कड

Sanskrit

Alternative scripts

কড (Assamese script)
ᬓᬟ (Balinese script)
কড (Bengali script)
𑰎𑰚 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀟 (Brahmi script)
ကဍ (Burmese script)
કડ (Gujarati script)
ਕਡ (Gurmukhi script)
𑌕𑌡 (Grantha script)
ꦏꦝ (Javanese script)
𑂍𑂙 (Kaithi script)
ಕಡ (Kannada script)
កឌ (Khmer script)
ກຑ (Lao script)
കഡ (Malayalam script)
ᡬᠠᡷᠠ (Manchu script)
𑘎𑘚 (Modi script)
ᢉᠠᢎᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑦺 (Nandinagari script)
𑐎𑐜 (Newa script)
କଡ (Odia script)
ꢒꢞ (Saurashtra script)
𑆑𑆝 (Sharada script)
𑖎𑖚 (Siddham script)
කඩ (Sinhalese script)
𑩜𑩨 (Soyombo script)
𑚊𑚖 (Takri script)
கட³ (Tamil script)
కడ (Telugu script)
กฑ (Thai script)
ཀ་ཌ (Tibetan script)
𑒏𑒛 (Tirhuta script)
𑨋𑨖 (Zanabazar Square script)

Etymology

Of uncertain origin.

This -ḍ- form seems older than -l- forms, making connections to कल (kala, “indistinct; mumbling”) unconvincing. Possibly a substrate word. However, Burrow invoked Fortunatov's law and derived it from an earlier *कल्द (kalda), and connected this to Old Norse haltr (“lame”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.ɖɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.ɖɐ/

Adjective

कड • (kaḍa) stem

dumb, mute
ignorant, stupid

Declension

Masculine a-stem declension of कड
Nom. sg.	कडः (kaḍaḥ)
Gen. sg.	कडस्य (kaḍasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कडः (kaḍaḥ)	कडौ (kaḍau)	कडाः (kaḍāḥ)
Vocative	कड (kaḍa)	कडौ (kaḍau)	कडाः (kaḍāḥ)
Accusative	कडम् (kaḍam)	कडौ (kaḍau)	कडान् (kaḍān)
Instrumental	कडेन (kaḍena)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडैः (kaḍaiḥ)
Dative	कडाय (kaḍāya)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडेभ्यः (kaḍebhyaḥ)
Ablative	कडात् (kaḍāt)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडेभ्यः (kaḍebhyaḥ)
Genitive	कडस्य (kaḍasya)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडानाम् (kaḍānām)
Locative	कडे (kaḍe)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडेषु (kaḍeṣu)

Feminine ā-stem declension of कड
Nom. sg.	कडा (kaḍā)
Gen. sg.	कडायाः (kaḍāyāḥ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कडा (kaḍā)	कडे (kaḍe)	कडाः (kaḍāḥ)
Vocative	कडे (kaḍe)	कडे (kaḍe)	कडाः (kaḍāḥ)
Accusative	कडाम् (kaḍām)	कडे (kaḍe)	कडाः (kaḍāḥ)
Instrumental	कडया (kaḍayā)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडाभिः (kaḍābhiḥ)
Dative	कडायै (kaḍāyai)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडाभ्यः (kaḍābhyaḥ)
Ablative	कडायाः (kaḍāyāḥ)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडाभ्यः (kaḍābhyaḥ)
Genitive	कडायाः (kaḍāyāḥ)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडानाम् (kaḍānām)
Locative	कडायाम् (kaḍāyām)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडासु (kaḍāsu)

Neuter a-stem declension of कड
Nom. sg.	कडम् (kaḍam)
Gen. sg.	कडस्य (kaḍasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कडम् (kaḍam)	कडे (kaḍe)	कडानि (kaḍāni)
Vocative	कड (kaḍa)	कडे (kaḍe)	कडानि (kaḍāni)
Accusative	कडम् (kaḍam)	कडे (kaḍe)	कडानि (kaḍāni)
Instrumental	कडेन (kaḍena)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडैः (kaḍaiḥ)
Dative	कडाय (kaḍāya)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडेभ्यः (kaḍebhyaḥ)
Ablative	कडात् (kaḍāt)	कडाभ्याम् (kaḍābhyām)	कडेभ्यः (kaḍebhyaḥ)
Genitive	कडस्य (kaḍasya)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडानाम् (kaḍānām)
Locative	कडे (kaḍe)	कडयोः (kaḍayoḥ)	कडेषु (kaḍeṣu)

References

Monier Williams (1899) “कड”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 244/3.
Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 290-291
Mayrhofer, Manfred (1956–1980) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary] (in German), Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 144-145