acımak

Turkish edit

Etymology 1 edit

From Ottoman Turkish آجیمق (acımak), from Proto-Turkic *xāčï-, *iāčï- (“to become bitter, sour”).

Cognate with Karakhanid [script needed] (ačï-, “to sour”),^[1] Azerbaijani acımaq (“to turn rancid”), Kyrgyz ачуу (acuu, “to turn sour”), Southern Altai ачу (aču, “to turn sour”), Tuvan ажыыр (ajıır, “to spoil”), Yakut аһый (ahıy, “to go sour”).

Verb edit

acımak (third-person singular simple present acır)

(intransitive) to become bitter, turn rancid

Synonyms edit

(to turn, sour, spoil): ekşimek, bozulmak, çürümek

Related terms edit

Etymology 2 edit

From Ottoman Turkish آجیمق (acımak), from Proto-Turkic *ačï- (“to pity, have compassion”). According to Starostin and Dybo; in modern languages the root tends to be confused with *iāčɨ- 'bitter, bitterness' (see Etymology 1), thus the Oghuz voicing may be a result of secondary contamination and not due to original vowel length.^[2]

Cognate with Old Uyghur [script needed] (ačïɣ, “precious gift”), [script needed] (ačïn-, “to tend, be favourable”), Azerbaijani acımaq (“to sympathize”), Yakut аһын (ahın, “to feel sorry for”).

Verb edit

acımak (third-person singular simple present acır)

(intransitive, with dative case) to pity, feel pity and compassion for
Gördüğümüz dilenciye gerçekten acıdım. ― I really felt pity for the beggar we saw.
(intransitive, with dative case) to be unable to give up (something); to feel sorrow for, regret
(intransitive) to ache, to be in pain, to hurt
Geçirdiğim trafik kazasından beri kolum çok acıyor. ― My arm hurts so much ever since the traffic accident I had.

Synonyms edit

(to feel sorry): üzülmek
(to hurt, ache): incimek, ağrımak, sızlamak

Derived terms edit

Descendants edit

→ Ladino: adjidear

Conjugation edit

^{The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 4=acır
5=ı
Please see Module:checkparams for help with this warning.}

Conjugation of acımak

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			acımak
impersonal participle	imperfective		acıyan
	perfective		acımış
	prospective		acıyacak
personal participle	non-prospective		acıdığım	acıdığın	acıdığı	acıdığımız	acıdığınız	acıdıkları
personal participle	prospective		acıyacağım	acıyacağın	acıyacağı	acıyacağımız	acıyacağınız	acıyacakları
verbal noun			acıma
way of doing			acıyış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	acırım	acırsın	acır	acırız	acırsınız	acırlar
	present	imperfective	acıyorum	acıyorsun	acıyor	acıyoruz	acıyorsunuz	acıyorlar
	past	perfective	acıdım	acıdın	acıdı	acıdık	acıdınız	acıdılar
	past	imperfective	acıyordum	acıyordun	acıyordu	acıyorduk	acıyordunuz	acıyorlardı
	future		acıyacağım	acıyacaksın	acıyacak	acıyacağız	acıyacaksınız	acıyacaklar
inferential	perfective		acımışım	acımışsın	acımış	acımışız	acımışsınız	acımışlar
	aorist		acırmışım	acırmışsın	acırmış	acırmışız	acırmışsınız	acırmışlar
	imperfective		acıyormuşum	acıyormuşsun	acıyormuş	acıyormuşuz	acıyormuşsunuz	acıyormuşlar
conditional	simple		acısam	acısan	acısa	acısak	acısanız	acısalar
conditional	perfective		acısaydım	acısaydın	acısaydı	acısaydık	acısaydınız	acısaydılar
optative			acıyayım	acıyasın	acıya	acıyalım	acıyasınız	acıyalar
progressive			acımaktayım	acımaktasın	acımakta	acımaktayız	acımaktasınız	acımaktalar
necessitative			acımalıyım	acımalısın	acımalı	acımalıyız	acımalısınız	acımalılar
imperative				acı	acısın		acıyın	acısınlar

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	acır mıyım?	acır mısın?	acır mı?	acır mıyız?	acır mısınız?	acırlar mı?
	present	imperfective	acıyor muyum?	acıyor musun?	acıyor mu?	acıyor muyuz?	acıyor musunuz?	acıyorlar mı?
	past	perfective	acıdım mı?	acıdın mı?	acıdı mı?	acıdık mı?	acıdınız mı?	acıdılar mı?
	past	imperfective	acıyor muydum?	acıyor muydun?	acıyor muydu?	acıyor muyduk?	acıyor muydunuz?	acıyorlar mıydı?
	future		acıyacak mıyım?	acıyacak mısın?	acıyacak mı?	acıyacak mıyız?	acıyacak mısınız?	acıyacaklar mı?
inferential	perfective		acımış mıyım?	acımış mısın?	acımış mı?	acımış mıyız?	acımış mısınız?	acımışlar mı?
	aorist		acır mıymışım?	acır mıymışsın?	acır mıymış?	acır mıymışız?	acır mıymışsınız?	acırlar mıymış?
	imperfective		acıyor muymuşum?	acıyor muymuşsun?	acıyor muymuş?	acıyor muymuşuz?	acıyor muymuşsunuz?	acıyorlar mıymış?
conditional	simple		acısam mı?	acısan mı?	acısa mı?	acısak mı?	acısanız mı?	acısalar mı?
conditional	perfective		acısa mıydım?	acısa mıydın?	acısa mıydı?	acısa mıydık?	acısa mıydınız?	acısalar mıydı?
progressive			acımakta mıyım?	acımakta mısın?	acımakta mı?	acımakta mıyız?	acımakta mısınız?	acımaktalar mı?
necessitative			acımalı mıyım?	acımalı mısın?	acımalı mı?	acımalı mıyız?	acımalı mısınız?	acımalılar mı?

Negative declarative

infinitive			acımamak
impersonal participle	imperfective		acımayan
	perfective		acımamış
	prospective		acımayacak
personal participle	non-prospective		acımadığım	acımadığın	acımadığı	acımadığımız	acımadığınız	acımadıkları
personal participle	prospective		acımayacağım	acımayacağın	acımayacağı	acımayacağımız	acımayacağınız	acımayacakları
verbal noun			acımama
way of doing			acımayış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	acımam	acımazsın	acımaz	acımayız	acımazsınız	acımazlar
	present	imperfective	acımıyorum	acımıyorsun	acımıyor	acımıyoruz	acımıyorsunuz	acımıyorlar
	past	perfective	acımadım	acımadın	acımadı	acımadık	acımadınız	acımadılar
	past	imperfective	acımıyordum	acımıyordun	acımıyordu	acımıyorduk	acımıyordunuz	acımıyordular
	future		acımayacağım	acımayacaksın	acımayacak	acımayacağız	acımayacaksınız	acımayacaklar
inferential	perfective		acımamışım	acımamışsın	acımamış	acımamışız	acımamışsınız	acımamışlar
	aorist		acımazmışım	acımazmışsın	acımazmış	acımazmışız	acımazmışsınız	acımazmışlar
	imperfective		acımıyormuşum	acımıyormuşsun	acımıyormuş	acımıyormuşuz	acımıyormuşsunuz	acımıyormuşlar
conditional	simple		acımasam	acımasan	acımasa	acımasak	acımasanız	acımasalar
conditional	perfective		acımasaydım	acımasaydın	acımasaydı	acımasaydık	acımasaydınız	acımasaydılar
optative			acımayayım	acımayasın	acımaya	acımayalım	acımayasınız	acımayalar
progressive			acımamaktayım	acımamaktasın	acımamakta	acımamaktayız	acımamaktasınız	acımamaktalar
necessitative			acımamalıyım	acımamalısın	acımamalı	acımamalıyız	acımamalısınız	acımamalılar
imperative				acıma	acımasın		acımayın	acımasınlar

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	acımaz mıyım?	acımaz mısın?	acımaz mı?	acımaz mıyız?	acımaz mısınız?	acımazlar mı?
	present	imperfective	acımıyor muyum?	acımıyor musun?	acımıyor mu?	acımıyor muyuz?	acımıyor musunuz?	acımıyorlar mı?
	past	perfective	acımadım mı?	acımadın mı?	acımadı mı?	acımadık mı?	acımadınız mı?	acımadılar mı?
	past	imperfective	acımıyor muydum?	acımıyor muydun?	acımıyor muydu?	acımıyor muyduk?	acımıyor muydunuz?	acımıyorlar mıydı?
	future		acımayacak mıyım?	acımayacak mısın?	acımayacak mı?	acımayacak mıyız?	acımayacak mısınız?	acımayacaklar mı?
inferential	perfective		acımamış mıyım?	acımamış mısın?	acımamış mı?	acımamış mıyız?	acımamış mısınız?	acımamışlar mı?
	aorist		acımaz mıymışım?	acımaz mıymışsın?	acımaz mıymış?	acımaz mıymışız?	acımaz mıymışsınız?	acımazlar mıymış?
	imperfective		acımıyor muymuşum?	acımıyor muymuşsun?	acımıyor muymuş?	acımıyor muymuşuz?	acımıyor muymuşsunuz?	acımıyorlar mıymış?
conditional	simple		acımasam mı?	acımasan mı?	acımasa mı?	acımasak mı?	acımasanız mı?	acımasalar mı?
conditional	perfective		acımasa mıydım?	acımasa mıydın?	acımasa mıydı?	acımasa mıydık?	acımasa mıydınız?	acımasalar mıydı?
progressive			acımamakta mıyım?	acımamakta mısın?	acımamakta mı?	acımamakta mıyız?	acımamakta mısınız?	acımamaktalar mı?
necessitative			acımamalı mıyım?	acımamalı mısın?	acımamalı mı?	acımamalı mıyız?	acımamalı mısınız?	acımamalılar mı?

References edit

^ Nişanyan, Sevan (2015-01-29) “acı-”, in Nişanyan Sözlük
^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ačɨ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[nişanyan-1] Nişanyan, Sevan (2015-01-29) “acı-”, in Nişanyan Sözlük

[2] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ačɨ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1]

[2]