Wiktionary

podać

Old Polish edit

Etymology edit

Inherited from Proto-Slavic *podàti. By surface analysis, po- +‎ dać. First attested in the 14th century.

Pronunciation edit

  • IPA(key): (10th–15th CE) /pɔdat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /pɔdat͡ɕ/

Verb edit

podać pf (imperfective podajać or podawać)

  1. to give (to transfer one's possession or holding of (something) to (someone))
    Synonym: dać
    • 1885 [1421], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎[2], volume VIII, page 16:
      O to, o czosz ti na mø zalowal, to twoy oczecz trzimal s Staskem s Woyslawowiczem, a Sstassek me ne podal
      [O to, o coś ty na mię żałował, to twoj ociec trzymał z Staszkiem z Wojsławowicem, a Staszek mie nie podał]
    • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎[3], line 123:
      Podal yemv ryby sz morza, chczacz go szbavycz wszego gorza
      [Podał jemu ryby z morza, chcąc go zbawić wszego gorza]
    • 1454, Legenda o św. Aleksym‎[4], line 179:
      Podal mv szapharza szwego, then mv czynyl wyele szlego
      [Podał mu szafarza swego, ten mu czynił wiele złego]
    • 1887 [Fifteenth century], Lucjan Malinowski, editor, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎[5], page 79b:
      Mathka z Anny szwyathey obral szobye, w przyczynye ych nam nadzyeya podal
      [Matkę z Anny świętej obrał sobie, w przyczynie ich nam nadzieję podał]
    • 1856-1870 [1457], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume IX, number 547:
      Sub eodem iudicio veniens nobilis virgo domina Anna similiter podala, gl. comisit, opyeka domino *Dobeek
      [Sub eodem iudicio veniens nobilis virgo domina Anna similiter podała, gl. comisit, opiekę domino Dobek]
  2. to hand, to pass (to give, pass or transmit with the hand, literally or figuratively)
    • 1930 [Fifteenth century], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[6], 5, 2:
      Podalyszczye myecz (praebuistis ei gladium), abi nas zabyl
      [Podaliście [jemu] miecz (praebuistis ei gladium), aby nas zabił]
    • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎[7], page 28r:
      Affer, poday, manum tuam et mitte in latus meum (Jo 20, 27)
      [Affer, podaj, manum tuam et mitte in latus meum (Jo 20, 27)]
  3. to show; to display; to present
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[8], page 686:
      Vtore prze to, ktore myly Cristus myeny, yze smyernye odpovyedzyal temv, yen y vderzyl a nye podal yemv drugey czelyvsczy
      [Wtore prze to, ktore miły Krystus mieni, iże śmiernie odpowiedział temu, jen ji uderzył, a nie podał jemu drugiej czeluści]
  4. to give away
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[9], page 780:
      By moye krolewsthwo bylo s tego svyatha, slugy moye... odyąlyby myą, yzbych nye podan Zydom (ut non traderer Iudaeis Jo 18, 36)
      [By moje krolewstwo było z tego świata, sługi moje... odjęliby mię, iżbych nie podan Żydom (ut non traderer Iudaeis Jo 18, 36)]
    • 1967 [1415], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 529:
      Jacom prze tho wszadzila thego czloweka w twerdzø, ysz rankom ne mal, a prawo my go bilo podalo
      [Jakom prze to wsadziła tego człowieka w twierdzę, iż ręko[j]m nie miał, a prawo mi go było podało]
  5. to subjugate
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[10], page 189:
      Gest prav[d]a zmyara podacz szye vyaczschemv, przed bogyem odplata podacz szye mnyeyschemv
      [Jest praw[d]a śmiara podać sie więcszemu przed Bogiem, odpłata podać sie mniejszemu]
    • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 5:
      Myastho Kazymyrz myedzi rzeką Wyslą themv tho interdicthovi nye ma bycz podano (non debet subiacere)
      [Miasto Kazimirz miedzy rzeką Wisłą temu to interdyktowi nie ma być podano (non debet subiacere)]
  6. to condemn to [+ ku (dative)]/[+ na (accusative)]/[+ w (accusative) = to what]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[11], page 814:
      A mylego Iesucrista byczovacz podano (Mat 27, 26)
      [A miłego Jesukrysta biczować podano (Mat 27, 26)]
    • 1930 [Fifteenth century], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[12], 32, 11:
      Zaly Ezechias sklamal was, abi was podal smyercy w glodze a w pragnyenyv (ut tradat morti in fame et siti)
      [Zali Ezechyjasz skłamał was, aby was podał śmierci w głodzie a w pragnieniu (ut tradat morti in fame et siti)]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[13], page 758:
      Kyedy yuz vzral Iudasch, yze myly Cristus podan kv smyerczy
      [Kiedy już uźrał Judasz, iże miły Krystus podan ku śmierci]
    • 1853 [1408], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 43:
      Ach, myloscz, czosz my vczinyla, eszesz me tak oslepila, eszesm sche ye na myloscz podal
      [Ach, miłość, coś mi uczyniła, eżeś mie tak oślepiła, eżeśm sie je na miłość podał]
    • 1930 [Fifteenth century], “Judith”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[14], 8, 19:
      Prze ktori to grzech podany søø... w poganbyenye (dati sunt... in confusionem) swim nyeprzyiacyelyom
      [Prze ktory to grzech podani są... w pogańbienie (dati sunt... in confusionem) swym nieprzyjacielom]
    • 1911 [End of the 15th century], Ludwik Bernacki, editor, Karta z "Rozmyślania o życiu Pana Jezusa", page 473:
      Owa my sza *przyweydly tego czlowyeka prawego..., acz gy podam w gych wolą, ... przeczyw obyczayu rzymskemu... vczynyę
      [Owa mi są przywiedli tego człowieka prawego..., acz ji podam w jich wolą, ... przeciw obyczaju rzymskiemu... uczynię]
  7. to inform, to let know, to make known; to declare, to say
    • 1959 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 411:
      Iacoszm przi tem bili, kdzesz podal Maczeyewi et yego bratu Micolayewi Micolay Dambrowsky, kdzebi yala szwimi conmi y przislgla
      [Jakosm[y] przy tem byli, kdzież podał Maciejewi et jego bratu Mikołajewi Mikołaj Dąbrowski gdzieby jała [z] swymi końmi i przysięgła]
  8. (reflexive with się) to commit oneself, to obligate oneself
    • 1967 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 59:
      Iakom przi tim bil isze Przibislaf podal scodi placzicz Szidom sa Falkana
      [Jakom przy tym był, iż [si]e Przybysław podał szkody płacić Żydom za Falkana]

Derived terms edit

adjectives
nouns

Related terms edit

nouns
verbs

Descendants edit

  • Masurian: podacz
  • Polish: podać
  • Silesian: podać

References edit

Polish edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish podać. By surface analysis, po- +‎ dać.

Pronunciation edit

  • IPA(key): /ˈpɔ.dat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈpɔ.dat͡ɕ/
  • Audio 1, podać(file)
  • Audio 2, podać się(file)
  • Rhymes: -ɔdat͡ɕ
  • Syllabification: po‧dać

Verb edit

podać pf (imperfective podawać)

  1. (ditransitive) to hand, to pass (to give, pass or transmit with the hand) [+dative = to whom]
    Synonym: dać
  2. (ditransitive) to pass along (to give information) [+dative = to whom]
  3. (transitive, engineering) to deliver (to give a particular substance to something through mechanical means)
  4. (ditransitive) to give, to administer (to put some substance, i.e. medicine, into someone's body) [+dative = to whom]
  5. (ditransitive) to serve; to pass (to wait upon at a table; to set food and drink in front of, to help to food, meals etc.) [+dative = to whom]
    Synonym: zaserwować
  6. (ditransitive, basketball, field hockey or ice hockey, soccer) to pass (to send a ball or puck to someone) [+instrumental = with what], [+dative]/[+ do (genitive) = to whom]
    Synonyms: odegrać, strzelić, zagrać
  7. (transitive, tennis) to serve (to lead off with the first delivery over the net)
  8. (transitive) to send (to report a specific institution related to the justice system to deal with a given person or case) [+ do (genitive) = to what], [+ na (accusative) = for what]
  9. (transitive, obsolete) to put up (to nominate someone's candidacy for something)
    Synonym: wysunąć kandydaturę
  10. (transitive, obsolete) to subjugate
    Synonyms: poddać, podporządkować
  11. (transitive, obsolete) to expose to
    Synonyms: narazić, wystawić
  12. (transitive, obsolete) to commission
    Synonym: zalecić
  13. (transitive, obsolete) to bring up; to mention, to propose
  14. (transitive, obsolete) to dictate (to speak while someone records)
    Synonym: podyktować
  15. (transitive, obsolete) to take away (to change the course of; to cause to be in a far off place)
  16. (transitive, obsolete) to bring, to give rise to (to cause to be)
    Synonyms: przynieść, zrodzić
  17. (transitive, Middle Polish) to entrust someone to someone else
    Synonym: powierzyć
  18. (transitive, Middle Polish) to show, to reveal
    Synonyms: okazać, ujawnić
  19. (transitive, Middle Polish) to give birth
    Synonym: urodzić
  20. (transitive, Middle Polish) to place (to cause something to be located somewhere)
  21. (reflexive with się) to pretend, to act (to present oneself as someone one is not) [+ za (accusative) = to be whom]
  22. (reflexive with się, literary, archaic) to lean forward
    Synonym: wychylić się
  23. (reflexive with się, obsolete) to announce oneself
    Synonym: ogłosić się
  24. (reflexive with się, obsolete) to be subjugated
    Synonyms: poddać się, podporządkować się
  25. (reflexive with się, obsolete) to expose oneself to
    Synonyms: narazić się, wystawić się
  26. (reflexive with się, obsolete) to trust something to someone
    Synonym: zawierzyć
  27. (reflexive with się, obsolete) to come someone's way
    Synonym: nadarzyć się
  28. (reflexive with się, obsolete) to unfold before someone's eyes
  29. (reflexive with się, obsolete) to say one's name and surname as someone else reads from a list
  30. (reflexive with się, obsolete) to request a demission
  31. (reflexive with się, Middle Polish) to dedicate oneself to; to give oneself to
  32. (reflexive with się, Middle Polish) to leave a road or path
  33. (reflexive with się, Middle Polish) to head (to go in a particular direction)
    Synonym: udać się
  34. (reflexive with się, Middle Polish) to accept or impose some conditions
  35. (reflexive with się, Middle Polish) to take an action
    Synonym: podjąć
  36. (reflexive with się, Middle Polish) to turn out
    Synonym: okazać się
  37. (reflexive with się, Middle Polish) to be passed along (to be told as information)
  38. (reflexive with się, Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.

Conjugation edit

Conjugation of podać pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive podać
future tense 1st podam podamy
2nd podasz podacie
3rd poda podadzą
impersonal poda się
past tense 1st podałem,
-(e)m podał 		podałam,
-(e)m podała 		podałom,
-(e)m podało 		podaliśmy,
-(e)śmy podali 		podałyśmy,
-(e)śmy podały
2nd podałeś,
-(e)ś podał 		podałaś,
-(e)ś podała 		podałoś,
-(e)ś podało 		podaliście,
-(e)ście podali 		podałyście,
-(e)ście podały
3rd podał podała podało podali podały
impersonal podano
conditional 1st podałbym,
bym podał 		podałabym,
bym podała 		podałobym,
bym podało 		podalibyśmy,
byśmy podali 		podałybyśmy,
byśmy podały
2nd podałbyś,
byś podał 		podałabyś,
byś podała 		podałobyś,
byś podało 		podalibyście,
byście podali 		podałybyście,
byście podały
3rd podałby,
by podał 		podałaby,
by podała 		podałoby,
by podało 		podaliby,
by podali 		podałyby,
by podały
impersonal podano by
imperative 1st niech podam podajmy
2nd podaj podajcie
3rd niech poda niech podadzą
passive adjectival participle podany podana podane podani podane
anterior adverbial participle podawszy
verbal noun podanie

Derived terms edit

    nouns
    verbs

    Trivia edit

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), podać is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 35 times in news, 9 times in essays, 14 times in fiction, and 17 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 82 times, making it the 784th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    References edit

    1. ^ Ida Kurcz (1990) “podać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 381

    Further reading edit

    • podać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • podać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • podać in Polish dictionaries at PWN
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Paweł Kupiszewski (26.11.2019) “PODAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
    • “PODAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.10.2023
    • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “podać”, in Słownik języka polskiego‎[15]
    • Aleksander Zdanowicz (1861) “podać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[16]
    • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “podać”, in Słownik języka polskiego‎[17] (in Polish), volume 4, Warsaw, page 332
    • podać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

    Silesian edit

    Etymology edit

    Inherited from Old Polish podać. By surface analysis, po- +‎ dać.

    Pronunciation edit

    Verb edit

    podać pf (imperfective podŏwać)

    1. (transitive) to pass, to hand
    2. (reflexive with sie) to liken oneself, to become like [+ na (accusative) = like whom/what]

    Conjugation edit

    This verb needs an inflection-table template.

    Derived terms edit

    adjectives
    nouns

    Related terms edit

    adjectives

    Further reading edit

    • podac-sie in dykcjonorz.eu
    • podać in silling.org
    • Bogdan Kallus (2020) “podać sie na kogoś”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 361
    Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=podać&oldid=78286186"