ուռչել
Armenian edit
Alternative forms edit
- ուռել (uṙel)
Etymology edit
From Old Armenian ուռչիմ (uṙčʿim).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [urˈt͡ʃʰel]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [uɾˈt͡ʃʰel]
Verb edit
ուռչել • (uṙčʿel)
- (intransitive) to swell
Inflection edit
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ուռչել (uṙčʿel) | imperfective converb | ուռչում (uṙčʿum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | ուռչելիս (uṙčʿelis) | ||||
| causative | ուռչեցնել, ուռչացնել*, ուռչցնել* (uṙčʿecʿnel, uṙčʿacʿnel*, uṙčʿcʿnel*) | perfective converb | ուռչել (uṙčʿel) | ||||
| aorist stem | ուռչ- (uṙčʿ-) | future converb I | ուռչելու (uṙčʿelu) | ||||
| resultative participle | ուռչած (uṙčʿac) | future converb II | ուռչելիք (uṙčʿelikʿ) | ||||
| subject participle | ուռչող (uṙčʿoġ) | connegative converb | ուռչի (uṙčʿi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ուռչում եմ (uṙčʿum em) | ուռչում ես (uṙčʿum es) | ուռչում է (uṙčʿum ē) | ուռչում ենք (uṙčʿum enkʿ) | ուռչում եք (uṙčʿum ekʿ) | ուռչում են (uṙčʿum en) | |
| past imperfective | ուռչում էի (uṙčʿum ēi) | ուռչում էիր (uṙčʿum ēir) | ուռչում էր (uṙčʿum ēr) | ուռչում էինք (uṙčʿum ēinkʿ) | ուռչում էիք (uṙčʿum ēikʿ) | ուռչում էին (uṙčʿum ēin) | |
| future | ուռչելու եմ (uṙčʿelu em) | ուռչելու ես (uṙčʿelu es) | ուռչելու է (uṙčʿelu ē) | ուռչելու ենք (uṙčʿelu enkʿ) | ուռչելու եք (uṙčʿelu ekʿ) | ուռչելու են (uṙčʿelu en) | |
| past future | ուռչելու էի (uṙčʿelu ēi) | ուռչելու էիր (uṙčʿelu ēir) | ուռչելու էր (uṙčʿelu ēr) | ուռչելու էինք (uṙčʿelu ēinkʿ) | ուռչելու էիք (uṙčʿelu ēikʿ) | ուռչելու էին (uṙčʿelu ēin) | |
| present perfect | ուռչել եմ (uṙčʿel em) | ուռչել ես (uṙčʿel es) | ուռչել է (uṙčʿel ē) | ուռչել ենք (uṙčʿel enkʿ) | ուռչել եք (uṙčʿel ekʿ) | ուռչել են (uṙčʿel en) | |
| pluperfect | ուռչել էի (uṙčʿel ēi) | ուռչել էիր (uṙčʿel ēir) | ուռչել էր (uṙčʿel ēr) | ուռչել էինք (uṙčʿel ēinkʿ) | ուռչել էիք (uṙčʿel ēikʿ) | ուռչել էին (uṙčʿel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ուռչեցի, ուռչի* (uṙčʿecʿi, uṙčʿi*) | ուռչեցիր, ուռչիր* (uṙčʿecʿir, uṙčʿir*) | ուռչեց (uṙčʿecʿ) | ուռչեցինք, ուռչինք* (uṙčʿecʿinkʿ, uṙčʿinkʿ*) | ուռչեցիք, ուռչիք* (uṙčʿecʿikʿ, uṙčʿikʿ*) | ուռչեցին, ուռչին* (uṙčʿecʿin, uṙčʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ուռչեմ (uṙčʿem) | ուռչես (uṙčʿes) | ուռչի (uṙčʿi) | ուռչենք (uṙčʿenkʿ) | ուռչեք (uṙčʿekʿ) | ուռչեն (uṙčʿen) | |
| past | ուռչեի (uṙčʿei) | ուռչեիր (uṙčʿeir) | ուռչեր (uṙčʿer) | ուռչեինք (uṙčʿeinkʿ) | ուռչեիք (uṙčʿeikʿ) | ուռչեին (uṙčʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կուռչեմ (kuṙčʿem) | կուռչես (kuṙčʿes) | կուռչի (kuṙčʿi) | կուռչենք (kuṙčʿenkʿ) | կուռչեք (kuṙčʿekʿ) | կուռչեն (kuṙčʿen) | |
| past | կուռչեի (kuṙčʿei) | կուռչեիր (kuṙčʿeir) | կուռչեր (kuṙčʿer) | կուռչեինք (kuṙčʿeinkʿ) | կուռչեիք (kuṙčʿeikʿ) | կուռչեին (kuṙčʿein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ուռչի՛ր, ուռչի՛* (uṙčʿír, uṙčʿí*) | — | — | ուռչե՛ք, ուռչեցե՛ք** (uṙčʿékʿ, uṙčʿecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չուռչել (čʿuṙčʿel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չուռչած (čʿuṙčʿac) | ||||||
| subject participle | չուռչող (čʿuṙčʿoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ուռչում (čʿem uṙčʿum) | չես ուռչում (čʿes uṙčʿum) | չի ուռչում (čʿi uṙčʿum) | չենք ուռչում (čʿenkʿ uṙčʿum) | չեք ուռչում (čʿekʿ uṙčʿum) | չեն ուռչում (čʿen uṙčʿum) | |
| past imperfective | չէի ուռչում (čʿēi uṙčʿum) | չէիր ուռչում (čʿēir uṙčʿum) | չէր ուռչում (čʿēr uṙčʿum) | չէինք ուռչում (čʿēinkʿ uṙčʿum) | չէիք ուռչում (čʿēikʿ uṙčʿum) | չէին ուռչում (čʿēin uṙčʿum) | |
| future | չեմ ուռչելու (čʿem uṙčʿelu) | չես ուռչելու (čʿes uṙčʿelu) | չի ուռչելու (čʿi uṙčʿelu) | չենք ուռչելու (čʿenkʿ uṙčʿelu) | չեք ուռչելու (čʿekʿ uṙčʿelu) | չեն ուռչելու (čʿen uṙčʿelu) | |
| past future | չէի ուռչելու (čʿēi uṙčʿelu) | չէիր ուռչելու (čʿēir uṙčʿelu) | չէր ուռչելու (čʿēr uṙčʿelu) | չէինք ուռչելու (čʿēinkʿ uṙčʿelu) | չէիք ուռչելու (čʿēikʿ uṙčʿelu) | չէին ուռչելու (čʿēin uṙčʿelu) | |
| present perfect | չեմ ուռչել (čʿem uṙčʿel) | չես ուռչել (čʿes uṙčʿel) | չի ուռչել (čʿi uṙčʿel) | չենք ուռչել (čʿenkʿ uṙčʿel) | չեք ուռչել (čʿekʿ uṙčʿel) | չեն ուռչել (čʿen uṙčʿel) | |
| pluperfect | չէի ուռչել (čʿēi uṙčʿel) | չէիր ուռչել (čʿēir uṙčʿel) | չէր ուռչել (čʿēr uṙčʿel) | չէինք ուռչել (čʿēinkʿ uṙčʿel) | չէիք ուռչել (čʿēikʿ uṙčʿel) | չէին ուռչել (čʿēin uṙčʿel) | |
| aorist (past perfective) | չուռչեցի, չուռչի* (čʿuṙčʿecʿi, čʿuṙčʿi*) | չուռչեցիր, չուռչիր* (čʿuṙčʿecʿir, čʿuṙčʿir*) | չուռչեց (čʿuṙčʿecʿ) | չուռչեցինք, չուռչինք* (čʿuṙčʿecʿinkʿ, čʿuṙčʿinkʿ*) | չուռչեցիք, չուռչիք* (čʿuṙčʿecʿikʿ, čʿuṙčʿikʿ*) | չուռչեցին, չուռչին* (čʿuṙčʿecʿin, čʿuṙčʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չուռչեմ (čʿuṙčʿem) | չուռչես (čʿuṙčʿes) | չուռչի (čʿuṙčʿi) | չուռչենք (čʿuṙčʿenkʿ) | չուռչեք (čʿuṙčʿekʿ) | չուռչեն (čʿuṙčʿen) | |
| past | չուռչեի (čʿuṙčʿei) | չուռչեիր (čʿuṙčʿeir) | չուռչեր (čʿuṙčʿer) | չուռչեինք (čʿuṙčʿeinkʿ) | չուռչեիք (čʿuṙčʿeikʿ) | չուռչեին (čʿuṙčʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ուռչի (čʿem uṙčʿi) | չես ուռչի (čʿes uṙčʿi) | չի ուռչի (čʿi uṙčʿi) | չենք ուռչի (čʿenkʿ uṙčʿi) | չեք ուռչի (čʿekʿ uṙčʿi) | չեն ուռչի (čʿen uṙčʿi) | |
| past | չէի ուռչի (čʿēi uṙčʿi) | չէիր ուռչի (čʿēir uṙčʿi) | չէր ուռչի (čʿēr uṙčʿi) | չէինք ուռչի (čʿēinkʿ uṙčʿi) | չէիք ուռչի (čʿēikʿ uṙčʿi) | չէին ուռչի (čʿēin uṙčʿi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ուռչիր, մի՛ ուռչի* (mí uṙčʿir, mí uṙčʿi*) | — | — | մի՛ ուռչեք, մի՛ ուռչեցեք** (mí uṙčʿekʿ, mí uṙčʿecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ուռչել (uṙčʿel) | |||
| dative | ուռչելու (uṙčʿelu) | |||
| ablative | ուռչելուց (uṙčʿelucʿ) | |||
| instrumental | ուռչելով (uṙčʿelov) | |||
| locative | ուռչելում (uṙčʿelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ուռչելը/ուռչելն (uṙčʿelə/uṙčʿeln) | |||
| dative | ուռչելուն (uṙčʿelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ուռչելս (uṙčʿels) | |||
| dative | ուռչելուս (uṙčʿelus) | |||
| ablative | ուռչելուցս (uṙčʿelucʿs) | |||
| instrumental | ուռչելովս (uṙčʿelovs) | |||
| locative | ուռչելումս (uṙčʿelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ուռչելդ (uṙčʿeld) | |||
| dative | ուռչելուդ (uṙčʿelud) | |||
| ablative | ուռչելուցդ (uṙčʿelucʿd) | |||
| instrumental | ուռչելովդ (uṙčʿelovd) | |||
| locative | ուռչելումդ (uṙčʿelumd) | |||
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ուռչել (uṙčʿel) | imperfective converb | ուռչում (uṙčʿum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | ուռչելիս (uṙčʿelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ուռել (uṙel) | ||||
| aorist stem | ուռ- (uṙ-) | future converb I | ուռչելու (uṙčʿelu) | ||||
| resultative participle | ուռած (uṙac) | future converb II | ուռչելիք (uṙčʿelikʿ) | ||||
| subject participle | ուռչող (uṙčʿoġ) | connegative converb | ուռչի (uṙčʿi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ուռչում եմ (uṙčʿum em) | ուռչում ես (uṙčʿum es) | ուռչում է (uṙčʿum ē) | ուռչում ենք (uṙčʿum enkʿ) | ուռչում եք (uṙčʿum ekʿ) | ուռչում են (uṙčʿum en) | |
| past imperfective | ուռչում էի (uṙčʿum ēi) | ուռչում էիր (uṙčʿum ēir) | ուռչում էր (uṙčʿum ēr) | ուռչում էինք (uṙčʿum ēinkʿ) | ուռչում էիք (uṙčʿum ēikʿ) | ուռչում էին (uṙčʿum ēin) | |
| future | ուռչելու եմ (uṙčʿelu em) | ուռչելու ես (uṙčʿelu es) | ուռչելու է (uṙčʿelu ē) | ուռչելու ենք (uṙčʿelu enkʿ) | ուռչելու եք (uṙčʿelu ekʿ) | ուռչելու են (uṙčʿelu en) | |
| past future | ուռչելու էի (uṙčʿelu ēi) | ուռչելու էիր (uṙčʿelu ēir) | ուռչելու էր (uṙčʿelu ēr) | ուռչելու էինք (uṙčʿelu ēinkʿ) | ուռչելու էիք (uṙčʿelu ēikʿ) | ուռչելու էին (uṙčʿelu ēin) | |
| present perfect | ուռել եմ (uṙel em) | ուռել ես (uṙel es) | ուռել է (uṙel ē) | ուռել ենք (uṙel enkʿ) | ուռել եք (uṙel ekʿ) | ուռել են (uṙel en) | |
| pluperfect | ուռել էի (uṙel ēi) | ուռել էիր (uṙel ēir) | ուռել էր (uṙel ēr) | ուռել էինք (uṙel ēinkʿ) | ուռել էիք (uṙel ēikʿ) | ուռել էին (uṙel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ուռա (uṙa) | ուռար (uṙar) | ուռավ (uṙav) | ուռանք (uṙankʿ) | ուռաք (uṙakʿ) | ուռան (uṙan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ուռչեմ (uṙčʿem) | ուռչես (uṙčʿes) | ուռչի (uṙčʿi) | ուռչենք (uṙčʿenkʿ) | ուռչեք (uṙčʿekʿ) | ուռչեն (uṙčʿen) | |
| past | ուռչեի (uṙčʿei) | ուռչեիր (uṙčʿeir) | ուռչեր (uṙčʿer) | ուռչեինք (uṙčʿeinkʿ) | ուռչեիք (uṙčʿeikʿ) | ուռչեին (uṙčʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կուռչեմ (kuṙčʿem) | կուռչես (kuṙčʿes) | կուռչի (kuṙčʿi) | կուռչենք (kuṙčʿenkʿ) | կուռչեք (kuṙčʿekʿ) | կուռչեն (kuṙčʿen) | |
| past | կուռչեի (kuṙčʿei) | կուռչեիր (kuṙčʿeir) | կուռչեր (kuṙčʿer) | կուռչեինք (kuṙčʿeinkʿ) | կուռչեիք (kuṙčʿeikʿ) | կուռչեին (kuṙčʿein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ուռի՛ր, ուռի՛* (uṙír, uṙí*) | — | — | ուռե՛ք (uṙékʿ) | — | ||
| *colloquial the forms based on the aorist ուռ- (uṙ-) are considered dialectal and colloquial | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չուռչել (čʿuṙčʿel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չուռած (čʿuṙac) | ||||||
| subject participle | չուռչող (čʿuṙčʿoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ուռչում (čʿem uṙčʿum) | չես ուռչում (čʿes uṙčʿum) | չի ուռչում (čʿi uṙčʿum) | չենք ուռչում (čʿenkʿ uṙčʿum) | չեք ուռչում (čʿekʿ uṙčʿum) | չեն ուռչում (čʿen uṙčʿum) | |
| past imperfective | չէի ուռչում (čʿēi uṙčʿum) | չէիր ուռչում (čʿēir uṙčʿum) | չէր ուռչում (čʿēr uṙčʿum) | չէինք ուռչում (čʿēinkʿ uṙčʿum) | չէիք ուռչում (čʿēikʿ uṙčʿum) | չէին ուռչում (čʿēin uṙčʿum) | |
| future | չեմ ուռչելու (čʿem uṙčʿelu) | չես ուռչելու (čʿes uṙčʿelu) | չի ուռչելու (čʿi uṙčʿelu) | չենք ուռչելու (čʿenkʿ uṙčʿelu) | չեք ուռչելու (čʿekʿ uṙčʿelu) | չեն ուռչելու (čʿen uṙčʿelu) | |
| past future | չէի ուռչելու (čʿēi uṙčʿelu) | չէիր ուռչելու (čʿēir uṙčʿelu) | չէր ուռչելու (čʿēr uṙčʿelu) | չէինք ուռչելու (čʿēinkʿ uṙčʿelu) | չէիք ուռչելու (čʿēikʿ uṙčʿelu) | չէին ուռչելու (čʿēin uṙčʿelu) | |
| present perfect | չեմ ուռել (čʿem uṙel) | չես ուռել (čʿes uṙel) | չի ուռել (čʿi uṙel) | չենք ուռել (čʿenkʿ uṙel) | չեք ուռել (čʿekʿ uṙel) | չեն ուռել (čʿen uṙel) | |
| pluperfect | չէի ուռել (čʿēi uṙel) | չէիր ուռել (čʿēir uṙel) | չէր ուռել (čʿēr uṙel) | չէինք ուռել (čʿēinkʿ uṙel) | չէիք ուռել (čʿēikʿ uṙel) | չէին ուռել (čʿēin uṙel) | |
| aorist (past perfective) | չուռա (čʿuṙa) | չուռար (čʿuṙar) | չուռավ (čʿuṙav) | չուռանք (čʿuṙankʿ) | չուռաք (čʿuṙakʿ) | չուռան (čʿuṙan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չուռչեմ (čʿuṙčʿem) | չուռչես (čʿuṙčʿes) | չուռչի (čʿuṙčʿi) | չուռչենք (čʿuṙčʿenkʿ) | չուռչեք (čʿuṙčʿekʿ) | չուռչեն (čʿuṙčʿen) | |
| past | չուռչեի (čʿuṙčʿei) | չուռչեիր (čʿuṙčʿeir) | չուռչեր (čʿuṙčʿer) | չուռչեինք (čʿuṙčʿeinkʿ) | չուռչեիք (čʿuṙčʿeikʿ) | չուռչեին (čʿuṙčʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ուռչի (čʿem uṙčʿi) | չես ուռչի (čʿes uṙčʿi) | չի ուռչի (čʿi uṙčʿi) | չենք ուռչի (čʿenkʿ uṙčʿi) | չեք ուռչի (čʿekʿ uṙčʿi) | չեն ուռչի (čʿen uṙčʿi) | |
| past | չէի ուռչի (čʿēi uṙčʿi) | չէիր ուռչի (čʿēir uṙčʿi) | չէր ուռչի (čʿēr uṙčʿi) | չէինք ուռչի (čʿēinkʿ uṙčʿi) | չէիք ուռչի (čʿēikʿ uṙčʿi) | չէին ուռչի (čʿēin uṙčʿi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ուռիր, մի՛ ուռի* (mí uṙir, mí uṙi*) | — | — | մի՛ ուռեք (mí uṙekʿ) | — | ||
| *colloquial the forms based on the aorist ուռ- (uṙ-) are considered dialectal and colloquial | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ուռչել (uṙčʿel) | |||
| dative | ուռչելու (uṙčʿelu) | |||
| ablative | ուռչելուց (uṙčʿelucʿ) | |||
| instrumental | ուռչելով (uṙčʿelov) | |||
| locative | ուռչելում (uṙčʿelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ուռչելը/ուռչելն (uṙčʿelə/uṙčʿeln) | |||
| dative | ուռչելուն (uṙčʿelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ուռչելս (uṙčʿels) | |||
| dative | ուռչելուս (uṙčʿelus) | |||
| ablative | ուռչելուցս (uṙčʿelucʿs) | |||
| instrumental | ուռչելովս (uṙčʿelovs) | |||
| locative | ուռչելումս (uṙčʿelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ուռչելդ (uṙčʿeld) | |||
| dative | ուռչելուդ (uṙčʿelud) | |||
| ablative | ուռչելուցդ (uṙčʿelucʿd) | |||
| instrumental | ուռչելովդ (uṙčʿelovd) | |||
| locative | ուռչելումդ (uṙčʿelumd) | |||
Old Armenian edit
Verb edit
ուռչել • (uṙčʿel)
- infinitive of ուռչիմ (uṙčʿim)