gníomh

See also: gnìomh

Irish

Etymology

From Old Irish gním, from Proto-Celtic *gnīmus, from Proto-Indo-European *ǵenh₁- (“to produce, beget”). Akin to déan. Compare Scottish Gaelic gnìomh.

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /ɟnʲiːvˠ/, [ɟnʲiːə̯vˠ]
• (Connacht) IPA^(key): /ɟɾʲiːvˠ/, [ɟɾʲiːə̯vˠ]
• (Mayo, Ulster) IPA^(key): /ɟɾʲiːw/, [ɟɾʲĩu]

Noun

gníomh m (genitive singular gnímh or gníomha, nominative plural gníomhartha or gníomha or gníomhra)

1. doing, performing
2. action
3. act, deed
4. (theater) act
5. feat, exercise
6. (law) fact
7. (historical) A division of land equal to the twelfth part of a ploughland.

Declension

Declension of gníomh

First declension

Bare forms: Case Singular Plural Nominative gníomh gníomhartha Vocative a ghnímh a ghníomhartha Genitive gnímh gníomhartha Dative gníomh gníomhartha

Forms with the definite article: Case Singular Plural Nominative an gníomh na gníomhartha Genitive an ghnímh na ngníomhartha Dative leis an ngníomh don ghníomh leis na gníomhartha

Alternative declension

Declension of gníomh

Third declension

Bare forms: Case Singular Plural Nominative gníomh gníomha Vocative a ghníomh a ghníomha Genitive gníomha gníomh Dative gníomh gníomha

Forms with the definite article: Case Singular Plural Nominative an gníomh na gníomha Genitive an ghníomha na ngníomh Dative leis an ngníomh don ghníomh leis na gníomha

Derived terms

• ainghníomh
• dea-ghníomh
• gníomh caolaigh (“wattle construction”)
• gníomh creidimh (“act of faith”)
• gníomh Dé (“Act of God”)
• gníomh dóláis (“act of contrition”)
• gníomh gaisce (“feat of arms”)
• gníomh nirt (“feat of strength”)
• gníomh nuachair (“conjugal act”)
• gníomh uchta (“breastwork”)
• gníomhach
• gníomhaigh
• gníomhaire
• Gníomhartha na nAspal
• gníomhas
• grásta gnímh (“actual grace”)
• macghníomh
• peaca gnímh (“actual sin”)

 

Descendants

• → English: gneeve

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
gníomh	ghníomh	ngníomh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• “gníomh”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
• Dinneen, Patrick S. (1904) “gníoṁ”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 374
• Dinneen, Patrick S. (1927) “gníoṁ”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society
• “gníomh”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013-2024
• Ó Dónaill, Niall (1977) “gníomh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• de Bhaldraithe, Tomás (1959) “gníomh”, in English-Irish Dictionary, An Gúm