མཆུ

Tibetan

Etymology

From Proto-Sino-Tibetan *m-ts(j)ul (“lip; beak”) (STEDT). Compare Lepcha ᰣᰌᰫᰯ (adúl, “rim”), Newar म्हुतु/𑐪𑐸𑐟𑐸 (mhutu), Tangut 𘚆 (*tjụ², “lip”). Also compare Chinese 觜 (OC *ʔse, *ʔse, *ʔseʔ), 嘴 (OC *ʔseʔ), 唇 (OC *tjɯn, *ɦljun) and 脣 (OC *ɦljun).

Pronunciation

• Old Tibetan: /*mt͡ɕʰu/
• Lhasa: /t͡sʰu˥˥/
• Batang: /tɕhə⁵⁵/
• Dêgê: /tɕho⁵³/
• Zêkog: /ntɕʰə/

---

• Old Tibetan:
  • IPA^(key): /*mt͡ɕʰu/ (reconstructed)
• Ü-Tsang
  • Tibetan pinyin: cu^f
  • (Lhasa) IPA^(key): /t͡sʰu˥˥/
• Khams
  • (Batang) IPA^(key): /tɕhə⁵⁵/
  • (Dêgê) IPA^(key): /tɕho⁵³/
• Amdo
  • (Zêkog) IPA^(key): /ntɕʰə/

Noun

མཆུ • (mchu)

1. lips
2. beak (of a bird)

Derived terms

• ཁ་མཆུ (kha mchu)
• ཁ་མཆུ་རྒྱབ་མཁན (kha mchu rgyab mkhan)
• ཁ་མཆུ་འཛུགས (kha mchu 'dzugs)
• ཁོལ་མཆུ (khol mchu)
• གྲི་བྱ་རོག་གི་མཆུ (gri bya rog gi mchu)
• མཆུ་རྐང་དམར (mchu rkang dmar)
• མཆུ་སྒྲོས (mchu sgros)
• མཆུ་ཅན (mchu can)
• མཆུ་ཏོ (mchu to)
• མཆུ་ཏོར་བྱུག་ཚོས (mchu tor byug tshos)
• མཆུ་རྡོ (mchu rdo)
• མཆུ་སྡེ་ལྔ (mchu sde lnga)
• མཆུ་འཕྱང (mchu 'phyang)
• མཆུ་མེད (mchu med)
• མཆུ་བཙུམ (mchu btsum)
• མཆུ་ཞེང (mchu zheng)
• མཆུ་རིང (mchu ring)
• མཆུ་རིངས (mchu rings)
• མཆུ་ལ་ཐོགས (mchu la thogs)
• མཆུ་ལས་སྐྱེས (mchu las skyes)
• རྡོ་རྗེའི་མཆུ་ཅན (rdo rje'i mchu can)
• ཕག་མཆུ (phag mchu)
• བྱ་རོག་མཆུ (bya rog mchu)
• བྱའི་མཆུ་ཏོ (bya'i mchu to)
• བྱུ་རུའི་མཆུ་ཅན (byu ru'i mchu can)
• སྦུད་མཆུ (sbud mchu)
• མ་མཆུ (ma mchu)
• ཝ་མཆུ (wa mchu)
• ཞ་མཆུ (zha mchu)
• ཞལ་མཆུ (zhal mchu)
• ཡ་མཆུ (ya mchu)

 

References

• “མཆུ” in The Tibetan Living Dictionary, Mandala Collections, 2021.
• Goldstein, Melvyn (2001). The New Tibetan-English Dictionary of Modern Tibetan. University of California Press.