mąż

See also: maz, maź, maž, maż, máz, Maź, маз, мазь, маж, and мажь

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mǫ̑žь.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈmɔ̃ʃ/
• Rhymes: -ɔ̃ʃ
• Syllabification: mąż

Noun

mąż m pers

1. (rare) man (male human)

   Synonym: chłop

2. (rare) husband

   Synonym: chłop

Further reading

• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “mąż”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “mąż”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mǫ̑žь. First attested in the first half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɑ̃ʃ/
• IPA^(key): (15^th CE) /mɑ̃ʃ/

Noun

mąż m animacy unattested (related adjective męski or mężny or mężowy)

1. (attested in Lesser Poland) man (human; person; male person)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎^[2], Miechów, page dv 15:

     Oua gi piruey uidal Habraham pod obrazem tri møzy

     [Owa ji pirzwej widział Habraham pod obrazem trzy męży]

2. (attested in Sieradz-Łęczyca) husband
   • 1897 [1393], Teki Adolfa Pawińskiego‎^[3], volume IV, number 4543, Łęczyca Land:

     Sicut Streczka strauila s tim dzedzødzem, czso bilo po møszu ostalo

     [Sicut Streczka strawiła z tym dziecięciem, cso było po mężu ostało]

Derived terms

adjectives

• mężaty

 

nouns

• dziki mąż
• morski mąż
• męstwo
• mężobójca
• mężobójstwo
• mężostwo
• mężyca
• mężyk
• na piędzi mąż
• ście za mąż

 

verbs

• dać mężowi pf, oddawać mężowi impf
• dać za mąż pf, dajać za mąż impf
• iść za mąż pf, pójść za mąż impf
• pojąć męża pf

 

Related terms

adjectives

• mężczyznny
• mężczyński

 

adverbs

• męskie
• mężnie

 

nouns

• mężatka
• mężczyna
• mężność
• mężona

 

Descendants

• Masurian: mónz
• Polish: mąż
• Silesian: mōnż

References

• Boryś, Wiesław (2005) “mąż”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “mąż”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “mąż”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “mąż”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “mąż”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish mąż. Cognate with English man.

Pronunciation

• IPA^(key): /mɔw̃ʂ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɔw̃ʂ
• Syllabification: mąż

Noun

mąż m pers (diminutive mężulek or mężuś or mężunio, augmentative mężysko, related adjective mężowski or mężowy)

1. husband (married male partner)

   Synonyms: małżonek, stary, ślubny

2. (literary) man (highly regarded male)
3. (obsolete) man (male human)
4. (Middle Polish) male (male adult specimen of a species)

   Synonym: samiec

Declension

Declension of mąż

	singular	plural
nominative	mąż	mężowie/męże (deprecative)
genitive	męża	mężów
dative	mężowi	mężom
accusative	męża	mężów
instrumental	mężem	mężami
locative	mężu	mężach
vocative	mężu	mężowie

Derived terms

adverbs

• jak jeden mąż
• po mężu

 

nouns

• mąż opatrznościowy
• mąż stanu
• mąż zaufania

 

verbs

• nazywać się po mężu impf
• wydać za mąż pf, wydawać za mąż impf
• wyjść za mąż pf, wychodzić za mąż impf

 

Related terms

nouns

• mężczyzna

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), mąż is one of the most used words in Polish, appearing 2 times in scientific texts, 8 times in news, 2 times in essays, 41 times in fiction, and 50 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 103 times, making it the 605th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• mąż in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• mąż in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “mąż”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “MĄŻ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.02.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “mąż”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “mąż”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mąż”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 911