հատ
Armenian edit
Etymology edit
Inherited from Old Armenian հատ (hat).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hɑt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hɑd]
Noun edit
հատ • (hat)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հատ (hat) | հատեր (hater) | ||
| dative | հատի (hati) | հատերի (hateri) | ||
| ablative | հատից (haticʻ) | հատերից (hatericʻ) | ||
| instrumental | հատով (hatov) | հատերով (haterov) | ||
| locative | հատում (hatum) | հատերում (haterum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հատը/հատն (hatə/hatn) | հատերը/հատերն (haterə/hatern) | ||
| dative | հատին (hatin) | հատերին (haterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հատս (hats) | հատերս (haters) | ||
| dative | հատիս (hatis) | հատերիս (hateris) | ||
| ablative | հատիցս (haticʻs) | հատերիցս (hatericʻs) | ||
| instrumental | հատովս (hatovs) | հատերովս (haterovs) | ||
| locative | հատումս (hatums) | հատերումս (haterums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հատդ (hatd) | հատերդ (haterd) | ||
| dative | հատիդ (hatid) | հատերիդ (haterid) | ||
| ablative | հատիցդ (haticʻd) | հատերիցդ (hatericʻd) | ||
| instrumental | հատովդ (hatovd) | հատերովդ (haterovd) | ||
| locative | հատումդ (hatumd) | հատերումդ (haterumd) | ||
Derived terms edit
Related terms edit
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin is uncertain. Perhaps from Proto-Indo-European *h₂edos- (“sort of cereal, grain”) and cognate with Latin ador (“coarse grain, spelt”), Gothic 𐌰𐍄𐌹𐍃𐌺 (atisk, “cornfield”). The original meaning then is ‘grain’, from which the meaning ‘cut, section, piece, fragment’ developed secondarily. Related to հօտ (hōt) and յօտ (yōt). Compare also Hittite [script needed] (ḫattāi-, “to cut”).
Noun edit
հատ • (hat)
- grain, seed
- cut, section; fraction, fragment, morsel, piece
- հատս առնել ճանապարհաց ― hats aṙnel čanaparhacʻ ― to rob, to take to the highway
- edge, end
- (post-Classical) one, one only
Declension edit
o-type
i-type
Derived terms edit
- ազգահատութիւն (azgahatutʻiwn)
- ականահատ (akanahat)
- ակնհատութիւն (aknhatutʻiwn)
- ակօսահատ (akōsahat)
- ամենահատ (amenahat)
- անարգահատելի (anargahateli)
- անդամահատ (andamahat)
- անընդհատ (anəndhat)
- անընդհատաբար (anəndhatabar)
- անկիւնահատ (ankiwnahat)
- անհատ (anhat)
- անհատաբար (anhatabar)
- անհատական (anhatakan)
- անհատահոս (anhatahos)
- անհատանամ (anhatanam)
- անհատանելի (anhataneli)
- անհատապէս (anhatapēs)
- անհատեմ (anhatem)
- անհատուածելի (anhatuaceli)
- անհատութիւն (anhatutʻiwn)
- անհատուցումն (anhatucʻumn)
- աննհատաբար (annhatabar)
- անվարձահատ (anvarjahat)
- ասպարահատ (asparahat)
- -ատ (-at)
- ատոքահատ (atokʻahat)
- արգահատանք (argahatankʻ)
- արգահատեմ (argahatem)
- արգահատութիւն (argahatutʻiwn)
- արմատահատ (armatahat)
- արջառահատ (arǰaṙahat)
- բազմահատ (bazmahat)
- բազմահատեայ (bazmahateay)
- բազմահատուած (bazmahatuac)
- բաշահատ (bašahat)
- բարեհատոյց (barehatoycʻ)
- գանձահատ (ganjahat)
- գարեհատ (garehat)
- գարեհատաձեւ (garehatajew)
- գարէհատ (garēhat)
- գերեզմանահատ (gerezmanahat)
- գինեհատ (ginehat)
- գինեհատութիւն (ginehatutʻiwn)
- գլխահատեմ (glxahatem)
- գլխահատիմ (glxahatim)
- գլխահատութիւն (glxahatutʻiwn)
- դահեկանահատ (dahekanahat)
- դեղահատ (dełahat)
- դեղահատու (dełahatu)
- դերահատուցական (derahatucʻakan)
- դերհատուցական (derhatucʻakan)
- երախտահատոյց (eraxtahatoycʻ)
- երակահատ (erakahat)
- երակահատութիւն (erakahatutʻiwn)
- երակհատ (erakhat)
- երկաթահատ (erkatʻahat)
- զատանեմ (zatanem)
- զօրահատոյց (zōrahatoycʻ)
- ընդհատ (əndhat)
- ընդհատութիւն (əndhatutʻiwn)
- ընդհատումն (əndhatumn)
- թաթահատ (tʻatʻahat)
- թանահատ (tʻanahat)
- լեզուահատ (lezuahat)
- լեզուահատեմ (lezuahatem)
- լերդահատոր (lerdahator)
- խրամահատ (xramahat)
- խրամահատութիւն (xramahatutʻiwn)
- ծարաւահատ (carawahat)
- կանխահատուցեալ (kanxahatucʻeal)
- կապարահատք (kaparahatkʻ)
- կարակնահատ (karaknahat)
- կարմրահատ (karmrahat)
- կիսահատ (kisahat)
- կորեկահատ (korekahat)
- կտաւահատ (ktawahat)
- համարահատ (hamarahat)
- հատած (hatac)
- հատածաձեւ (hatacajew)
- հատական (hatakan)
- հատակարկատ (hatakarkat)
- հատակոտոր (hatakotor)
- հատակոտորեմ (hatakotorem)
- հատակտուր (hataktur)
- հատահարց (hataharcʻ)
- հատահարցութիւն (hataharcʻutʻiwn)
- հատահմայութիւն (hatahmayutʻiwn)
- հատանամ (hatanam)
- հատանեմ (hatanem)
- հատանիմ (hatanim)
- հատանողական (hatanołakan)
- հատանումն (hatanumn)
- հատաջուր (hataǰur)
- հատավաճառ (hatavačaṙ)
- հատաքաղ (hatakʻał)
- հատեալ (hateal)
- հատընկէց (hatənkēcʻ)
- հատընտիր (hatəntir)
- հատիկ (hatik)
- հատիճ (hatič)
- հատիչ (hatičʻ)
- հատկլիմ (hatklim)
- հատկոտոր (hatkotor)
- հատկտաւ (hatktaw)
- հատկտուր (hatktur)
- հատողական (hatołakan)
- հատոր (hator)
- հատու (hatu)
- հատուած (hatuac)
- հատուածաձեւ (hatuacajew)
- հատուածիմ (hatuacim)
- հատուածոյ (hatuacoy)
- հատուածութիւն (hatuacutʻiwn)
- հատուկճիր (hatukčir)
- հատուկտիր (hatuktir)
- հատումն (hatumn)
- հատուցանեմ (hatucʻanem)
- հատուցանող (hatucʻanoł)
- հատուցիչ (hatucʻičʻ)
- հատուցումն (hatucʻumn)
- հարկահատոյց (harkahatoycʻ)
- հացահատ (hacʻahat)
- հրահատ (hrahat)
- հրամանահատութիւն (hramanahatutʻiwn)
- մատնահատ (matnahat)
- մատնահատութիւն (matnahatutʻiwn)
- մարգարտահատ (margartahat)
- միջահատ (miǰahat)
- մսահատ (msahat)
- մսահատիմ (msahatim)
- մսանահատութիւն (msanahatutʻiwn)
- յառաջահատեմ (yaṙaǰahatem)
- յառաջահատութիւն (yaṙaǰahatutʻiwn)
- յատանեմ (yatanem)
- յարգահատեմ (yargahatem)
- յոլովահատած (yolovahatac)
- յուսահատ (yusahat)
- յուսահատեմ (yusahatem)
- յուսահատիմ (yusahatim)
- յուսահատութիւն (yusahatutʻiwn)
- ներքեւահատ (nerkʻewahat)
- նհատ (nhat)
- նորահատ (norahat)
- շնորհահատոյց (šnorhahatoycʻ)
- շնորհահատուցու (šnorhahatucʻu)
- ոսկեհատ (oskehat)
- ոսկիահատ (oskiahat)
- չարահատոյց (čʻarahatoycʻ)
- պատուիրանահատութիւն (patuiranahatutʻiwn)
- պարահատումն (parahatumn)
- պարսպահատ (parspahat)
- պարտահատոյց (partahatoycʻ)
- պարտահատութիւն (partahatutʻiwn)
- պղնձահատ (płnjahat)
- պտղահատ (ptłahat)
- ռազմահատ (ṙazmahat)
- ստնահատոյց (stnahatoycʻ)
- սրահատեմ (srahatem)
- սրահատութիւն (srahatutʻiwn)
- վարձահատոյց (varjahatoycʻ)
- վարձահատու (varjahatu)
- վարձահատութիւն (varjahatutʻiwn)
- վարձահատուցիչ (varjahatucʻičʻ)
- վիմահատ (vimahat)
- տապարահատ (taparahat)
- տնահատեմ (tnahatem)
- ցորենահատ (cʻorenahat)
- փայտահատ (pʻaytahat)
- փոխահատոյց (pʻoxahatoycʻ)
- քաջահատ (kʻaǰahat)
- քարահատ (kʻarahat)
- քարհատ (kʻarhat)
- քէնահատոյց (kʻēnahatoycʻ)
- քինահատոյց (kʻinahatoycʻ)
- քնահատ (kʻnahat)
- քսակահատու (kʻsakahatu)
- օդահատեալ (ōdahateal)
Descendants edit
- Armenian: հատ (hat)
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 392