قوش
Arabic edit
Etymology edit
From Ottoman Turkish قوش (kuş, “the rump or hock of a horse”).
Pronunciation edit
Noun edit
قُوش • (qūš) m (plural أَقْوَاش (ʔaqwāš))
- crupper (thong to keep the saddle from sliding forth)
Declension edit
Singular | basic singular triptote | ||
---|---|---|---|
Indefinite | Definite | Construct | |
Informal | قُوش qūš |
الْقُوش al-qūš |
قُوش qūš |
Nominative | قُوشٌ qūšun |
الْقُوشُ al-qūšu |
قُوشُ qūšu |
Accusative | قُوشًا qūšan |
الْقُوشَ al-qūša |
قُوشَ qūša |
Genitive | قُوشٍ qūšin |
الْقُوشِ al-qūši |
قُوشِ qūši |
Dual | Indefinite | Definite | Construct |
Informal | قُوشَيْن qūšayn |
الْقُوشَيْن al-qūšayn |
قُوشَيْ qūšay |
Nominative | قُوشَانِ qūšāni |
الْقُوشَانِ al-qūšāni |
قُوشَا qūšā |
Accusative | قُوشَيْنِ qūšayni |
الْقُوشَيْنِ al-qūšayni |
قُوشَيْ qūšay |
Genitive | قُوشَيْنِ qūšayni |
الْقُوشَيْنِ al-qūšayni |
قُوشَيْ qūšay |
Plural | basic broken plural triptote | ||
Indefinite | Definite | Construct | |
Informal | أَقْوَاش ʔaqwāš |
الْأَقْوَاش al-ʔaqwāš |
أَقْوَاش ʔaqwāš |
Nominative | أَقْوَاشٌ ʔaqwāšun |
الْأَقْوَاشُ al-ʔaqwāšu |
أَقْوَاشُ ʔaqwāšu |
Accusative | أَقْوَاشًا ʔaqwāšan |
الْأَقْوَاشَ al-ʔaqwāša |
أَقْوَاشَ ʔaqwāša |
Genitive | أَقْوَاشٍ ʔaqwāšin |
الْأَقْوَاشِ al-ʔaqwāši |
أَقْوَاشِ ʔaqwāši |
References edit
- Freytag, Georg (1835) “قوش”, in Lexicon arabico-latinum praesertim ex Djeuharii Firuzabadiique et aliorum Arabum operibus adhibitis Golii quoque et aliorum libris confectum[1] (in Latin), volume 3, Halle: C. A. Schwetschke, page 515
- Kazimirski, Albin de Biberstein (1860) “قوش”, in Dictionnaire arabe-français contenant toutes les racines de la langue arabe, leurs dérivés, tant dans l’idiome vulgaire que dans l’idiome littéral, ainsi que les dialectes d’Alger et de Maroc[2] (in French), volume 2, Paris: Maisonneuve et Cie, page 834
- Wehr, Hans (1979) “قوش”, in J. Milton Cowan, editor, A Dictionary of Modern Written Arabic, 4th edition, Ithaca, NY: Spoken Language Services, →ISBN, page 932
- Wehr, Hans with Kropfitsch, Lorenz (1985) “قوش”, in Arabisches Wörterbuch für die Schriftsprache der Gegenwart[3] (in German), 5th edition, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, published 2011, →ISBN, page 1065
Chagatai edit
Etymology 1 edit
From Common Turkic *kuš (“bird”), from Proto-Turkic *kuĺ (“bird”).
Noun edit
قوش (quş)
Descendants edit
Etymology 2 edit
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Noun edit
قوش (qoş)
Khalaj edit
Noun edit
قوُش (quş) (definite accusative قوُشوُ, plural قوُشلار)
Declension edit
Ottoman Turkish edit
Etymology 1 edit
Inherited from Common Turkic *kuš (“bird”), from Proto-Turkic *kuĺ (“bird”); cognate with Old Turkic 𐰴𐰆𐰽 (kuş), Azerbaijani quş, Bashkir ҡош (qoş), Kazakh құс (qūs), Kyrgyz куш (kuş), Turkmen guş, Uyghur قۇش (qush) and Uzbek qush.
Noun edit
قوش • (kuş)
Derived terms edit
- آردج قوشی (ardıç kuşu, “thrush”)
- آری قوشی (arı kuşu, “bee-eater”)
- آوجی قوشی (avcı kuşu, “bird of prey”)
- انجیر قوشی (incir kuşu, “figpecker”)
- اورمجك قوشی (örümcek kuşu, “shrike”)
- تارلا قوشی (tarla kuşu, “lark”)
- جنت قوشی (cennet kuşu, “bird of paradise”)
- دوه قوشی (deve kuşu, “ostrich”)
- سقا قوشی (saka kuşu, “pelican; goldfinch”)
- قار قوشی (kar kuşu, “snow bunting”)
- قره قوش (kara kuş, “eagle; spavin”)
- قوش اوزومی (kuş üzümü, “Zante currants”)
- قوش باشی (kuş başı, “bird's head”)
- قوش بورونی (kuş burunu, “beak”)
- قوش دلی (kuş dili, “winged seeds of the ash tree”)
- قوش سودی (kuş südü, “any non-existing thing”)
- قوش قنادی (kuş kanadı, “a bird's wing”)
- قوش قونماز (kuş konmaz, “asparagus”)
- قوش كباب (kuş kebab, “meat roasted on skewers”)
- قوش كرازی (kuş kirazı, “bird cherry”)
- قوش لوقومی (kuş lokumu, “kind of sweet cake”)
- قوش گبی (kuş gibi, “birdlike”)
- قوشباز (kuşbaz, “bird fancier”)
- قوشجی (kuşcu, “bird catcher”)
- قوشخانه (kuşhane, “aviary”)
- قوشلق (kuşluk, “aviary”)
- قوشلو (kuşlu, “abounding with birds”)
- چكركه قوشی (çekirge kuşu, “starling”)
- چیل قوشی (çil kuşu, “grey partridge”)
- یوند قوشی (yund kuşu, “wagtail”)
Descendants edit
Further reading edit
- Çağbayır, Yaşar (2007) “kuş”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 2860
- Hindoglu, Artin (1838) “قوش”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[4], Vienna: F. Beck, page 375a
- Kélékian, Diran (1911) “قوش”, in Dictionnaire turc-français[5], Constantinople: Mihran, page 982
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Avis”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[6], Vienna, column 104
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “قوش”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[7], Vienna, column 3794
- Nişanyan, Sevan (2002–) “kuş”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “قوش”, in A Turkish and English Lexicon[8], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1487
Etymology 2 edit
Ultimately from Proto-Turkic *koĺ- (“pair, couple, to join, unite”),[1] the same root of قوشمق (koşmak, “to connect, join, attach”). Cognate with Chagatai قوش (qoş), Kazakh қос (qos), Khakas хос (xos), Kyrgyz кош (koş), Southern Altai кош (koš) and Yakut хос (qos).
Noun edit
قوش • (koş)
- yoke, team, a pair of draught animals, especially oxen, yoked together to pull something
- Synonym: چفت (çift)
Derived terms edit
- قوش قوشمق (koş koşmak, “to put to or drive a pair of beasts”)
Descendants edit
- Turkish: koş
References edit
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Koĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Further reading edit
- Çağbayır, Yaşar (2007) “koş1”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 2756
- Kélékian, Diran (1911) “قوش”, in Dictionnaire turc-français[9], Constantinople: Mihran, page 983
- Redhouse, James W. (1890) “قوش”, in A Turkish and English Lexicon[10], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1488
Etymology 3 edit
Compare قوسقون (kuskun, “crupper”), Turkish kaşka (“white spot on the forehead of animals”) and Kazakh құйысқан (qūiysqan).
Noun edit
قوش • (kuş)
Descendants edit
- → Arabic: قُوش (qūš)
Further reading edit
- Kélékian, Diran (1911) “قوش”, in Dictionnaire turc-français[11], Constantinople: Mihran, page 983
- Redhouse, James W. (1890) “قوش”, in A Turkish and English Lexicon[12], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1487
Persian edit
Etymology edit
From a Turkic language, from Proto-Turkic *kuĺ (“bird”), cognate to Ottoman Turkish قوش (kuş), Old Turkic 𐰴𐰆𐰽 (qus¹), Azerbaijani quş, etc.
Pronunciation edit
- (Iranian Persian) IPA(key): [ɢuːʃ]
Noun edit
قوش • (quš)
Descendants edit
- → Gujarati: કૂશ (kūś)