क्षत्र
See also: क्षेत्र
Sanskrit edit
Alternative scripts edit
Alternative scripts
- ক্ষত্ৰ (Assamese script)
- ᬓ᭄ᬱᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
- ক্ষত্র (Bengali script)
- 𑰎𑰿𑰬𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑁆𑀱𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
- က္ၑတြ (Burmese script)
- ક્ષત્ર (Gujarati script)
- ਕੑਸ਼ਤੑਰ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑍍𑌷𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦏ꧀ꦰꦠꦿ (Javanese script)
- 𑂍𑂹𑂭𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ಕ್ಷತ್ರ (Kannada script)
- ក្ឞត្រ (Khmer script)
- ກ຺ຩຕ຺ຣ (Lao script)
- ക്ഷത്ര (Malayalam script)
- ᡬᢢᠠᢠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘿𑘬𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
- ᢉᢔᠠᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧠𑧌𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑂𑐲𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
- କ୍ଷତ୍ର (Odia script)
- ꢒ꣄ꢰꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆑𑇀𑆰𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖎𑖿𑖬𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
- ක්ෂත්ර (Sinhalese script)
- 𑩜 𑪙𑪀𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚊𑚶𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
- க்ஷத்ர (Tamil script)
- క్షత్ర (Telugu script)
- กฺษตฺร (Thai script)
- ཀྵ་ཏྲ (Tibetan script)
- 𑒏𑓂𑒭𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨋𑩇𑨯𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology edit
From Proto-Indo-Aryan *kṣatrám, from Proto-Indo-Iranian *kšatrám, possibly from Proto-Indo-European *tek- (“to obtain”). Cognate with Avestan 𐬑𐬱𐬀𐬚𐬭𐬀 (xšaθra, “kingdom”), Old Persian 𐎧𐏁𐏂𐎶 (xšaça-, “kingdom, realm”), whence Persian شَهر (šahr), and Old Armenian աշխարհ (ašxarh).
Pronunciation edit
Noun edit
क्षत्र • (kṣatrá) stem, n
Declension edit
| Neuter a-stem declension of क्षत्र (kṣatrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | क्षत्रम् kṣatrám |
क्षत्रे kṣatré |
क्षत्राणि / क्षत्रा¹ kṣatrā́ṇi / kṣatrā́¹ |
| Vocative | क्षत्र kṣátra |
क्षत्रे kṣátre |
क्षत्राणि / क्षत्रा¹ kṣátrāṇi / kṣátrā¹ |
| Accusative | क्षत्रम् kṣatrám |
क्षत्रे kṣatré |
क्षत्राणि / क्षत्रा¹ kṣatrā́ṇi / kṣatrā́¹ |
| Instrumental | क्षत्रेण kṣatréṇa |
क्षत्राभ्याम् kṣatrā́bhyām |
क्षत्रैः / क्षत्रेभिः¹ kṣatraíḥ / kṣatrébhiḥ¹ |
| Dative | क्षत्राय kṣatrā́ya |
क्षत्राभ्याम् kṣatrā́bhyām |
क्षत्रेभ्यः kṣatrébhyaḥ |
| Ablative | क्षत्रात् kṣatrā́t |
क्षत्राभ्याम् kṣatrā́bhyām |
क्षत्रेभ्यः kṣatrébhyaḥ |
| Genitive | क्षत्रस्य kṣatrásya |
क्षत्रयोः kṣatráyoḥ |
क्षत्राणाम् kṣatrā́ṇām |
| Locative | क्षत्रे kṣatré |
क्षत्रयोः kṣatráyoḥ |
क्षत्रेषु kṣatréṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms edit
- क्षत्रिय (kṣatriya)
Descendants edit
- Assamese: খাত (khat), খাতা (khata)
- Bengali: খাতা (khata)
- Gujarati: ખાતું (khātũ)
- Hindi: खाता (khātā)
- Marathi: खाते (khāte)
- Old Marathi: 𑘬𑘰𑘝𑘹 (ṣāte)
- Odia: ଖାତା (khata)
- Punjabi: ਖੱਤਾ (khattā)
- Pali: khatta
- Urdu: کھاتا (khātā), کَھاتَہ (khāta)
- → Punjabi: کھاتا (khātā)
- → Telugu: క్షాత్రము (kṣātramu)
References edit
- Monier Williams (1899) “क्षत्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0325/1.
- Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 421