ըմբռնել
Armenian
editEtymology
editFrom Old Armenian ըմբռնեմ (əmbṙnem).
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /əmbərˈnel/, [əmbərnél]
- (Western Armenian) IPA(key): /əmpərˈnel/, [əmpʰərnél]
Verb
editըմբռնել • (əmbṙnel)
- to understand, to grasp, to comprehend
- Synonym: հասկանալ (haskanal)
- to be aware of, to be conscious of
- Synonym: գիտակցել (gitakcʻel)
- to imagine, to visualize
- (dated) Synonym of բռնել (bṙnel)
Inflection
edit-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ըմբռնել (əmbṙnel) | imperfective converb | ըմբռնում (əmbṙnum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | ըմբռնվել (əmbṙnvel) | simultaneous converb | ըմբռնելիս (əmbṙnelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ըմբռնել (əmbṙnel) | ||||
| aorist stem | ըմբռն- (əmbṙn-) | future converb I | ըմբռնելու (əmbṙnelu) | ||||
| resultative participle | ըմբռնած (əmbṙnac) | future converb II | ըմբռնելիք (əmbṙnelikʻ) | ||||
| subject participle | ըմբռնող (əmbṙnoġ) | connegative converb | ըմբռնի (əmbṙni) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ըմբռնում եմ (əmbṙnum em) | ըմբռնում ես (əmbṙnum es) | ըմբռնում է (əmbṙnum ē) | ըմբռնում ենք (əmbṙnum enkʻ) | ըմբռնում եք (əmbṙnum ekʻ) | ըմբռնում են (əmbṙnum en) | |
| past imperfective | ըմբռնում էի (əmbṙnum ēi) | ըմբռնում էիր (əmbṙnum ēir) | ըմբռնում էր (əmbṙnum ēr) | ըմբռնում էինք (əmbṙnum ēinkʻ) | ըմբռնում էիք (əmbṙnum ēikʻ) | ըմբռնում էին (əmbṙnum ēin) | |
| future | ըմբռնելու եմ (əmbṙnelu em) | ըմբռնելու ես (əmbṙnelu es) | ըմբռնելու է (əmbṙnelu ē) | ըմբռնելու ենք (əmbṙnelu enkʻ) | ըմբռնելու եք (əmbṙnelu ekʻ) | ըմբռնելու են (əmbṙnelu en) | |
| past future | ըմբռնելու էի (əmbṙnelu ēi) | ըմբռնելու էիր (əmbṙnelu ēir) | ըմբռնելու էր (əmbṙnelu ēr) | ըմբռնելու էինք (əmbṙnelu ēinkʻ) | ըմբռնելու էիք (əmbṙnelu ēikʻ) | ըմբռնելու էին (əmbṙnelu ēin) | |
| present perfect | ըմբռնել եմ (əmbṙnel em) | ըմբռնել ես (əmbṙnel es) | ըմբռնել է (əmbṙnel ē) | ըմբռնել ենք (əmbṙnel enkʻ) | ըմբռնել եք (əmbṙnel ekʻ) | ըմբռնել են (əmbṙnel en) | |
| pluperfect | ըմբռնել էի (əmbṙnel ēi) | ըմբռնել էիր (əmbṙnel ēir) | ըմբռնել էր (əmbṙnel ēr) | ըմբռնել էինք (əmbṙnel ēinkʻ) | ըմբռնել էիք (əmbṙnel ēikʻ) | ըմբռնել էին (əmbṙnel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ըմբռնեցի, ըմբռնի* (əmbṙnecʻi, əmbṙni*) | ըմբռնեցիր, ըմբռնիր* (əmbṙnecʻir, əmbṙnir*) | ըմբռնեց (əmbṙnecʻ) | ըմբռնեցինք, ըմբռնինք* (əmbṙnecʻinkʻ, əmbṙninkʻ*) | ըմբռնեցիք, ըմբռնիք* (əmbṙnecʻikʻ, əmbṙnikʻ*) | ըմբռնեցին, ըմբռնին* (əmbṙnecʻin, əmbṙnin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ըմբռնեմ (əmbṙnem) | ըմբռնես (əmbṙnes) | ըմբռնի (əmbṙni) | ըմբռնենք (əmbṙnenkʻ) | ըմբռնեք (əmbṙnekʻ) | ըմբռնեն (əmbṙnen) | |
| past | ըմբռնեի (əmbṙnei) | ըմբռնեիր (əmbṙneir) | ըմբռներ (əmbṙner) | ըմբռնեինք (əmbṙneinkʻ) | ըմբռնեիք (əmbṙneikʻ) | ըմբռնեին (əmbṙnein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կըմբռնեմ (kəmbṙnem) | կըմբռնես (kəmbṙnes) | կըմբռնի (kəmbṙni) | կըմբռնենք (kəmbṙnenkʻ) | կըմբռնեք (kəmbṙnekʻ) | կըմբռնեն (kəmbṙnen) | |
| past | կըմբռնեի (kəmbṙnei) | կըմբռնեիր (kəmbṙneir) | կըմբռներ (kəmbṙner) | կըմբռնեինք (kəmbṙneinkʻ) | կըմբռնեիք (kəmbṙneikʻ) | կըմբռնեին (kəmbṙnein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ըմբռնի՛ր, ըմբռնի՛* (əmbṙnír, əmbṙní*) | — | — | ըմբռնե՛ք, ըմբռնեցե՛ք** (əmbṙnékʻ, əmbṙnecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չըմբռնել (čʻəmbṙnel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չըմբռնած (čʻəmbṙnac) | ||||||
| subject participle | չըմբռնող (čʻəmbṙnoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ըմբռնում (čʻem əmbṙnum) | չես ըմբռնում (čʻes əmbṙnum) | չի ըմբռնում (čʻi əmbṙnum) | չենք ըմբռնում (čʻenkʻ əmbṙnum) | չեք ըմբռնում (čʻekʻ əmbṙnum) | չեն ըմբռնում (čʻen əmbṙnum) | |
| past imperfective | չէի ըմբռնում (čʻēi əmbṙnum) | չէիր ըմբռնում (čʻēir əmbṙnum) | չէր ըմբռնում (čʻēr əmbṙnum) | չէինք ըմբռնում (čʻēinkʻ əmbṙnum) | չէիք ըմբռնում (čʻēikʻ əmbṙnum) | չէին ըմբռնում (čʻēin əmbṙnum) | |
| future | չեմ ըմբռնելու (čʻem əmbṙnelu) | չես ըմբռնելու (čʻes əmbṙnelu) | չի ըմբռնելու (čʻi əmbṙnelu) | չենք ըմբռնելու (čʻenkʻ əmbṙnelu) | չեք ըմբռնելու (čʻekʻ əmbṙnelu) | չեն ըմբռնելու (čʻen əmbṙnelu) | |
| past future | չէի ըմբռնելու (čʻēi əmbṙnelu) | չէիր ըմբռնելու (čʻēir əmbṙnelu) | չէր ըմբռնելու (čʻēr əmbṙnelu) | չէինք ըմբռնելու (čʻēinkʻ əmbṙnelu) | չէիք ըմբռնելու (čʻēikʻ əmbṙnelu) | չէին ըմբռնելու (čʻēin əmbṙnelu) | |
| present perfect | չեմ ըմբռնել (čʻem əmbṙnel) | չես ըմբռնել (čʻes əmbṙnel) | չի ըմբռնել (čʻi əmbṙnel) | չենք ըմբռնել (čʻenkʻ əmbṙnel) | չեք ըմբռնել (čʻekʻ əmbṙnel) | չեն ըմբռնել (čʻen əmbṙnel) | |
| pluperfect | չէի ըմբռնել (čʻēi əmbṙnel) | չէիր ըմբռնել (čʻēir əmbṙnel) | չէր ըմբռնել (čʻēr əmbṙnel) | չէինք ըմբռնել (čʻēinkʻ əmbṙnel) | չէիք ըմբռնել (čʻēikʻ əmbṙnel) | չէին ըմբռնել (čʻēin əmbṙnel) | |
| aorist (past perfective) | չըմբռնեցի, չըմբռնի* (čʻəmbṙnecʻi, čʻəmbṙni*) | չըմբռնեցիր, չըմբռնիր* (čʻəmbṙnecʻir, čʻəmbṙnir*) | չըմբռնեց (čʻəmbṙnecʻ) | չըմբռնեցինք, չըմբռնինք* (čʻəmbṙnecʻinkʻ, čʻəmbṙninkʻ*) | չըմբռնեցիք, չըմբռնիք* (čʻəmbṙnecʻikʻ, čʻəmbṙnikʻ*) | չըմբռնեցին, չըմբռնին* (čʻəmbṙnecʻin, čʻəmbṙnin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չըմբռնեմ (čʻəmbṙnem) | չըմբռնես (čʻəmbṙnes) | չըմբռնի (čʻəmbṙni) | չըմբռնենք (čʻəmbṙnenkʻ) | չըմբռնեք (čʻəmbṙnekʻ) | չըմբռնեն (čʻəmbṙnen) | |
| past | չըմբռնեի (čʻəmbṙnei) | չըմբռնեիր (čʻəmbṙneir) | չըմբռներ (čʻəmbṙner) | չըմբռնեինք (čʻəmbṙneinkʻ) | չըմբռնեիք (čʻəmbṙneikʻ) | չըմբռնեին (čʻəmbṙnein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ըմբռնի (čʻem əmbṙni) | չես ըմբռնի (čʻes əmbṙni) | չի ըմբռնի (čʻi əmbṙni) | չենք ըմբռնի (čʻenkʻ əmbṙni) | չեք ըմբռնի (čʻekʻ əmbṙni) | չեն ըմբռնի (čʻen əmbṙni) | |
| past | չէի ըմբռնի (čʻēi əmbṙni) | չէիր ըմբռնի (čʻēir əmbṙni) | չէր ըմբռնի (čʻēr əmbṙni) | չէինք ըմբռնի (čʻēinkʻ əmbṙni) | չէիք ըմբռնի (čʻēikʻ əmbṙni) | չէին ըմբռնի (čʻēin əmbṙni) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ըմբռնիր, մի՛ ըմբռնի* (mí əmbṙnir, mí əmbṙni*) | — | — | մի՛ ըմբռնեք, մի՛ ըմբռնեցեք** (mí əmbṙnekʻ, mí əmbṙnecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ըմբռնել (əmbṙnel) | |||
| dative | ըմբռնելու (əmbṙnelu) | |||
| ablative | ըմբռնելուց (əmbṙnelucʻ) | |||
| instrumental | ըմբռնելով (əmbṙnelov) | |||
| locative | ըմբռնելում (əmbṙnelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ըմբռնելը/ըմբռնելն (əmbṙnelə/əmbṙneln) | |||
| dative | ըմբռնելուն (əmbṙnelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ըմբռնելս (əmbṙnels) | |||
| dative | ըմբռնելուս (əmbṙnelus) | |||
| ablative | ըմբռնելուցս (əmbṙnelucʻs) | |||
| instrumental | ըմբռնելովս (əmbṙnelovs) | |||
| locative | ըմբռնելումս (əmbṙnelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ըմբռնելդ (əmbṙneld) | |||
| dative | ըմբռնելուդ (əmbṙnelud) | |||
| ablative | ըմբռնելուցդ (əmbṙnelucʻd) | |||
| instrumental | ըմբռնելովդ (əmbṙnelovd) | |||
| locative | ըմբռնելումդ (əmbṙnelumd) | |||
Related terms
edit- ըմբռնում (əmbṙnum)
- ըմբռնողություն (əmbṙnoġutʻyun)
- ըմբռնելի (əmbṙneli)