barzo
See also: barzô
Kashubian
editEtymology
editBorrowed from Middle Polish barzo. Compare Slovincian barzô.
Pronunciation
editAdverb
editbarzo (comparative barżi, superlative nôbarżi)
Further reading
editMasurian
editEtymology
editInherited from Old Polish barzo. Displaced Old Polish wielmi.
Pronunciation
editAdverb
editbarzo (comparative barżi, superlative nábarżi)
- very (to a great extent or degree)
Further reading
editOld Polish
editEtymology
editFrom barzy + -o. First attested in the 14th century.
Pronunciation
editAdverb
editbarzo
- (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland, Masovia) very
- Synonym: barz
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[2], Krakow, page 5a:
- A cdiszcy vøcz ten tho gisty czeszarsz tho vydzene y ten tho dzif gestcy gy on bil vsrzal, tedycz vøcz gestcy szø on bil themu barszo dzyuoual
- [A kdyżci więc ten to jisty cesarz to widzenie i ten to dziw jestci ji on był uźrzał, tedyć więc jestci się on był temu barzo dziwował]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[3], Krakow, Brodnia, page 35b:
- Iako barzo milowalem zakon twoy, panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97), wszego dnya myslenie moie iest
- [Jako barzo miłowałem zakon twoj, Panie (quomodo dilexi legem tuam, Domine Psal 118, 97)! Wszego dnia myślenie moje jest]
- 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[4], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 492:
- Tako barszo adeo
- [Tako barzo adeo]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[5], Miechów, page bv 40:
- Timy sloui mødresc faly... Nicolaia [z sk]utka duoiakego barzo znamenitego
- [Tymi słowy mędrzec fali... Nikołaja [z sk]utka dwojakiego barzo znamienitego]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[6], Krakow, page 4b:
- A tako vøcz gego mila matuchna, gdiszcy gest gy ona bila porodzyla, tedycz vøcz ona gest bila k nemu barszo laskaue mouila
- [A tako więc jego miła matuchna gdyżci jest ji ona była porodziła, tedyć więc ona jest była k niemu barzo łaskawie mowiła]
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland) completely, entirely
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 65::
- Vsliszal bog y wzga[r]dzal y ku niczemu przinosl barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... y dal w *ioczstwo czescz gich y czudnoscz gich w *rocze neprzyaczelowi
- [Usłyszał Bog i wzga[r]dzał, i ku niczemu przyniosł barzo Israhel (ad nihilum redegit valde Israel)... I dał w jęcstwo cześć jich i cudność jich w ręce nieprzyjacielowi]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 117:
- Ruta est quedam herba raute et est calida et sicca in tercio gradu dobre zyele czysczy oczy barzo vyelye
- [Ruta est quedam herba raute et est calida et sicca in tercio gradu dobre ziele czyści oczy barzo wiele]
- well, correctly
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[8], page 153:
- Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)
- [Palce miał wielebne, długie a barzo złączone (longi, generosi, bene iuncti)]
- quickly
- 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[9], 23, 16:
- A tak barzo y richlo powstanye przecziw wam gnyew bozi (cito atque velociter consurget... furor domini)
- [A tak barzo i rychło powstanie przeciw wam gniew boży (cito atque velociter consurget... furor Domini)]
- a lot, much, many
- 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym[10], line 36:
- A gdy szyą mv szyn narodzyl, ... then byl oczcza barszo lepszy
- [A gdy się mu syn narodził, ... ten był oćca barzo lepszy]
Derived terms
editadverbs
Related terms
editnouns
Descendants
editReferences
edit- Boryś, Wiesław (2005) “bardzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “bardzo”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Bańkowski, Andrzej (2000) “bardzo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Brückner, Aleksander (1927) “bardzo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(bardzo) bar-zo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “(bardzo) barzo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
editPronunciation
edit- (Middle Polish) IPA(key): /ˈbar.zɔ/
Adverb
editbarzo (not comparable)
- Middle Polish form of bardzo (“very”)
- (Middle Polish) fast, quickly
Romanian
editPronunciation
editNoun
editbarzo f
Silesian
editPronunciation
editAdverb
editbarzo
- Alternative form of bardzo
Further reading
edit- barzo in silling.org
Categories:
- Kashubian terms borrowed from Middle Polish
- Kashubian terms derived from Middle Polish
- Kashubian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Kashubian/arzɔ
- Rhymes:Kashubian/arzɔ/2 syllables
- Kashubian lemmas
- Kashubian adverbs
- Masurian terms inherited from Old Polish
- Masurian terms derived from Old Polish
- Masurian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Masurian/arzɔ
- Rhymes:Masurian/arzɔ/2 syllables
- Masurian lemmas
- Masurian adverbs
- Masurian degree adverbs
- Old Polish terms suffixed with -o
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish adverbs
- Lesser Poland Old Polish
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Greater Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish lemmas
- Polish adverbs
- Polish uncomparable adverbs
- Middle Polish
- Polish degree adverbs
- Polish manner adverbs
- Romanian terms with IPA pronunciation
- Romanian non-lemma forms
- Romanian noun forms
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/arzɔ
- Rhymes:Silesian/arzɔ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian adverbs