widzenie

Old Polish

Alternative forms

• widzienie

Etymology

From widzieć +‎ -enie. First attested in the.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vid͡zɛɲɛː/
• IPA^(key): (15^th CE) /vid͡zɛɲe/

Noun

widzenie n

1. (attested in Masovia) sight (ability to see)
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 307:

     Poslal myą... kazacz gyathym odpusczenye a szlyepym vydzenye (caecis visum Luc 4, 18)

     [Posłał mię... kazać jętym odpuszczenie a ślepym widzenie (caecis visum Luc 4, 18)]

2. (attested in Masovia) verbal noun of widzieć (“to see”)
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 34:

     Gdisz Pyotr othpowyedzal, ysz thakich swyathkow s wydzenya (tales testes de visu), tho gest czo by wydzely, nykake by myecz nye mogl

     [Gdyż Piotr otpowiedział, iż takich świadkow s widzenia (tales testes de visu), to jest cso by widzieli, nikakie by mieć nie mogł]

3. verbal noun of widzieć (“to look at”)
   • 1461–1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 249r:

     Nocet enim regulus (sc. serpentum) morsu, visu, vidzenim, et alitu, et ipsi (sc. reguli Philistiim) morsu, gl. id est tactu, lacerant per seuiciam targaya vcruczens[twem]

     [Nocet enim regulus (sc. serpentum) morsu, visu, widzenim, et alitu, et ipsi (sc. reguli Philistiim) morsu, gl. id est tactu, lacerant per seuiciam targają ukrucieńs[twem]]

4. (attested in Lesser Poland) sight, vision (that which is seen)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[1], Krakow, page 2b:

     Czeszarsz... gestcy on bil f Rzyme mathky bosze obrasz naprzecif slunczu vydzal, a s tegocz to vydzena gestcy on bil barszo veszol

     [Cesarz... jestci on był w Rzymie Matki Boże obraz naprzeciw słuńcu widział a z tegoć to widzenia jestci on był barzo wiesioł]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 32, 32:

     Gyne rzeczi o krolyv Ezechiaszu... popysani sø w wydzenyu (in visione) Yzayasza proroka

     [Jine rzeczy o krolu Ezechyjaszu... popisany są w widzeniu (in visione) Izaijasza proroka]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 22, 2:

     Weszmy syna swego..., gydzisz do zemye wydzenya (in terram visionis) a tamo gy obyetuy za obyetø na gedney gorze

     [Weźmi syna swego..., jidziż do ziemie widzenia (in terram visionis) a tamo ji obietuj za obietę na jednej gorze]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 20, 3:

     Przyszedl bog w wydzenyu (per somnium nocte) [do] Abimelech krola

     [Przyszedł Bog w widzeniu (per somnium nocte) [do] Abimelech krolu]

5. (attested in Greater Poland) agreement
   • 1974 [1422], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie‎^[5], volume IV, number 830, Kalisz:

     Yaco chleboyethcza panye Phyebronye ne pocradl ymyenya Crzczonowa... any sz yey kasnya, any sz yey wydzenym

     [Jako chlebojedźca panie Fiebronije nie pokradł imienia Krzczonowa... ani s jej kaźnią, ani s jej widzenim]

6. court on-site inspection (eye inspection usually performed by a court usher)
   • 1856-1870 [1399], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[6], volume VIII, number 8801:

     Jaco Boguchna prziorala Micolayowa rola, o yansz bylo vidzenye

     [Jako Boguchna przyorała Mikołajowę rolę, o jąż było widzenie]

Derived terms

adjectives

• k widzeniu

 

prepositions

• przed widzenim

 

Descendants

• Polish: widzenie
• Silesian: widzynie

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “widzenie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• widzienie (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish widzenie. By surface analysis, widzieć +‎ -enie. Compare Kashubian widzenié.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /viˈd͡zɛ.ɲɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /viˈd͡zɛ.ɲe/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲɛ
• Syllabification: wi‧dze‧nie

Noun

widzenie n (related adjective widzeniowy)

1. (uncountable) verbal noun of widzieć
2. (countable) sight (ability to see)

   Synonym: wzrok

3. (countable) vision (that which is seen i.e. in a dream or hallucination)

   Near-synonym: halucynacja

4. (countable) visit (act of visiting someone)

   Near-synonym: odwiedziny

5. (obsolete, countable) sight, view (that which is seen)

   Synonym: widok

6. (obsolete, countable) fancy (act of having a preference for someone)

Declension

Declension of widzenie

	singular	plural
nominative	widzenie	widzenia
genitive	widzenia	widzeń
dative	widzeniu	widzeniom
accusative	widzenie	widzenia
instrumental	widzeniem	widzeniami
locative	widzeniu	widzeniach
vocative	widzenie	widzenia

Derived terms

adverbs

• na do widzenia

 

interjections

• do widzenia

 

nouns

• pole widzenia
• punkt widzenia

 

prepositions

• z punktu widzenia

 

verbs

• znać się z widzenia impf
• znać z widzenia impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), widzenie is one of the most used words in Polish, appearing 33 times in scientific texts, 3 times in news, 23 times in essays, 13 times in fiction, and 20 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 92 times, making it the 689th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• widzenie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• widzenie in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “widzenie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “widzenie sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (24.03.2022) “WIDZENIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Paweł Kupiszewski (24.03.2022) “WIDZENIE%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “widzenie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “widzenie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “widzenie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 553
• widzenie in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego