samolot

Polish

Etymology

From samo- +‎ lot. Sense 1 was coined by Polish writer Władysław Umiński in 1911 in his book Samolotem naokoło świata. First attested in 1768. Compare Kashubian samòlot, Belarusian самалёт (samaljót), Russian самолёт (samoljót).

Pronunciation

• IPA^(key): /saˈmɔ.lɔt/
• (Middle Polish) IPA^(key): /saˈmɔ.lɔt/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔlɔt
• Syllabification: sa‧mo‧lot

Noun

samolot m inan (diminutive samolocik, related adjective samolotowy)

2. aeroplane, airplane (powered aircraft) [from 19th century]

   Synonyms: aeroplan, płatowiec, stalowy ptak

   Kto jest w samolocie? ― Who is on the plane?

3. (obsolete) anything self-propelled in the air

   samolot dywan/dywan samolot (obsolet) ― flying carpet

   • 1828, Józef Massalski, Poezye, volume 2, page 100:

     Czarnoxięski koń mosiężny,
     Którym nigdyś nad obłokiem
     Ulatywał rycerz mężny;
     Albo sługę pięknéj nóżki, Ow samolot dywan drogi,
     […]

     A black brass horse,
     Which a brave knight never flew over the cloud;
     Or a servant of a beautiful leg, This flying carpet, my dear,
     […]

   • 1830, Faddej Venediktovič, Dymitr Samozwaniec, volume 4, page 274:

     […] latasz na dywanie-samolocie, […]

     […] you fly on a flying-carpet, […]

Declension

Declension of samolot

	singular	plural
nominative	samolot	samoloty
genitive	samolotu	samolotów
dative	samolotowi	samolotom
accusative	samolot	samoloty
instrumental	samolotem	samolotami
locative	samolocie	samolotach
vocative	samolocie	samoloty

Noun

samolot m animal

1. (obsolete, mythology) phoenix

   Synonym: feniks

   • 1768, Alessandro Guagnini, Zbior Dziejopisow Polskich We Czterech Tomach Zawarty‎^[3], volume 4, Kronika Sarmacyi Europskiey, page 696:

     W tey ziemi ieſt ptak Pgenix, przy mieście Kleopolim, w którym ieſt Kościół po Kościele Ierozolimſkim pierwszy, w tym Kościele maią Xiężą czas y godzinę na piſmie, gdy Phenix abo Samolot.

     In this land, there is the bird Pgenix, near the city of Cleopoli, in which is the first Church after the Church of Jerusalem, in this Church they have the Prince's time and hour in writing, when Phenix or phoenix.

   • 1820, Jan Bazyli Tomicki, O przyczynie atrakcyi i repulsyi czyli Rzut uwag do ogólney zasady przyrodownictwa. Cz. 1, page 19:

     Swiat nasz iest to ów dawnieyszych mędrców samolot, (Phoenix) odrazaiący się z własnych popiołów; ow potwor pozeraiący własne członki wcelu wydania innego siebie.

     Our world is that of the former sages phoenix, (Phoenix) reborn from its own ashes; a monster that devours its own limbs in order to give up another self.

Declension

Declension of samolot

	singular	plural
nominative	samolot	samoloty
genitive	samolota	samolotów
dative	samolotowi	samolotom
accusative	samolota	samoloty
instrumental	samolotem	samolotami
locative	samolocie	samolotach
vocative	samolocie	samoloty

Derived terms

noun

• samolot szkolny

 

Related terms

verbs

• lecieć impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), samolot is one of the most used words in Polish, appearing 89 times in scientific texts, 60 times in news, 1 time in essays, 25 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 183 times, making it the 311th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• samolot in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• samolot in Polish dictionaries at PWN
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “samolot”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 6, Warsaw, page 20
• samolot in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego