ճաքել

Armenian

Etymology

From ճաք (čakʻ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /t͡ʃɑˈkʰel/, [t͡ʃɑkʰél]
• (Western Armenian) IPA^(key): /d͡ʒɑˈkel/, [d͡ʒɑkʰél]

Verb

ճաքել • (čakʻel)

1. (intransitive) to crack, to split
   • ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 39:

     ճաքած․ ըսֆիզօ

     čakʻac; əsfizō

     ճաքած (čakʻac) = sfeso

2. (intransitive, slang) to crack up, to laugh

Declension

-el conjugation (Eastern Armenian)

infinitive		ճաքել (čakʻel)		imperfective converb		ճաքում (čakʻum)
passive		—		simultaneous converb		ճաքելիս (čakʻelis)
causative		ճաքեցնել, ճաքացնել*, ճաքցնել* (čakʻecʻnel, čakʻacʻnel*, čakʻcʻnel*)		perfective converb		ճաքել (čakʻel)
aorist stem		ճաք- (čakʻ-)		future converb I		ճաքելու (čakʻelu)
resultative participle		ճաքած (čakʻac)		future converb II		ճաքելիք (čakʻelikʻ)
subject participle		ճաքող (čakʻoġ)		connegative converb		ճաքի (čakʻi)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	ճաքում եմ (čakʻum em)	ճաքում ես (čakʻum es)	ճաքում է (čakʻum ē)	ճաքում ենք (čakʻum enkʻ)	ճաքում եք (čakʻum ekʻ)	ճաքում են (čakʻum en)
	past imperfective	ճաքում էի (čakʻum ēi)	ճաքում էիր (čakʻum ēir)	ճաքում էր (čakʻum ēr)	ճաքում էինք (čakʻum ēinkʻ)	ճաքում էիք (čakʻum ēikʻ)	ճաքում էին (čakʻum ēin)
	future	ճաքելու եմ (čakʻelu em)	ճաքելու ես (čakʻelu es)	ճաքելու է (čakʻelu ē)	ճաքելու ենք (čakʻelu enkʻ)	ճաքելու եք (čakʻelu ekʻ)	ճաքելու են (čakʻelu en)
	past future	ճաքելու էի (čakʻelu ēi)	ճաքելու էիր (čakʻelu ēir)	ճաքելու էր (čakʻelu ēr)	ճաքելու էինք (čakʻelu ēinkʻ)	ճաքելու էիք (čakʻelu ēikʻ)	ճաքելու էին (čakʻelu ēin)
	present perfect	ճաքել եմ (čakʻel em)	ճաքել ես (čakʻel es)	ճաքել է (čakʻel ē)	ճաքել ենք (čakʻel enkʻ)	ճաքել եք (čakʻel ekʻ)	ճաքել են (čakʻel en)
	pluperfect	ճաքել էի (čakʻel ēi)	ճաքել էիր (čakʻel ēir)	ճաքել էր (čakʻel ēr)	ճաքել էինք (čakʻel ēinkʻ)	ճաքել էիք (čakʻel ēikʻ)	ճաքել էին (čakʻel ēin)
	aorist (past perfective)	ճաքեցի, ճաքի* (čakʻecʻi, čakʻi*)	ճաքեցիր, ճաքիր* (čakʻecʻir, čakʻir*)	ճաքեց (čakʻecʻ)	ճաքեցինք, ճաքինք* (čakʻecʻinkʻ, čakʻinkʻ*)	ճաքեցիք, ճաքիք* (čakʻecʻikʻ, čakʻikʻ*)	ճաքեցին, ճաքին* (čakʻecʻin, čakʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	ճաքեմ (čakʻem)	ճաքես (čakʻes)	ճաքի (čakʻi)	ճաքենք (čakʻenkʻ)	ճաքեք (čakʻekʻ)	ճաքեն (čakʻen)
	past	ճաքեի (čakʻei)	ճաքեիր (čakʻeir)	ճաքեր (čakʻer)	ճաքեինք (čakʻeinkʻ)	ճաքեիք (čakʻeikʻ)	ճաքեին (čakʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	կճաքեմ (kčakʻem)	կճաքես (kčakʻes)	կճաքի (kčakʻi)	կճաքենք (kčakʻenkʻ)	կճաքեք (kčakʻekʻ)	կճաքեն (kčakʻen)
	past	կճաքեի (kčakʻei)	կճաքեիր (kčakʻeir)	կճաքեր (kčakʻer)	կճաքեինք (kčakʻeinkʻ)	կճաքեիք (kčakʻeikʻ)	կճաքեին (kčakʻein)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	ճաքի՛ր, ճաքի՛* (čakʻír, čakʻí*)	—	—	ճաքե՛ք, ճաքեցե՛ք** (čakʻékʻ, čakʻecʻékʻ**)	—
*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)

infinitive				չճաքել (čʻčakʻel)
resultative participle				չճաքած (čʻčakʻac)
subject participle				չճաքող (čʻčakʻoġ)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չեմ ճաքում (čʻem čakʻum)	չես ճաքում (čʻes čakʻum)	չի ճաքում (čʻi čakʻum)	չենք ճաքում (čʻenkʻ čakʻum)	չեք ճաքում (čʻekʻ čakʻum)	չեն ճաքում (čʻen čakʻum)
	past imperfective	չէի ճաքում (čʻēi čakʻum)	չէիր ճաքում (čʻēir čakʻum)	չէր ճաքում (čʻēr čakʻum)	չէինք ճաքում (čʻēinkʻ čakʻum)	չէիք ճաքում (čʻēikʻ čakʻum)	չէին ճաքում (čʻēin čakʻum)
	future	չեմ ճաքելու (čʻem čakʻelu)	չես ճաքելու (čʻes čakʻelu)	չի ճաքելու (čʻi čakʻelu)	չենք ճաքելու (čʻenkʻ čakʻelu)	չեք ճաքելու (čʻekʻ čakʻelu)	չեն ճաքելու (čʻen čakʻelu)
	past future	չէի ճաքելու (čʻēi čakʻelu)	չէիր ճաքելու (čʻēir čakʻelu)	չէր ճաքելու (čʻēr čakʻelu)	չէինք ճաքելու (čʻēinkʻ čakʻelu)	չէիք ճաքելու (čʻēikʻ čakʻelu)	չէին ճաքելու (čʻēin čakʻelu)
	present perfect	չեմ ճաքել (čʻem čakʻel)	չես ճաքել (čʻes čakʻel)	չի ճաքել (čʻi čakʻel)	չենք ճաքել (čʻenkʻ čakʻel)	չեք ճաքել (čʻekʻ čakʻel)	չեն ճաքել (čʻen čakʻel)
	pluperfect	չէի ճաքել (čʻēi čakʻel)	չէիր ճաքել (čʻēir čakʻel)	չէր ճաքել (čʻēr čakʻel)	չէինք ճաքել (čʻēinkʻ čakʻel)	չէիք ճաքել (čʻēikʻ čakʻel)	չէին ճաքել (čʻēin čakʻel)
	aorist (past perfective)	չճաքեցի, չճաքի* (čʻčakʻecʻi, čʻčakʻi*)	չճաքեցիր, չճաքիր* (čʻčakʻecʻir, čʻčakʻir*)	չճաքեց (čʻčakʻecʻ)	չճաքեցինք, չճաքինք* (čʻčakʻecʻinkʻ, čʻčakʻinkʻ*)	չճաքեցիք, չճաքիք* (čʻčakʻecʻikʻ, čʻčakʻikʻ*)	չճաքեցին, չճաքին* (čʻčakʻecʻin, čʻčakʻin*)
subjunctive		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	present	չճաքեմ (čʻčakʻem)	չճաքես (čʻčakʻes)	չճաքի (čʻčakʻi)	չճաքենք (čʻčakʻenkʻ)	չճաքեք (čʻčakʻekʻ)	չճաքեն (čʻčakʻen)
	past	չճաքեի (čʻčakʻei)	չճաքեիր (čʻčakʻeir)	չճաքեր (čʻčakʻer)	չճաքեինք (čʻčakʻeinkʻ)	չճաքեիք (čʻčakʻeikʻ)	չճաքեին (čʻčakʻein)
conditional		ես	դու	նա	մենք	դուք	նրանք
	future	չեմ ճաքի (čʻem čakʻi)	չես ճաքի (čʻes čakʻi)	չի ճաքի (čʻi čakʻi)	չենք ճաքի (čʻenkʻ čakʻi)	չեք ճաքի (čʻekʻ čakʻi)	չեն ճաքի (čʻen čakʻi)
	past	չէի ճաքի (čʻēi čakʻi)	չէիր ճաքի (čʻēir čakʻi)	չէր ճաքի (čʻēr čakʻi)	չէինք ճաքի (čʻēinkʻ čakʻi)	չէիք ճաքի (čʻēikʻ čakʻi)	չէին ճաքի (čʻēin čakʻi)
imperative		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
		—	մի՛ ճաքիր, մի՛ ճաքի* (mí čakʻir, mí čakʻi*)	—	—	մի՛ ճաքեք, մի՛ ճաքեցեք** (mí čakʻekʻ, mí čakʻecʻekʻ**)	—
*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular (singulare tantum)
nominative	ճաքել (čakʻel)
dative	ճաքելու (čakʻelu)
ablative	ճաքելուց (čakʻelucʻ)
instrumental	ճաքելով (čakʻelov)
locative	ճաքելում (čakʻelum)
	definite forms
nominative	ճաքելը/ճաքելն (čakʻelə/čakʻeln)
dative	ճաքելուն (čakʻelun)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ճաքելս (čakʻels)
dative	ճաքելուս (čakʻelus)
ablative	ճաքելուցս (čakʻelucʻs)
instrumental	ճաքելովս (čakʻelovs)
locative	ճաքելումս (čakʻelums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ճաքելդ (čakʻeld)
dative	ճաքելուդ (čakʻelud)
ablative	ճաքելուցդ (čakʻelucʻd)
instrumental	ճաքելովդ (čakʻelovd)
locative	ճաքելումդ (čakʻelumd)