պայծառ
See also: Պայծառ
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian պայծառ (paycaṙ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pɑjˈt͡sɑr]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [bɑjˈd͡zɑɾ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Adjective edit
պայծառ • (paycaṙ) (superlative ամենապայծառ)
- bright, radiant, lustrous
- clear, limpid, lucid
- (figuratively) clean, pure, honest (of the mind)
- happy, joyful, gleeful
- glowing, fiery
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պայծառ (paycaṙ) | պայծառներ (paycaṙner) | ||
| dative | պայծառի (paycaṙi) | պայծառների (paycaṙneri) | ||
| ablative | պայծառից (paycaṙicʻ) | պայծառներից (paycaṙnericʻ) | ||
| instrumental | պայծառով (paycaṙov) | պայծառներով (paycaṙnerov) | ||
| locative | պայծառում (paycaṙum) | պայծառներում (paycaṙnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | պայծառը/պայծառն (paycaṙə/paycaṙn) | պայծառները/պայծառներն (paycaṙnerə/paycaṙnern) | ||
| dative | պայծառին (paycaṙin) | պայծառներին (paycaṙnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պայծառս (paycaṙs) | պայծառներս (paycaṙners) | ||
| dative | պայծառիս (paycaṙis) | պայծառներիս (paycaṙneris) | ||
| ablative | պայծառիցս (paycaṙicʻs) | պայծառներիցս (paycaṙnericʻs) | ||
| instrumental | պայծառովս (paycaṙovs) | պայծառներովս (paycaṙnerovs) | ||
| locative | պայծառումս (paycaṙums) | պայծառներումս (paycaṙnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պայծառդ (paycaṙd) | պայծառներդ (paycaṙnerd) | ||
| dative | պայծառիդ (paycaṙid) | պայծառներիդ (paycaṙnerid) | ||
| ablative | պայծառիցդ (paycaṙicʻd) | պայծառներիցդ (paycaṙnericʻd) | ||
| instrumental | պայծառովդ (paycaṙovd) | պայծառներովդ (paycaṙnerovd) | ||
| locative | պայծառումդ (paycaṙumd) | պայծառներումդ (paycaṙnerumd) | ||
Adverb edit
պայծառ • (paycaṙ)
Related terms edit
- պայծառություն (paycaṙutʻyun, “brightness”)
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin is uncertain.
Adjective edit
պայծառ • (paycaṙ)
- clear, limpid, pure; clear, serene, clean
- gay
- splendid, sparkling, brilliant, luminous, shining; bright, polished, clean
- ի հանդերձս պայծառս ― i handerjs paycaṙs ― arrayed in gorgeous apparel
- distinct, evident, plain
- (figuratively) illustrious, glorious, farfamed, renowned, celebrated
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պայծառ (paycaṙ) | պայծառք (paycaṙkʻ) | |
| genitive | պայծառի (paycaṙi) | պայծառաց (paycaṙacʻ) | |
| dative | պայծառի (paycaṙi) | պայծառաց (paycaṙacʻ) | |
| accusative | պայծառ (paycaṙ) | պայծառս (paycaṙs) | |
| ablative | պայծառէ (paycaṙē) | պայծառաց (paycaṙacʻ) | |
| instrumental | պայծառաւ (paycaṙaw) | պայծառաւք = պայծառօք (paycaṙawkʻ = paycaṙōkʻ) | |
| locative | պայծառի (paycaṙi) | պայծառս (paycaṙs) |
Derived terms edit
- ամենապայծառ (amenapaycaṙ)
- անպայծառ (anpaycaṙ)
- աստուածապայծառ (astuacapaycaṙ)
- բազմապայծառ (bazmapaycaṙ)
- բազմապայծառութիւն (bazmapaycaṙutʻiwn)
- գերապայծառ (gerapaycaṙ)
- գերապայծառութիւն (gerapaycaṙutʻiwn)
- դիտապայծառ (ditapaycaṙ)
- երեքպայծառ (erekʻpaycaṙ)
- երեքպայծառեան (erekʻpaycaṙean)
- լուսապայծառ (lusapaycaṙ)
- ծաղկապայծառ (całkapaycaṙ)
- համապայծառ (hamapaycaṙ)
- հոգեպայծառ (hogepaycaṙ)
- հոգիապայծառ (hogiapaycaṙ)
- հրաշապայծառ (hrašapaycaṙ)
- հրապայծառ (hrapaycaṙ)
- ղամբարապայծառ (łambarapaycaṙ)
- մաքրապայծառ (makʻrapaycaṙ)
- մեծապայծառ (mecapaycaṙ)
- մշտապայծառ (mštapaycaṙ)
- մրգապայծառ (mrgapaycaṙ)
- պայծառաբան (paycaṙaban)
- պայծառաբանեմ (paycaṙabanem)
- պայծառաբանութիւն (paycaṙabanutʻiwn)
- պայծառաբար (paycaṙabar)
- պայծառաբերիմ (paycaṙaberim)
- պայծառաբորբոք (paycaṙaborbokʻ)
- պայծառագեղ (paycaṙageł)
- պայծառագեղաւորութիւն (paycaṙageławorutʻiwn)
- պայծառագոյն (paycaṙagoyn)
- պայծառագործեմ (paycaṙagorcem)
- պայծառագունութիւն (paycaṙagunutʻiwn)
- պայծառազարդ (paycaṙazard)
- պայծառազարդեմ (paycaṙazardem)
- պայծառազարդութիւն (paycaṙazardutʻiwn)
- պայծառազգեաց (paycaṙazgeacʻ)
- պայծառազգենում (paycaṙazgenum)
- պայծառազգեստ (paycaṙazgest)
- պայծառազգեստիմ (paycaṙazgestim)
- պայծառազգեստութիւն (paycaṙazgestutʻiwn)
- պայծառազգեցութիւն (paycaṙazgecʻutʻiwn)
- պայծառազուարճ (paycaṙazuarč)
- պայծառազօդ (paycaṙazōd)
- պայծառաթեւ (paycaṙatʻew)
- պայծառալոյս (paycaṙaloys)
- պայծառախօս (paycaṙaxōs)
- պայծառական (paycaṙakan)
- պայծառակացուրդ (paycaṙakacʻurd)
- պայծառակերպ (paycaṙakerp)
- պայծառակերպեմ (paycaṙakerpem)
- պայծառակերպիմ (paycaṙakerpim)
- պայծառակերպութիւն (paycaṙakerputʻiwn)
- պայծառակերտ (paycaṙakert)
- պայծառակշիռ (paycaṙakšiṙ)
- պայծառահրաշ (paycaṙahraš)
- պայծառայարդար (paycaṙayardar)
- պայծառային (paycaṙayin)
- պայծառանամ (paycaṙanam)
- պայծառանշան (paycaṙanšan)
- պայծառանշոյլ (paycaṙanšoyl)
- պայծառաշէն (paycaṙašēn)
- պայծառաշինութիւն (paycaṙašinutʻiwn)
- պայծառապաճոյճ (paycaṙapačoyč)
- պայծառապարծ (paycaṙaparc)
- պայծառապէս (paycaṙapēs)
- պայծառապսակ (paycaṙapsak)
- պայծառավայելուչ (paycaṙavayelučʻ)
- պայծառատարած (paycaṙatarac)
- պայծառատեսիլ (paycaṙatesil)
- պայծառատիպ (paycaṙatip)
- պայծառարար (paycaṙarar)
- պայծառացուցանեմ (paycaṙacʻucʻanem)
- պայծառափայլ (paycaṙapʻayl)
- պայծառերանգ (paycaṙerang)
- պայծառերես (paycaṙeres)
- պայծառութիւն (paycaṙutʻiwn)
- պայծառումն (paycaṙumn)
- պաշտօնապայծառ (paštōnapaycaṙ)
- պերճապայծառ (perčapaycaṙ)
- պճնապայծառ (pčnapaycaṙ)
- ջահապայծառ (ǰahapaycaṙ)
- սքանչելապայծառ (skʻančʻelapaycaṙ)
- ւիւսապայծառ (wiwsapaycaṙ)
- փայլակնապայծառ (pʻaylaknapaycaṙ)
Descendants edit
- Armenian: պայծառ (paycaṙ)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պայծառ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պայծառ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պայծառ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press