զգենում
Old Armenian edit
Alternative forms edit
- սգենում (sgenum)
Etymology edit
From զ- (z-) + *գենում (*genum), from Proto-Indo-European *wes-nu-, nu-present of *wes-.
Verb edit
զգենում • (zgenum)
- to clothe, to dress oneself, to put on one's back, to put on, to wear, to put on clothes
- զգենուլ հանդերձ սգոյ ― zgenul handerj sgoy ― to put on mourning
- զգենուլ հանդերձս ուրախութեան ― zgenul handerjs uraxutʻean ― to put on garments of gladness
- մի՛ զգեցցի այր զգեստ կանացի ― mí zgecʻcʻi ayr zgest kanacʻi ― man shall not put on the garments of woman
- բարւոք զգենու ― barwokʻ zgenu ― he dresses well, with taste
- մարմին զգենուլ ― marmin zgenul ― to incarnate, to take on himself human nature
- զգենուլ զարդարութիւն ― zgenul zardarutʻiwn ― to clothe oneself with justice; to do good works
- փառս եւ պատիւ զգենուլ ― pʻaṙs ew patiw zgenul ― to clothe oneself with glory and honour
- զօրութիւն զգենուլ ― zōrutʻiwn zgenul ― to clothe oneself with strength, to gather strength
- զգենուլ զպատկեր ուրուք ― zgenul zpatker urukʻ ― to assume the appearance of another person, to resemble
Conjugation edit
mediopassive
| infinitive | զգենուլ (zgenul) | participle | զգեցեալ (zgecʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | զգեցուցանեմ (zgecʻucʻanem) | aorist stem | զգեց- (zgecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգենում (zgenum) | զգենուս (zgenus) | զգենու (zgenu) | զգենումք (zgenumkʻ) | զգենուք (zgenukʻ) | զգենուն (zgenun) | |
| imperfect | զգենուի (zgenui) | զգենուիր (zgenuir) | զգենոյր (zgenoyr) | զգենուաք (zgenuakʻ) | զգենուիք (zgenuikʻ) | զգենուին (zgenuin) | |
| aorist | զգեցայ (zgecʻay) | զգեցար (zgecʻar) | զգեցաւ (zgecʻaw) | զգեցաք (zgecʻakʻ) | զգեցայք (zgecʻaykʻ) | զգեցան (zgecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | զգենուցում (zgenucʻum) | զգենուցուս (zgenucʻus) | զգենուցու (zgenucʻu) | զգենուցումք (zgenucʻumkʻ) | զգենուցուք (zgenucʻukʻ) | զգենուցուն (zgenucʻun) | |
| aorist | զգեցայց (zgecʻaycʻ) | զգեցցիս (zgecʻcʻis) | զգեցցի (zgecʻcʻi) | զգեցցուք (zgecʻcʻukʻ) | զգեցջիք (zgecʻǰikʻ) | զգեցցին (zgecʻcʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | զգեցի՛ր (zgecʻír) | — | — | զգեցարո՛ւք (zgecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | զգեցջի՛ր (zgecʻǰír) | — | — | զգեցջի՛ք (zgecʻǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ զգենուր (mí zgenur) | — | — | մի՛ զգենուք (mí zgenukʻ) | — | |
| note the aorist stem | |||||||
Derived terms edit
- ամօթազգեաց (amōtʻazgeacʻ)
- անխորհրդազգեաց (anxorhrdazgeacʻ)
- աստուածազգեաց (astuacazgeacʻ)
- ասրազգեաց (asrazgeacʻ)
- բարեզգեաց (barezgeacʻ)
- բեհեզազգեաց (behezazgeacʻ)
- բռնազգեցիկ (bṙnazgecʻik)
- բրդազգեաց (brdazgeacʻ)
- դալարազգեաց (dalarazgeacʻ)
- դիւազգեաց (diwazgeacʻ)
- դիւազգեցիկ (diwazgecʻik)
- դիւազգեցութիւն (diwazgecʻutʻiwn)
- զգեցանեմ (zgecʻanem)
- զգեցութիւն (zgecʻutʻiwn)
- զգեցումն (zgecʻumn)
- զգեցուցանեմ (zgecʻucʻanem)
- զգեցուցանող (zgecʻucʻanoł)
- զգեցուցիչ (zgecʻucʻičʻ)
- զգեցուցող (zgecʻucʻoł)
- զինազգեաց (zinazgeacʻ)
- թեւազգեցեալ (tʻewazgecʻeal)
- թեւազգեցիկ (tʻewazgecʻik)
- լեզուազգեաց (lezuazgeacʻ)
- լուսազգեաց (lusazgeacʻ)
- լուսազգենում (lusazgenum)
- լուսազգեցիկ (lusazgecʻik)
- խաչազգեաց (xačʻazgeacʻ)
- խարազնազգեաց (xaraznazgeacʻ)
- խաւարազգեաց (xawarazgeacʻ)
- խաւարազգեցեալ (xawarazgecʻeal)
- խնդազգեցիկ (xndazgecʻik)
- խնկազգեաց (xnkazgeacʻ)
- խոշորազգեաց (xošorazgeacʻ)
- ծաղկազգեաց (całkazgeacʻ)
- ծիրանազգեաց (ciranazgeacʻ)
- ծիրանազգեցիկ (ciranazgecʻik)
- ծիրանէզգեաց (ciranēzgeacʻ)
- կանաչազգեաց (kanačʻazgeacʻ)
- կարմրազգեաց (karmrazgeacʻ)
- կեանսազգեաց (keansazgeacʻ)
- կենազգեաց (kenazgeacʻ)
- կենդանազգեաց (kendanazgeacʻ)
- կենսազգեաց (kensazgeacʻ)
- կնքազգեաց (knkʻazgeacʻ)
- կրօնազգեաց (krōnazgeacʻ)
- հանդարտազգեաց (handartazgeacʻ)
- հարսնազգեաց (harsnazgeacʻ)
- հարսնազգեցեալ (harsnazgecʻeal)
- հոգեզգեաց (hogezgeacʻ)
- հոգիազգեաց (hogiazgeacʻ)
- ճառագայթազգեաց (čaṙagaytʻazgeacʻ)
- ճգնազգեաց (čgnazgeacʻ)
- ճգնազգեցիկ (čgnazgecʻik)
- ճգնազգեցութիւն (čgnazgecʻutʻiwn)
- մահազգեաց (mahazgeacʻ)
- մաշկազգեցիկ (maškazgecʻik)
- մաշկեազգեաց (maškeazgeacʻ)
- մարմնազգեաց (marmnazgeacʻ)
- մարմնազգեցիկ (marmnazgecʻik)
- մարմնազգեցութիւն (marmnazgecʻutʻiwn)
- մաքրազգեաց (makʻrazgeacʻ)
- մերազգեայ (merazgeay)
- յաղթազգեաց (yałtʻazgeacʻ)
- նախազգեցիկ (naxazgecʻik)
- նահատակազգեաց (nahatakazgeacʻ)
- նշանազգեաց (nšanazgeacʻ)
- շանազգեաց (šanazgeacʻ)
- որովայնազգեաց (orovaynazgeacʻ)
- որովայնազգեցուցանեմ (orovaynazgecʻucʻanem)
- չարազգեայ (čʻarazgeay)
- պայծառազգեաց (paycaṙazgeacʻ)
- պայծառազգենում (paycaṙazgenum)
- պայծառազգեցութիւն (paycaṙazgecʻutʻiwn)
- պսակազգեաց (psakazgeacʻ)
- պսակազգեցութիւն (psakazgecʻutʻiwn)
- ջահազգեաց (ǰahazgeacʻ)
- սաղարթազգեցումն (sałartʻazgecʻumn)
- սատանայազգեաց (satanayazgeacʻ)
- սգազգեաց (sgazgeacʻ)
- սեւազգեաց (sewazgeacʻ)
- սպիտակազգեաց (spitakazgeacʻ)
- սրբազգեաց (srbazgeacʻ)
- վայելչազգեաց (vayelčʻazgeacʻ)
- վերազգենում (verazgenum)
- տերեւազգեաց (terewazgeacʻ)
- տրտմազգեաց (trtmazgeacʻ)
- փառազգեաց (pʻaṙazgeacʻ)
- փեսայազգեաց (pʻesayazgeacʻ)
- քրիստոսազգեաց (kʻristosazgeacʻ)
- քրձազգեաց (kʻrjazgeacʻ)
- քրձազգեցեալ (kʻrjazgecʻeal)
Related terms edit
- զգեստ (zgest)
Descendants edit
- Armenian: զգենալ (zgenal)
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “զգենում”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “զգենում”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “զգենում”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Fortson, Benjamin W. (2010) Indo-European Language and Culture: An Introduction, second edition, Oxford: Blackwell, page 391
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 274
- Matasović, Ranko (2009) A Grammatical Sketch of Classical Armenian[1], Zagreb, page 24