աղեղ

Armenian

Pronunciation

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑˈʁeʁ/, [ɑʁéʁ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɑˈʁeʁ/, [ɑʁéʁ]

Etymology 1

From Old Armenian աղեղն (ałełn).

Noun

աղեղ • (aġeġ)

1. bow, longbow
2. (geometry) arc, arch
3. (music) fiddlestick

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	աղեղ (aġeġ)	աղեղներ (aġeġner)
dative	աղեղի (aġeġi)	աղեղների (aġeġneri)
ablative	աղեղից (aġeġicʻ)	աղեղներից (aġeġnericʻ)
instrumental	աղեղով (aġeġov)	աղեղներով (aġeġnerov)
locative	աղեղում (aġeġum)	աղեղներում (aġeġnerum)
	definite forms
nominative	աղեղը/աղեղն (aġeġə/aġeġn)	աղեղները/աղեղներն (aġeġnerə/aġeġnern)
dative	աղեղին (aġeġin)	աղեղներին (aġeġnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղեղս (aġeġs)	աղեղներս (aġeġners)
dative	աղեղիս (aġeġis)	աղեղներիս (aġeġneris)
ablative	աղեղիցս (aġeġicʻs)	աղեղներիցս (aġeġnericʻs)
instrumental	աղեղովս (aġeġovs)	աղեղներովս (aġeġnerovs)
locative	աղեղումս (aġeġums)	աղեղներումս (aġeġnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղեղդ (aġeġd)	աղեղներդ (aġeġnerd)
dative	աղեղիդ (aġeġid)	աղեղներիդ (aġeġnerid)
ablative	աղեղիցդ (aġeġicʻd)	աղեղներիցդ (aġeġnericʻd)
instrumental	աղեղովդ (aġeġovd)	աղեղներովդ (aġeġnerovd)
locative	աղեղումդ (aġeġumd)	աղեղներումդ (aġeġnerumd)

Etymology 2

From Middle Armenian աղեղ (aġeġ), from Persian عقیق ('aqiq), from Arabic عَقِيق (ʕaqīq).

Noun

աղեղ • (aġeġ) (dialectal)

1. agate (gem)

   Synonym: ագաթ (agatʻ)

   • ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 6:

     աղեխ․ ակաթայ

     aġex; akatʻay

     աղեխ (aġex) = agata

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	աղեղ (aġeġ)	աղեղներ (aġeġner)
dative	աղեղի (aġeġi)	աղեղների (aġeġneri)
ablative	աղեղից (aġeġicʻ)	աղեղներից (aġeġnericʻ)
instrumental	աղեղով (aġeġov)	աղեղներով (aġeġnerov)
locative	աղեղում (aġeġum)	աղեղներում (aġeġnerum)
	definite forms
nominative	աղեղը/աղեղն (aġeġə/aġeġn)	աղեղները/աղեղներն (aġeġnerə/aġeġnern)
dative	աղեղին (aġeġin)	աղեղներին (aġeġnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	աղեղս (aġeġs)	աղեղներս (aġeġners)
dative	աղեղիս (aġeġis)	աղեղներիս (aġeġneris)
ablative	աղեղիցս (aġeġicʻs)	աղեղներիցս (aġeġnericʻs)
instrumental	աղեղովս (aġeġovs)	աղեղներովս (aġeġnerovs)
locative	աղեղումս (aġeġums)	աղեղներումս (aġeġnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	աղեղդ (aġeġd)	աղեղներդ (aġeġnerd)
dative	աղեղիդ (aġeġid)	աղեղներիդ (aġeġnerid)
ablative	աղեղիցդ (aġeġicʻd)	աղեղներիցդ (aġeġnericʻd)
instrumental	աղեղովդ (aġeġovd)	աղեղներովդ (aġeġnerovd)
locative	աղեղումդ (aġeġumd)	աղեղներումդ (aġeġnerumd)

Alternative forms

• աղեխ (aġex)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “աղեղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 126a
• Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “աղեղ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press
• Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “աղեղ”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan