वर्त्मन्

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱৰ্ত্মন্ (Assamese script)
• ᬯᬃᬢ᭄ᬫᬦ᭄ (Balinese script)
• বর্ত্মন্ (Bengali script)
• 𑰪𑰨𑰿𑰝𑰿𑰦𑰡𑰿 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀭𑁆𑀢𑁆𑀫𑀦𑁆 (Brahmi script)
• ဝရ်္တ္မန် (Burmese script)
• વર્ત્મન્ (Gujarati script)
• ਵਰ੍ਤ੍ਮਨ੍ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌰𑍍𑌤𑍍𑌮𑌨𑍍 (Grantha script)
• ꦮꦂꦠ꧀ꦩꦤ꧀ (Javanese script)
• 𑂫𑂩𑂹𑂞𑂹𑂧𑂢𑂹 (Kaithi script)
• ವರ್ತ್ಮೝ (Kannada script)
• វត៌្មន៑ (Khmer script)
• ວຣ຺ຕ຺ມນ຺ (Lao script)
• വര്ത്മന് (Malayalam script)
• ᠸᠠᡵᢠᠮᠠᠨ (Manchu script)
• 𑘪𑘨𑘿𑘝𑘿𑘦𑘡𑘿 (Modi script)
• ᠸᠠᠷᢐᠮᠠᠨ (Mongolian script)
• 𑧊𑧈𑧠𑦽𑧠𑧆𑧁𑧠 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐬𑑂𑐟𑑂𑐩𑐣𑑂 (Newa script)
• ଵର୍ତ୍ମନ୍ (Odia script)
• ꢮꢬ꣄ꢡ꣄ꢪꢥ꣄ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆫𑇀𑆠𑇀𑆩𑆤𑇀 (Sharada script)
• 𑖪𑖨𑖿𑖝𑖿𑖦𑖡𑖿 (Siddham script)
• වර්‍ත‍්මන් (Sinhalese script)
• 𑩾𑩼 𑪙𑩫 𑪙𑩴𑩯 𑪙 (Soyombo script)
• 𑚦𑚤𑚶𑚙𑚶𑚢𑚝𑚶 (Takri script)
• வர்த்மந் (Tamil script)
• వర్త్మౝ (Telugu script)
• วรฺตฺมนฺ (Thai script)
• ཝ་རྟྨ་ན྄ (Tibetan script)
• 𑒫𑒩𑓂𑒞𑓂𑒧𑒢𑓂 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨫𑩇𑨙𑩇𑨢𑨝𑨴 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *wártma, from Proto-Indo-Iranian *wártma, from Proto-Indo-European *wért-mn̥, from *wert-. Cognate with Belarusian ве́реме (vjérjemje), Old Church Slavonic врѣмѧ (vrěmę) (whence Russian вре́мя (vrémja)). Equivalent to वर्त् (vart, “to turn, rotate”) +‎ -मन् (-man).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐ́ɾt.mɐn/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋɐɾt̪.mɐn̪/

Noun

वर्त्मन् • (vártman) stem, n (root वृत्)

1. the track or rut of a wheel
2. path, road, way, course

Declension

Neuter an-stem declension of वर्त्मन् (vártman)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वर्त्म vártma	वर्त्मनी vártmanī	वर्त्मानि / वर्त्म¹ / वर्त्मा¹ vártmāni / vártma¹ / vártmā¹
Vocative	वर्त्मन् / वर्त्म vártman / vártma	वर्त्मनी vártmanī	वर्त्मानि / वर्त्म¹ / वर्त्मा¹ vártmāni / vártma¹ / vártmā¹
Accusative	वर्त्म vártma	वर्त्मनी vártmanī	वर्त्मानि / वर्त्म¹ / वर्त्मा¹ vártmāni / vártma¹ / vártmā¹
Instrumental	वर्त्मना vártmanā	वर्त्मभ्याम् vártmabhyām	वर्त्मभिः vártmabhiḥ
Dative	वर्त्मने vártmane	वर्त्मभ्याम् vártmabhyām	वर्त्मभ्यः vártmabhyaḥ
Ablative	वर्त्मनः vártmanaḥ	वर्त्मभ्याम् vártmabhyām	वर्त्मभ्यः vártmabhyaḥ
Genitive	वर्त्मनः vártmanaḥ	वर्त्मनोः vártmanoḥ	वर्त्मनाम् vártmanām
Locative	वर्त्मनि / वर्त्मन्¹ vártmani / vártman¹	वर्त्मनोः vártmanoḥ	वर्त्मसु vártmasu
Notes	¹Vedic

Related terms

• वर्तते (vártate)
• वर्तन (vártana)

Descendants

• Ashokan Prakrit:
  • Ardhamagadhi Prakrit:
    • Awadhi: बाट (bāṭ)
  • Magadhi Prakrit:
    • Bengali: বাট (baṭ)
    • Early Assamese: বাট (baṭo)
      • Assamese: বাট (bat)
    • Sylheti: ꠛꠣꠐ (baṭ)
  • Maharastri Prakrit: 𑀯𑀝𑁆𑀝 (vaṭṭa)
    • Konkani: वाट (vāṭ)
    • Old Marathi: वाट (vāṭa)
      • Marathi: वाट (vāṭ)
    • Varli: વાટ
    • Punjabi:
      • Gurmukhi script: ਵਾਟ (vāṭ)
      • Shahmukhi script: واٹ (vāṭ)
  • Paisaci Prakrit:
    • Punjabi: ਵਾਟ (vāṭa)
  • Sauraseni Prakrit: 𑀯𑀝𑁆𑀝 (vaṭṭa)
    • Gujarati: વાટ (vāṭ)
    • Hindustani:

      Hindi: बाट (bāṭ)

      Urdu: باٹ (bāṭ)

    • Kachchi: વાટ (vāṭ)
    • Nepali: बाटो (bāṭo)
• Pali: vaṭuma

References

• Monier Williams (1899) “वर्त्मन्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 925, column 3.