छिद्र

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ছিদ্ৰ (Assamese script)
• ᬙᬶᬤ᭄ᬭ (Balinese script)
• ছিদ্র (Bengali script)
• 𑰔𑰰𑰟𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀙𑀺𑀤𑁆𑀭 (Brahmi script)
• ဆိဒြ (Burmese script)
• છિદ્ર (Gujarati script)
• ਛਿਦ੍ਰ (Gurmukhi script)
• 𑌛𑌿𑌦𑍍𑌰 (Grantha script)
• ꦖꦶꦢꦿ (Javanese script)
• 𑂓𑂱𑂠𑂹𑂩 (Kaithi script)
• ಛಿದ್ರ (Kannada script)
• ឆិទ្រ (Khmer script)
• ຉິທ຺ຣ (Lao script)
• ഛിദ്ര (Malayalam script)
• ᡮᡳᡩᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘔𑘱𑘟𑘿𑘨 (Modi script)
• ᠼᠢᢑᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦴𑧒𑦿𑧠𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐕𑐶𑐡𑑂𑐬 (Newa script)
• ଛିଦ୍ର (Odia script)
• ꢘꢶꢣ꣄ꢬ (Saurashtra script)
• 𑆗𑆴𑆢𑇀𑆫 (Sharada script)
• 𑖔𑖰𑖟𑖿𑖨 (Siddham script)
• ඡිද්‍ර (Sinhalese script)
• 𑩢𑩑𑩭 𑪙𑩼 (Soyombo script)
• 𑚐𑚮𑚛𑚶𑚤 (Takri script)
• சி²த்³ர (Tamil script)
• ఛిద్ర (Telugu script)
• ฉิทฺร (Thai script)
• ཚི་དྲ (Tibetan script)
• 𑒕𑒱𑒠𑓂𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨤𑨁𑨛𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *sčidrás, from Proto-Indo-European *skid-ró-s.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /t͡ɕʰid.ɾɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt͡ɕʰid̪.ɾɐ/

Adjective

छिद्र • (chidrá) stem

1. torn apart
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
2. pierced, containing holes

Declension

Masculine a-stem declension of छिद्र (chidrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	छिद्रः chidráḥ	छिद्रौ / छिद्रा¹ chidraú / chidrā́¹	छिद्राः / छिद्रासः¹ chidrā́ḥ / chidrā́saḥ¹
Vocative	छिद्र chídra	छिद्रौ / छिद्रा¹ chídrau / chídrā¹	छिद्राः / छिद्रासः¹ chídrāḥ / chídrāsaḥ¹
Accusative	छिद्रम् chidrám	छिद्रौ / छिद्रा¹ chidraú / chidrā́¹	छिद्रान् chidrā́n
Instrumental	छिद्रेण chidréṇa	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रैः / छिद्रेभिः¹ chidraíḥ / chidrébhiḥ¹
Dative	छिद्राय chidrā́ya	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Ablative	छिद्रात् chidrā́t	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Genitive	छिद्रस्य chidrásya	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्राणाम् chidrā́ṇām
Locative	छिद्रे chidré	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्रेषु chidréṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of छिद्रा (chidrā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	छिद्रा chidrā́	छिद्रे chidré	छिद्राः chidrā́ḥ
Vocative	छिद्रे chídre	छिद्रे chídre	छिद्राः chídrāḥ
Accusative	छिद्राम् chidrā́m	छिद्रे chidré	छिद्राः chidrā́ḥ
Instrumental	छिद्रया / छिद्रा¹ chidráyā / chidrā́¹	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्राभिः chidrā́bhiḥ
Dative	छिद्रायै chidrā́yai	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्राभ्यः chidrā́bhyaḥ
Ablative	छिद्रायाः / छिद्रायै² chidrā́yāḥ / chidrā́yai²	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्राभ्यः chidrā́bhyaḥ
Genitive	छिद्रायाः / छिद्रायै² chidrā́yāḥ / chidrā́yai²	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्राणाम् chidrā́ṇām
Locative	छिद्रायाम् chidrā́yām	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्रासु chidrā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of छिद्र (chidrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	छिद्रम् chidrám	छिद्रे chidré	छिद्राणि / छिद्रा¹ chidrā́ṇi / chidrā́¹
Vocative	छिद्र chídra	छिद्रे chídre	छिद्राणि / छिद्रा¹ chídrāṇi / chídrā¹
Accusative	छिद्रम् chidrám	छिद्रे chidré	छिद्राणि / छिद्रा¹ chidrā́ṇi / chidrā́¹
Instrumental	छिद्रेण chidréṇa	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रैः / छिद्रेभिः¹ chidraíḥ / chidrébhiḥ¹
Dative	छिद्राय chidrā́ya	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Ablative	छिद्रात् chidrā́t	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Genitive	छिद्रस्य chidrásya	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्राणाम् chidrā́ṇām
Locative	छिद्रे chidré	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्रेषु chidréṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Paisaci Prakrit:
  • Punjabi: ਛਿੱਦ (chidda)
• Pali: chidda
• Sauraseni Prakrit: *𑀙𑀺𑀤𑁆𑀤 (*chidda)
  • Hindi: छीदा (chīdā)

Noun

छिद्र • (chidrá) stem, n

1. hole, slit, cleft, opening

Declension

Neuter a-stem declension of छिद्र (chidrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	छिद्रम् chidrám	छिद्रे chidré	छिद्राणि / छिद्रा¹ chidrā́ṇi / chidrā́¹
Vocative	छिद्र chídra	छिद्रे chídre	छिद्राणि / छिद्रा¹ chídrāṇi / chídrā¹
Accusative	छिद्रम् chidrám	छिद्रे chidré	छिद्राणि / छिद्रा¹ chidrā́ṇi / chidrā́¹
Instrumental	छिद्रेण chidréṇa	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रैः / छिद्रेभिः¹ chidraíḥ / chidrébhiḥ¹
Dative	छिद्राय chidrā́ya	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Ablative	छिद्रात् chidrā́t	छिद्राभ्याम् chidrā́bhyām	छिद्रेभ्यः chidrébhyaḥ
Genitive	छिद्रस्य chidrásya	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्राणाम् chidrā́ṇām
Locative	छिद्रे chidré	छिद्रयोः chidráyoḥ	छिद्रेषु chidréṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “छिद्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 406.