niedźwiedź

See also: Niedźwiedź

Old Polish

Alternative forms

• miedźwiedź

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *medvědь, with a sound change of mj changing to ń as a result of labial dissimilation, (compare Old Czech nedvěd and Old Slovak nedveď) or is a dialectalism (compare Old Polish miasto > Masovian Polish niasto) or hypercorrection (compare Silesian Miymcy), and possibly via association with nie-. First attested in the 13th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɲɛd͡ʑvjɛ(ː)t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɲɛd͡ʑvjɛt͡ɕ/, /ɲɛd͡ʑvjet͡ɕ/

Noun

niedźwiedź m animal (female equivalent miedźwiedzica, diminutive miedźwiadek)

1. bear (member of the family Ursidae)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 245:

     Czy ystny, boyącz szye zarlocznego svyrza, czvsz lwov albo nyedzvyedzov, y przyyąly Moyseschovy xyągy

     [Ci istni bojąc sie żarłocznego źwirza, czusz lwow albo niedźwiedziow, i przyjęli Mojżeszowy księgi]

2. scorpion (any of various arachnids of the order Scorpiones)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[2], page 275:

     Bądzyely proszycz yaya, azaly yemv poda nyedzvyedzya (scorpionem Luc 11, 12)?

     [Będzieli prosić jaja, azali jemu poda niedźwiedzia (scorpionem Luc 11, 12)?]

Derived terms

(adjectives):

• niedźwiadkowy
• niedźwiedzi

(noun):

• niedźwiedziny

Related terms

(noun):

• miód

(verbs):

• jeść impf

Descendants

• Polish: niedźwiedź
• Silesian: niedźwiydź
• → Old Ruthenian: недвѣдзь (nedvědzʹ)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “niedźwiedź”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

niedźwiedź

Alternative forms

• miedźwiedź (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish niedźwiedź.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈɲɛ.d͡ʑvjɛt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɲɛ.d͡ʑvjɛt͡ɕ/, /ˈɲɛ.d͡ʑvjet͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛd͡ʑvjɛt͡ɕ
• Syllabification: nie‧dźwiedź
• Homophone: Niedźwiedź

Noun

niedźwiedź m animal (female equivalent niedźwiedzica, diminutive niedźwiadek)

1. bear (member of the family Ursidae)

   Synonym: miś

Declension

Declension of niedźwiedź

	singular	plural
nominative	niedźwiedź	niedźwiedzie
genitive	niedźwiedzia	niedźwiedzi
dative	niedźwiedziowi	niedźwiedziom
accusative	niedźwiedzia	niedźwiedzie
instrumental	niedźwiedziem	niedźwiedziami
locative	niedźwiedziu	niedźwiedziach
vocative	niedźwiedziu	niedźwiedzie

Derived terms

(adjective):

• niedźwiedzi

(adverb):

• na białe niedźwiedzie

(nouns):

• niedźwiedzia przysługa
• niedźwiedź polarny

Noun

niedźwiedź m pers

1. (by extension) oaf (oafish person)
2. (finance) bear (investor who sells in anticipation of falling prices)

Declension

Declension of niedźwiedź

	singular	plural
nominative	niedźwiedź	niedźwiedzie
genitive	niedźwiedzia	niedźwiedzi
dative	niedźwiedziowi	niedźwiedziom
accusative	niedźwiedzia	niedźwiedzi
instrumental	niedźwiedziem	niedźwiedziami
locative	niedźwiedziu	niedźwiedziach
vocative	niedźwiedziu	niedźwiedzie

Further reading

• niedźwiedź in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• niedźwiedź in Polish dictionaries at PWN