive	ցնոյ (cʻnoy)		ցնոց (cʻnocʻ)
dative	ցնոյ (cʻnoy)		ցնոց (cʻnocʻ)
accusative	ցին (cʻin)		ցինս (cʻins)
ablative	ցնոյ (cʻnoy)		ցնոց (cʻnocʻ)
instrumental	ցնով (cʻnov)		ցնովք (cʻnovkʻ)
locative	ցին (cʻin)		ցինս (cʻins)

Descendants

• Armenian: ցին (cʻin)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy