nadzieja
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *naděja. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Noun edit
nadzieja f
- hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 4, 10:
- Bo ty, gospodne, osobne w nadzegi (in spe) postawil ies me
- [Bo ty, Gospodnie, osobnie w nadzieji (in spe) postawił jeś mie]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 38:
- Chczemy, abi na dzedzinye, o ktorą szą skarga dzye alybo rvszona bicz w nadzegi gest (pro qua quaestio agitatur vel ventilari speratur), przes slvzebnyka... rok poszwanya... yawnye byl wszyawyon
- [Chcemy, aby na dziedzinie, o ktorą się skarga dzieje alibo ruszona być w nadzieji jest (pro qua quaestio agitatur vel ventilari speratur), przez służebnika... rok pozwania... jawnie był wzjawion]
- hope (person or thing that is a source of hope)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][3], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page I Prol 9:
- Iaco helm zaszczicza, nadzeia (spes) zbawena iest
- [Jako hełm zaszczyca, nadzieja (spes) zbawienia jest]
- unknown right or obligation
- 1888 [1394], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[4], page 70:
- Iakom do was posla ne slal ani w nadzeyø oracz kazal
- [Jakom do was posła nie słał ani w nadzieję orać kazał]
- The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
Derived terms edit
adverbs
verbs
- mieć nadzieję impf
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “nadzieja”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “nadzieja”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “nadzieja”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “nadzieja”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish nadzieja.
Pronunciation edit
- IPA(key): /naˈd͡ʑɛ.ja/
- (Middle Polish) IPA(key): /naˈd͡ʑɛ.ja/
Audio (file) - Rhymes: -ɛja
- Syllabification: na‧dzie‧ja
- Homophone: Nadzieja
Noun edit
nadzieja f
- hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen) [+ na (accusative) = for what]
- Ciągle jest nadzieja na zwycięstwo. ― There is still hope for victory.
- hope (person or thing that is a source of hope)
- hope (actual thing wished for)
- (Middle Polish, Christianity) hope (virtuous desire for future good)
- (Middle Polish) opinion; judgement
Declension edit
Declension of nadzieja
Derived terms edit
adjective
adverbs
nouns
prepositions
proverbs
verbs
- mieć nadzieję impf
- rokować nadzieje impf
- zrobić nadzieję pf, robić nadzieję impf
- związać nadzieje pf, wiązać nadzieje impf
Related terms edit
adjectives
adverbs
nouns
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nadzieja is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 5 times in news, 21 times in essays, 15 times in fiction, and 16 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 63 times, making it the 1040th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- nadzieja in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- nadzieja in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nadzieja”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Małgorzata B. Majewska (09.12.2011) “NADZIEJA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nadzieja”, in Słownik języka polskiego[6]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “nadzieja”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[7]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nadzieja”, in Słownik języka polskiego[8] (in Polish), volume 3, Warsaw, page 61
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “nadzieja”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish nadzieja.
Pronunciation edit
Noun edit
nadzieja f
- hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen)
Declension edit
Declension of nadzieja
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | nadzieja | nadzieje |
genitive | nadzieje | nadziejōw |
dative | nadzieji | nadziejōm |
accusative | nadziejã | nadzieje |
instrumental | nadziejōm | nadziejami/nadziejōma |
locative | nadzieji | nadziejach |
vocative | nadziejo | nadzieje |
Derived terms edit
verbs
- mieć nadziejã impf
Further reading edit
- nadzieja in silling.org
- Bogdan Kallus (2020) “nadzieja”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 90
- Henryk Jaroszewicz (2022) “nadzieja”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 99
- Aleksandra Wencel (2023) “nadźeja”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski[9], page 429